casus ovariumcarcinoom

gynaecologie en chirurgie

lesinhoud

• gynaecologische ziektebeelden
• Casus ovariumcarcinoom 

welke ziektebeelden zijn zichtbaar op de afdeling gynaecologie?

Casus

Een 66 jarige vrouw wordt via de huisarts verwezen naar de gynaecoloog ivm toegenomen buikomvang. Klinisch bestaat het vermoeden van ascitis. Zij voelt zich al een aantal maanden minder fit. Sinds een paar weken is er sprake van een verminderde eetlust met snel verzadigd gevoel na eten, terwijl haar gewicht toeneemt. Lengte 1.62 m en gewicht 69 kg. Zij heeft een drukgevoel in de buik en heeft eenmalig wat vaginaal bloedverlies gehad. Zij moet de laatste tijd wat vaker plassen, de defaecatie is niet veranderd. Zij is ongetrouwd en nooit zwanger geweest. Haar voorgeschiedenis is blanco. De gynaecoloog verricht vaginaal toucher en palpatie van de buik en voelt een weerstand in de onderbuik. 

Waar denk je aan wanneer je de casus hebt gelezen en waarom?

Antwoorden

• Ovariumcyste 
• Benigne ovarium tumor
• Fibroom
• Primaire ovariumcarcinoom
• metastase andere tumor

Incidentie ovariumcarcinoom

1100 patiënten krijgen de diagnose en er zijn 900 sterfgevallen per jaar 

Ovariumcarcinoom is daarmee de meest voorkomende oorzaak van sterfte aan gynaecologische maligniteit 

Oorzaken ovariumcarcinoom

• Niet helemaal bekend 
• komt vaker voor bij vrouwen die geen kinderen hebben gebaard
• Groot aantal zwangerschappen en gebruik anticonceptie lijkt het risico te verminderen
• Combinatie familiair voorkomende ovarium- en mamacarcinoom (BRCA1/BRCA2)

Zoek de anatomie en functie van de ovarium op (tuba-eileider en ovarium-eierstok)

Vervolg casus

Patiënte is verwezen naar de gynaecoloog, die de anamnese afneemt en lichamelijk onderzoek verricht.  Uit de familie anamnese komt naar voren dat een nichtje, haar tante en haar oma baarmoederhalskanker hebben gehad. Zij weet niet meer op welke leeftijd de diagnoses zijn gesteld. 

Bij lichamelijk onderzoek wordt fors toegenomen buikwand geconstateerd die veroorzaakt wordt door ascitisvocht, de buik is wel soepel. Bij vaginaal toucher en palpatie van de buik wordt een weerstand in de onderbuik gevoeld

vervolg

Bij longonderzoek wordt rechts dorsaal een demping en verminderd ademgeruis gehoord, bij de overige longvelden vesiculiar ademgeruis. Aanvullende diagnostiek wordt afgesproken:

CT- thorax en abdomen en bloedonderzoek. Via een echo van de buik wordt de plaats bepaald waar het beste een diagnostische ascitispunctie kan worden verricht

Bij deze 66 jarige patiente is er sprake van een stadium lV-ovariumcarcinoom, omdat in het pleuravocht tumorcellen worden aangetroffen. Het behandelplan bestaat uit 3 kuren chemotherapie, een debulking in het AMC, gevolgd door nog 3 kuren

Wat is geen manier van metastasering

1. versleping tumorcellen via peritoneale vloeistoffen
2. uitbreiding tumorweefsel
3. via veranderd bloedbeeld
4. via de lymfeklieren

prognose

Afhankelijk van het stadium hebben patienten in een laag stadium een vijfjaarsoverleving van 75-100%

Bij patienten met een hoog stadium ligt dit tussen 20-60%

Casus vervolg

Patiënte heeft de 3 kuren goed kunnen verdragen. De klachten waarmee patiënte zich presenteerde zijn zichtbaar verbeterd tijdens de chemotherapie. Wel klaagt zij over toegenomen vermoeidheid. De eetlust is goed en het gewicht is stabiel gebleven en de mictie en defecatie zijn zonder problemen. Patiënte komt in aanmerking voor debulking en de operatie wordt gepland.

Bij een debulking

1. worden lymfeklieren niet verwijderd
2. is de kans op een (tijdelijk) stoma klein
3. is de opnameduur vaak kortdurig
4. wordt zoveel mogelijk zichtbare tumor verwijderd

vervolg casus

De operatie is zonder complicaties verlopen. Patiente is na 7 dagen in goede conditie uit het ziekenhuis ontslagen. Zij heeft een controle afspraak voor over 2 weken en daarna wordt de chemokuur weer hervat.

De prognose voor deze patiënte verbetert duidelijk door de debulking.

De behandeling is gebaseerd op langdurige palliatie. 

verpleegkundige interventies bij gynaecologische chirurgie

Impact dagelijks leven

Lichamelijke, psychische en algemene klachten

vermoeidheid, depressieve klachten en angst

impact zelfbeleving vrouw

rouwproces

(seksuele) relatie problematiek