Les 2: H2S2 samenleving, hofstelsel en horigheid

• Geschiedenis
• Basisschool
• Middelbare school
• Groep 1

De Middeleeuwen

Tijdvak 3: monniken en ridders

het jaar 500 tot 1000

Vroege middeleeuwen

500 - 1000

Motte kasteel

Late middeleeuwen

1100 - 1500

Het Muiderslot

Vroege middeleeuwen 500 - 1000

Tijd van verval

Late middeleeuwen 1100 - 1500

Tijd van opkomende handel, steden en staten

Leg uit wat het feodale/leenstelsel was.

H2S1: Hoe zag een domein eruit?

tot het jaar 500:
Val West-Romeinse rijk

Vanaf het jaar 500:
verschilllende rijken

Centrale munt

Karel de Grote stelde 1 munt in. Dit was makkelijk: want nu kon iedereen met dezelfde munt betalen en was het duidelijker hoeveel iets waar was. 

Leenmannen

Onderwijs

Karel de Grote zette scholen op waar jonge mannen konden leren lezen, schrijven en het christendom.

Hoofddoel 2: Begrijpen van de rol en impact van horigheid en het domeinstelsel in de middeleeuwse samenleving. (GS) 

Subdoel 2.1: Ik kan uitleggen hoe het leven op een domein werkte. 

Subdoel 2.2: Je kunt de agrarische samenleving beschrijven aan de hand van het hofstelsel en het verschijnsel horigheid.  

Subdoel 2.3: Ik kan uitleggen welke rol ridders hadden in de samenleving. 

Een leenman bestuurde dus het gebied dat hij in leen had van de koning. Ergens in dat leen bewoonde de leenman zelf een versterkte boerderij of kasteel. Ook ridders hadden vaak een stuk grond. Op dat eigen landgoed of domein stond het huis van zo'n edelman. Op zijn domein mocht elke edelman zelf de regels bepalen. Voor de boeren was hij hun landheer. En bij zijn dood erfde zijn oudste kind. Hierover had de koning niets te zeggen.

Via het leenstelsel 'leende' een ridder, hertog of man van adel een stuk grond van de koning.

Op de grond van elke landheer werkten horigen (onvrije boeren). Zij kregen bescherming van hun landheer. 

S2.2: Je kunt de agrarische samenleving beschrijven aan de hand van het hofstelsel en het verschijnsel horigheid.

1. landheer laat horigen (onvrije boeren) op zijn hofstelsel (land) leven en werken. Hij beschermt de horigen tegen invallen/dieven.
Agrarische samenleving:

 - Veel mensen werkten in de landbouw en woonden in kleine dorpen.

2. horigen zijn verplicht om huur, herendiensten (hekken bouwen, kleding repareren, deel van de oogst) af te staan. Ook mogen ze niet zomaar hun land verlaten.

Verder: Tijd voor Geschiedenis

Hoofdstuk 6:  Licht op de middeleeuwen

6.2 Karel de Grote, vader van Europa

Subdoel 2.2: Je kunt de agrarische samenleving beschrijven aan de hand van het hofstelsel en het verschijnsel horigheid.

Drieslagstelsel: Bij het drieslagstelsel werd de landbouwgrond in 3 stukken (akkers) verdeeld. Er werd ook nog een andere verdeling in drieën gemaakt, nl. in 3 jaren. Waarop het ene jaar zomergraan en het tweede jaar wintergraan werd verbouwd. Het derde jaar lieten de boeren de grond braak liggen, zodat de landbouwgrond zich kon herstellen.

2.2 Horigen mochten niet zomaar op het land wonen en werken. In ruil voor bescherming moesten ze:

Oogst

Het land bewerken en een deel van de oogst aan hun heer geven. 

Herendiensten

Verplichte taken uitvoeren: hekken timmeren, eieren geven, wegen bijhouden, kleding repareren.

Huur

Huur betalen voor de landbouwgrond

S4: Ik kan uitleggen welke eigenschappen ik belangrijk vind voor een leider. (i) 

Opdracht: subdoel 4
Kies 3 eigenschappen uit die je belangrijk vindt voor een leider. Geef per eigenlijk een argument waarom je dit eigenschap belangrijk vindt. Schrijf dit op in je schrift --> Subdoel 4

Klaar?
Hoofdstuk 3: monniken en ridders
Paragraaf 3.2: leenstelsel en hofstelsel

Opdracht: allemaal

Vanaf het jaar 500:
verschilllende rijken

- De Romeinse wegen werden niet meer onderhouden, zodat het lastig werd om te reizen.

- Er bleven weinig mensen over die konden lezen en schrijven.

- Geld was er eigenlijk niet meer en daarom ontstond er ruilhandel.

En toen kwam daar in 768......

Karel de Grote

Karel de Grote wilde zijn rijk op een nieuwe manier besturen.

schooltv.nl

Het leenstelsel

Leenstelsel

Karel de Grote stelde leenmannen aan. Deze mannen waren van adel en mochten een (leen)gebied besturen. In ruil moesten zij trouw en loyaal zijn aan Karel de Grote. 

S1: Ik kan uitleggen hoe het leenstelsel werkte. (r)

Leenstelsel

Karel de Grote stelde leenmannen aan. Deze mannen waren van adel en mochten een (leen)gebied besturen. In ruil moesten zij trouw en loyaal zijn aan Karel de Grote.