H18_deel 1 _Bloedstolling

• Farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 3

Leerdoelen

*De betekenis en werking van de bloedstolling

*Hoe stoffen en geneesmiddelen de bloedstolling beïnvloeden

*Bij welke aandoeningen de bloedstolling vertraagd moet worden

*De belangrijkste groepen antitrombotica en een aantal preparaten

Functie van de bloedstolling

Voorkomen van bloedverlies

Verhinderen van binnendringen van micro-organismen bij beschadigde huid of slijmvliezen

Risico: bij inwendige stolling kan een bloedvat (gedeeltelijk) worden afgesloten

Wat betekent vasoconstrictie?

Start stolling

Bij beschadiging van bloedvaten (bv door verwonding) gebeurt het volgende:

Bloedvatwand trekt samen middels vasoconstrictie

De wond wordt afgedicht door bloedplaatjes (trombocyten)

Het stollingsmechanisme wordt geactiveerd

Waar wordt protombine geproduceerd?

1. Nieren
2. Schildklier
3. Darmen
4. Lever

Noem 2 functies van de bloedstolling (vraag 2)

Welke functie heeft vitamine K?

1. Het remt het bloedstollingsmechanisme
2. Het doet niks op het bloedstollingsmechanisme
3. Het activeert het bloedstollingsmechanisme
4. Vitamine K zorgt voor bloedpropjes

Welke stof is onmisbaar bij de productie van protombine?

1. Fibrine
2. Weefselfactoren
3. Fibrinogeen
4. Vitamine K

Trombose

Trombose is een bloedstolsel in een bloedvat

Gevolg: geen bloed en dus geen zuurstof naar weefsels  afsterven

Oorzaken

1. Veranderingen in de bloedvatwand (atherosclerose!)

2. Verminderde bloedcirculatie (bijv. bij bedlegerige patiënten of na een operatie)

3. Verandering in samenstelling van het bloed

Soorten trombose

Een trombose kan ontstaan in een slagader (arteriële trombose) of in een ader (veneuze trombose) 

Arteriële trombose

Vaak hart, hersenen of perifere bloedvaten

Risicofactoren: hoog cholesterol, roken, overgewicht, hoge bloeddruk, diabetes

Veneuze trombose

Een veneuze trombose kan oppervlakkig of diep-veneus zijn en kan longembolie veroorzaken.

Onderste ledematen, het bekken

Risicofactoren: bedlegerigheid, ouderdom, zwangerschap, spataderen, overgewicht, anticonceptiepil

Embolie

Een embolie is een negatief bijverschijnsel van trombose

Bloedstolsel laat los en komt via de bloedbaan bij een belangrijk orgaan waardoor dat orgaan niet meer goed kan functioneren

Long, nier, hersenen, hart

Wat is trombose?

1. Een bloeding in het bloedvat
2. Een afwijking in het bloedvat
3. Samentrekken van het bloedvat
4. Een bloedstolsel in het bloedvat

Wat is een gevaarlijke complicatie van veneuze trombose?

1. Herseninfarct
2. Long oedeem
3. Longembolie
4. Hartinfarct

Waarom wil je de bloedstolling vertragen? 

1. Bij het voorkomen en behandelen van trombose

2. Om een volgend hartinfarct te voorkomen

3. Om een volgend TIA of herseninfarct te voorkomen

4. Na een operatie  bloedvaten zijn dan immers beschadigd

5. Na het plaatsen van nieuwe hartkleppen of prothesen

Hart- en vaatziekten

Let op: het woord “bloedverdunners” is onjuist! Het bloed wordt niet dunner, maar stolt minder snel

We hebben het dan ook over antitrombotica  na plaatsing kunstmatige kleppen/prothesen

Wanneer:

Hartinfarct

TIA

Herseninfarct (cerebrovasculair accident / CVA)

Hartinfarct

Een deel van de hartspier sterft door zuurstofgebrek.

Dit wordt gemeten in het bloed. De ernst van een infarct wordt beoordeeld aan de hand van een ECG

Mogelijke complicaties of restverschijnselen: angina pectoris, hartritmestoornissen, hartfalen

Bij hartinfarct moet direct een middel gegeven worden dat bloedstolsel oplost

Daarna middelen blijven gebruiken om volgend infarct te voorkomen

TIA

Een kortdurend herseninfarct

Uitvalsverschijnselen die binnen 24 uur weer verdwijnen

Kan veroorzaakt worden door een klein stolsel

“Mini-herseninfarct”

Transient ischaemic attack

Herseninfarct / CVA

Ook wel beroerte genoemd

Duurt langer dan 24 uur

Kan zelfs overlijden tot gevolg hebben

Antitrombotica ('bloedverdunners')

Verzamelnaam voor stoffen die de bloedstolling kunnen vertragen (antistollingsmiddelen)

Vier groepen:

1.Anticoagulantia 

a. heparines

b. cumarine derivaten

2.Trombocytenaggregatieremmers (TAR)

3.Nieuwe orale anticoagulantia (NOAC’s/ DOAC’s)

4.Trombolytica