K13

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, mavo
• Leerjaar 3

K13 - Erfelijkheid

Planning van vandaag

1. PO K8

2. Les 1 - "Eigenschappen"

3. Aan de slag!

4. Tuinkersproef

5. Afsluiting les

Leerdoelen van vandaag

Erfelijke eigenschappen

-Kenmerken die je kan zien noemen wij eigenschappen (kleur haar, vorm van je neus)

Veel van deze eigenschappen liggen al vast sinds je geboorte.

Dit zijn erfelijke eigenschappen.

Ze liggen vast in je DNA.

1 gen zorgt voor 1 erfelijke eigenschap

Genotype & Fenotype

- Genotype, erfelijke eigenschappen die liggen in je genen

- Fenotype, eigenschappen die je aan de buitenkant van iemand kan zien. Deze kunnen ook veranderen! (haar verven, botox, tattoo)

Dominant & Recessief

- Per erfelijke eigenschap heb je 2 genen.  

- Dominant, dit gen komt bijna altijd tot uiting.

- Recessief, dit gen komt vaak niet tot uiting.

Voorbeeld: Als iemand een dominant gen heeft voor zwart haar, krijgt hij altijd zwart haar!

Aan de slag!

- Maak 1.2, 1.3 (opdracht 3 doen we niet!) & 1.4 

Overleg zachtjes met elkaar

Weet je het even niet meer? Lees 1.1

- Klaar? -> Controleer of het PO af is!

Tuinkersproef

-In tweetallen maak je 2 petrischalen met zaadjes. Gebruik deze stappen:

1. Maak een tweetal, pak 2 petrischalen en schrijf je naam er op.

2. Leg een watje in de petrischaal en leg hier 10 zaadjes bovenop. Doe dit voor beide petrischaaltjes.

Huiswerk

Voor de volgende week woensdag:

- 1.2, 1.3 (opdracht 3 doen we niet!) & 1.4 

K13 - Erfelijkheid

Planning van vandaag

1. PO K8

2. Terugkoppeling

3. Les 2 - "Celdelingen"

4. Aan de slag!

5. 

6. Afsluiting les

Leerdoelen van vandaag

Chromosomen

- Chromosomen komen altijd in paren voor. Je hebt 23 chromosomen paren en dus 46 chromosomen.

- Het 23ste paar zijn je geslachtschromosomen (bepaalt wat voor geslacht je krijgt)

Mitose

- Normale celdeling.

- DNA verdubbeld zich, hierna splitst de cel in tweeën. 

- De gespitste cellen hebben 46 chromosomen

Meiose

- Reductiedeling, een cel splits en heeft maar de helft van de chromosomen. De cellen hebben 23 chromosomen

- Dit gebeurt in de zaadballen en eierstokken.

Aan de slag!

- Maak 2.2, 2.3 (opdracht 3 doen we niet!) & 2.4 

Overleg zachtjes met elkaar

Weet je het even niet meer? Lees 1.1

- Klaar? -> Controleer of het PO af is!

Huiswerk

Voor de volgende week woensdag:

- 1.2, 1.3 ( & 1.4 

K13 - Erfelijkheid

Planning van vandaag

1. Leerdoelen

2. Herhaling leerstof

3. Les 3 - "Kruisingen"

4. Aan de slag! 

5. Afsluiting les

Leerdoelen van vandaag

Na deze les kan je:

• Een eenvoudig erfelijksheidsvraagstuk met een kruisingsschema oplossen.
• Een kruisingsschema opstellen

quizizz.com

Homozygoot & Heterozygoot

  - Homozygoot, twee dezelde letters:

  BB - Homozygoot dominant
  bb - Homozygoot recessief

- Heterozygoot, twee verschillende letters: Bb

Homozygoot & Heterozygoot

- Per erfelijke eigenschap heb je 2 genen. Dit kunnen we opschrijven als twee letters: BB, Bb, bb

 

- Hoofdletter = dominant, dit gen komt bijna altijd tot uiting.

- Kleine letter = recessief, dit gen komt vaak niet tot uiting.

Kruisingsschema

- Combineren van eigenschappen van de vader en moeder. 

- Hieruit kunnen we aflezen hoeveel % kans de nakomenlingen (kinderen) hebben om dezelfde eigenschappen te hebben.

Voorbeeld:

Variant B zorgt voor bruin haar, variant b zorgt blond haar. 

Hoeveel kans is er dat de nakomelingen blond haar hebben?

Oefenen

- Combineren van eigenschappen van de vader en moeder. 

- Hieruit kunnen we aflezen hoeveel % kans de nakomenlingen (kinderen) hebben om dezelfde eigenschappen te hebben.

Voorbeeld:

Variant B zorgt voor bruin haar, variant b zorgt blond haar. 

Hoeveel kans is er dat de nakomelingen blond haar hebben?

Aan de slag!

- Maak eerst het werkblad. Ga hierna verder met 3.2, & 3.4 

Alles moet deze les af! Anders blijf je zitten todat het af is.

Weet je het even niet meer? Lees 3.1

- Klaar? -> Maak Po K8 af als dat nog niet af is!

Huiswerk

Voor de volgende week woensdag:

- 3.2, 3.3 & 3.4 

K13 - Erfelijkheid

Planning van vandaag

1. Leerdoelen

2. Herhaling leerstof

3. Les 4 - "Evolutie"

4. Aan de slag! 

5. Afsluiting les

Leerdoelen van vandaag

Evolutietheorie

- Organismen blijven veranderen. Dit komt door:

  - Verandering van omgeving

  - Mutaties

  - Seksuele selectie

  - Ziektes

journalistiekennieuwemedia.nl

Mutatie

- Je lichaam maakt constant nieuwe cellen en kopieerd je DNA. 

- Als plotseling je DNA veranderd heb je een mutatie.

- Mutatie's zorgen ervoor dat je langzaam veranderd (blauwe ogen)

Natuurlijke selectie

- Individuen (dieren) die het beste aangepast zijn aan de omgeving kunnen het beste overleven en krijgen meer nakomelingen. 

- Als individuen spitsen van elkaar is er isolatie. Deze individuen gaan zich anders aanpassen en worden andere soorten.

Aan de slag!

- Maak de vragen bij het artikel van 4.3 (toepassen). 

Ga hierna verder met 4.2, & 4.4 

Alles moet deze les af! Anders blijf je zitten todat het af is.

Weet je het even niet meer? Lees 4.1

- Klaar? -> Maak Po K8 af als dat nog niet af is!

Huiswerk

Voor de volgende week woensdag:

- 4.2, 4.3 & 4.4