Spelling blok 4 basis 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Spelling blok 4

Wat gaan we doen vandaag?

- Uitleg van de theorie 

- Verwerkingsopdrachten

- Werken aan de opdrachten

- Terugblik 

Aan het einde van de les: 

- kun je werkwoorden in verschillende vormen spellen;

- kun je het meervoud van zelfstandige naamwoorden spellen;

- kun je de apostrof, het weglatingsstreepje en het afbreekteken gebruiken.

Uitleg theorie:

Meervoud van een zelfstandig naamwoord

Hoe je het meervoud van een zelfstandig naamwoord moet schrijven, kun je horen als je het uitspreekt. 

Voorbeeld:

- winter -> winters 

- sneeuwvlokje -> sneeuwvlokjes 

- wolk -> wolken

- muts -> mutsen 

Je kunt het niet altijd horen!

Regels voor spelling meervoud + voorbeelden 

Als een zelfstandig naamwoord eindigt op -ee, dan schrijf je -ën 

Slee -> sleeën 

Wat is het meervoud van -ree

1. reën
2. reeën
3. reeen

Als er een verkeerde uitspraak kan ontstaan, schrijf je -'s 

mama -> mama's 

kassa -> kassa's 

Wat is het meervoud van taxi?

1. Taxi's
2. Taxis

Je schrijft ook -'s bij woorden die eindigen op y na een medeklinker. 

panty -> panty's 

Bij sommige zelfstandige naamwoorden verandert een letter als je het meervoud schrijft.

s -> z (muis -> muizen)

f -> v (raaf -> raven)

Bij sommige zelfstandige naamwoorden moet je een klinker weghalen of een medeklinker erbij zetten. 

oog -> ogen

bril -> brillen 

Wat is de juiste meervoud van -vlag?

1. Vlagen
2. Vlaggen

Wat is de juiste meervoud van -kraan?

1. Kranen
2. Kraanen

Sommige zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud dat niet volgens de regels gaat. Vaak hoor je hoe je het meervoud moet spellen.

Lid -> leden

Bedrag -> bedragen 

Van sommige woorden bestaat er alleen maar een enkelvoud of meervoud. 

Rijst 

Fruit

Onweer

Hersenen 

Welke is juist?

1. Afvalbaken
2. Afvalbakken

Welke is juist?

1. Calorieën
2. Caloriën

Welke is juist?

1. Zeeën
2. Zee-en
3. Zeën
4. Zees

Welke is juist?

1. Felicitaties
2. Felicitatie's

Welke is juist?

1. Piepkuiken's
2. Piepkuikens

Spel een apostrof bij:

Een afkorting met een verkleinwoord of -er erachter

Voorbeelden:

A4'tje 

CDA'er 

Het meervoud van afkortingen -> tv's

Het meervoud van woorden op een -y -> panty's

Namen die eindigen op een lange klinker of y, als je bezit wilt aangeven -> Ada's boek, Eddy's jas 

Namen die eindigen op een s-klank, als je bezit wilt aangeven -> Kees' pen, Jens' schrift 

Woorden en getallen waarvan je een gedeelte weglaat -> 's morgens (des morgens), 't huis (het huis)

Welke vorm is juist?

1. Ada's boek
2. Adas boek

Welke vorm is juist?

1. Kees's pen
2. Kees' pen

Welke vorm is juist?

1. s morgens
2. 's morgens
3. s' morgens

Weglatingsstreepje 

Soms kun je een deel van een woord weglaten, terwijl de betekenis gelijk blijft. Je moet dan wel een weglatingsstreepje gebruiken: -, in plaats van het woorddeel dat je weglaat.

Voorbeeld:

Kerstballen en -bomen (kerstballen en kerstbomen)

geur- en kleurloos (geurloos en kleurloos)

in- en uitgang (ingang en uitgang)

Je mag een deel van het woord alleen weghalen, als dit twee keer precies hetzelfde betekent!

voorbeelden:

schildersezel en woudezel (niet: schilders- en woudezel, want ezel betekent hier twee verschillende dingen)

vervoer en koeienvoer (niet: ver- en koeienvoer, want voer betekent hier twee verschillende dingen)

Je gebruikt geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat. 

voorbeeld:

oude en nieuwe kleren (niet: oude- en nieuwe kleren),

mooie jurk en schoenen (niet: mooie jurk en -schoenen).

Welke is goed?

1. geur- en kleurloos
2. geur- en kleur- loos

Welke is goed?

1. Oude en nieuwe kleren
2. oude- en nieuwe kleren

Afbreekteken 

De meeste woorden bestaan uit twee of meer lettergrepen. Als een woord niet helemaal op de regel past, kun je het afbreken tussen twee lettergrepen. Dan zet je daar een afbreekteken tussen. 

Let op de volgende regels:

Breek samenstellingen af tussen de twee delen van de samenstelling:

kenteken-plaat (en niet: ken-tekenplaat);

was-machine (en niet: wasma-chine).

Zorg ervoor dat het woord niet verkeerd gelezen kan worden:

bom-melding (en niet: bommel-ding);

in-geving (en niet: inge-ving).

Gebruik geen afbreekteken voor of na één letter:

over-weg (en niet: o-verweg);

apo-strof (en niet: a-postrof).

Schrijf geen apostrof voor een afbreekteken:

pony-tje (en niet: pony’-tje);

baby-tje (en niet: baby’-tje).

Schrijf geen extra klinker in verkleinwoorden:

radio-tje (en niet: radioo-tje);

sla-tje (en niet: slaa-tje).

Zorg ervoor dat het woord niet verkeerd gelezen kan worden:

bom-melding (en niet: bommel-ding);

in-geving (en niet: inge-ving).

Voorbeelden:

Huisdeur -> huis-deur

Bakfiets -> bak-fiets 

Kentekenplaat -> kenteken-plaat

Wasmachine -> was-machine 

Welke afbreking is goed?

1. bom-melding
2. bommel-ding

Welke afbreking is goed?

1. plaats-en
2. plaat-sen

Welke afbreking is goed?

1. cir-cus
2. circ-us

Welke afbreking is goed?

1. vin-ger
2. ving-er

Verwerkingsopdrachten 

Kahoot: 

https://kahoot.it

Werken aan de opdrachten!

Wat?: spelling blok 4

Hoe?: zelfstandig 

Hulp?: overleg met klasgenoot en anders de docent

Tijd?: de rest van de les 

Uitkomst?: spelling blok 4 af!

Klaar?: lezen, er staan boeken in Volution. 

Terugblik 

Kan je het meervoud altijd horen?

1. Ja
2. Nee

Als een woord niet helemaal op de regel past, kun je het afbreken tussen twee lettergrepen.

1. Ja
2. Nee