9.2 Kleine fenomenologie van de behoefte

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

9.2

Een kleine fenomenologie van de behoeftes:

natuur,

cultuur en

vrijheid.

Eindtermen 49 en 50

Eindterm 49

• Leg aan de hand van voorbeelden uit dat mensen zich onderscheiden van (andere) dieren door enerzijds een gebrekkig instinct en anderzijds door de noodzaak zelf na te denken en zelf hun omgeving te vormen.
• Leg uit hoe de vrijheid die met keuzes gepaard gaat om kan slaan in verslaving en het teniet doen van individuele autonomie.

Nietzsche

• Het gebrekkige dier
• Gebrek aan instincten
• Maar dat dwingt hem tot nadenken en het vormgeven van zijn omgeving.

Plessner

• Excentrische positionaliteit
• Van nature kunstmatig
• Moet zichzelf vormgeven
• En zijn omgeving
• Blijft altijd opzoek naar de utopische standplaats 

Natuurlijke behoeften

We hebben natuurlijke behoeften, maar ...

wij zijn daar als mensen niet aan overgeleverd.

 Over naar het werkboek!

8. Geef met een voorbeeld aan op welke wijze ons verstand invloed heeft op onze voedselkeuze.

9. Geef met een voorbeeld aan op welke wijze onze culturele omgeving invloed heeft op onze voedselkeuze.

Risico's

Buitensporig najagen van 

bepaalde behoeften.

Dieren raken minder snel uit balans, die hoeven niet te gamen, netflixen, roken, enz.

Hoever gaat onze vrijheid en autonomie?

Georg Hegel

• Mode is bij uitstek een uitdrukking van menselijke vrijheid.
• Met het fenomeen mode overstijgen wij onze onmiddellijke natuurlijke behoeften.
• Hij spreekt van:
  Selbstgemachte Notwendigkeit

10. Geef in eigen woorden weer wat Hegel verstaat onder mode als selbstgemachte Notwendigkeit.

11. Vind jij dat jongeren van je eigen leeftijd vrij zijn om zich te kleden zoals ze willen?

Leg uit dat ook een smartphone gezien kan worden als een selbstgemachte Notwendigkeit.

Vrijheid > Verslaving

FOMO

Beschrijf het gedrag van een persoon die lijdt aan FOMO.

Is iemand die aan FOMO lijdt, zijn autonomie kwijt?

Het grondprincipe van ons handelen: onze wil!

• Kan zich laten leiden door de rede of door de neiging. 
• De wil is onlosmakelijk verbonden met ons vermogen om te denken en een voorstelling te maken van hetgeen we doen. 
• Daarin ligt precies de mogelijkheid tot zelfbepaling.

20. Beredeneer hoe Kant zou reageren op het overmatig smartphonegebruik.

ET 50: Leg met behulp van voorbeelden uit dat lichamelijke behoeftes en verlangens onderdeel zijn van menselijke identiteit, dat ze een verstandelijke en culturele dimensie hebben en niet zuiver particulier zijn.