14.3

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

vervuiling

      

14.3

Wat gaan we doen?

- Herhaling: je invloed op de aarde

- Uitleg 14.3

- Opdrachten maken

wat zijn de primaire levensbehoeften?

1. kleding, voedsel, onderwijs en muziek
2. voedsel, water, werk en telefoon
3. voedsel, water, kleding en onderdak
4. deze biologielessen

Waarmee kun je vergelijken hoeveel van de aarde iedereen gebruikt?

1. Door te kijken naar je secundaire levensbehoeften
2. Ecologische voetafdruk
3. Koolstofkringloop
4. Door naar duurzaamheid te kijken

Primaire levensbehoeften 

Secundaire levensbehoeften

Voedsel

Water

Kleding

Mobiel

Vakantie 

Televisie

Hoeveel hectare is onze voetafdruk in Nederland per persoon?

1. 1,1
2. 5,5
3. 5,8
4. 8,6

wat gebeurt er met jouw afval?

- huishoudelijk afval -->

   Nuttige toepassing:

- recycling (blik, glas, papier,    plastic)

- gft -> compost

- hergebruik (meubels, kleding)

Verbranden

 restafval: - metalen -> recycled

- restavfal:

  Storten:

- vuilstort/vuilnisbelt

- zwerfafval (vooral plastic schadelijk)

Wat gebeurt er met jouw afval?

Hoe wordt afvalwater weer schoon?

  Afvalwater --> rioolwaterzuiveringsinstallatie

• Mechanische reiniging

• Biologische reiniging

Hoe wordt afvalwater weer schoon?

- afvalwater

- rioolzuiveringsinstallatie

- mechanische reiniging: roosters->opvangtank->bezinkingstank

- biologische reiniging: - met behulp van bacteriën

Opdrachten

3 t/m 9

Welkom

Kringlopen en luchtvervuiling

(Lucht)vervuiling heeft effect op kringlopen

Hoe zat dat ook alweer?

• Waterkringloop: als voorbeeld

• Koolstofkringloop: complexer (toets!)
  

14.3

• Vervuiling heeft invloed op kringlopen!
• Koolstof/zwaveldioxide, stikstofoxide uitstoot
• blz 257/258
• --> Fijnstof, Smog, Verzuring
  

Dit heeft gevolgen!

Broeikaseffect/opwarming

• Overdag opwarming door zon, 's nacht houdt CO2 warmte vast ---> Natuurlijk broeikaseffect
• Door meer CO2 in de atmosfeer koelt de aarde minder af   ---> Versterkt broeikaseffect
  

Zelf doen

Blz 257 t/m 259 lezen

10 t/m 17 maken

Welkom

Vandaag

• 14.3/14.4
• Filmpje
• Uitleg
• Opdracht
  

Hoeveel vervuiling verdragen organismen?

- habitat -> abiotische factoren

- tolerantiegrenzen

- tolerantiegebied

- optimumgrafiek

- vgl mens en werking enzymen

Hoeveel vervuiling verdragen organismen?

- breed tolerantiegebied

- smal tolerantiegebied (gevoeliger voor veranderingen)

- aanpassingen ontwikkelen -> natuurlijke selectie

- nieuwe soorten

Opdracht

In het filmpje werden enkele voorbeelden van dieren gegeven die zich hebben kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden

• Gebruik zoveel begrippen als mogelijk uit je boek (blz 260-264) om de grote lijn van het verhaal weer te geven
• Het gaat niet om de details maar om de begrippen! (oorzaak/gevolg)
  

Wat mag je bij het gft gooien?

1. bananenschil, takken, kauwgom.
2. kaaskorst, onkruid, appel.
3. onkruid, appel, bananenschil.
4. kattenbakvulling, stenen, wortel.

Noem 3 manieren waarop je afval opnieuw kan gebruiken.

Welke van onderstaande hoor niet in het riool?

1. Water met schoonmaakmiddelen.
2. Oude medicijnen.
3. Dranken en vloeibare etensresten.
4. wc-papier, nat toiletpapier.

Noem 1 fossiele brandstof.

Wat is het versterkte broeikaseffect?

1. De aarde straalt minder warmte uit, het wordt steeds kouder.
2. De aarde straalt minder warmte uit, het wordt steeds warmer.
3. De aarde straalt meer warmte uit, het wordt steeds warmer.
4. De aarde straalt meer warmte uit, het wordt steeds kouder.

Wat zijn tolerantiegrenzen?

1. Een zone waar een organisme kan overleven.
2. De grens waarbij een organisme het best overleefd.
3. Aanpassingen die een soort ondergaat om te kunnnen overleven.
4. Minimum- en maximumgrens van een abiotische factor.

Wat is geen fossiele brandstof?

1. steenkool
2. aardgas
3. aardolie
4. aardkool

Stellingen

1. Statiegeld op blikjes gaat helpen.

2. Mensen die meer rijden zouden meer belasting moeten betalen.

3. De school moet meer aandact geven aan de rommel in de pauzes. Hoe zouden ze dat dan moeten doen?

Als je antwoord geeft, vertel ook waarom je iets vind!

Quiz over het scheiden van afval

https://binnyapp.nl/quiz/

Huiswerk

Maken 14.3 Vervuiling