13.2 Analyse: ongelijkheid in Nederland

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Welk 'al dan niet aangeboren kenmerk' is het meest bepalend voor iemands succes?

1. Rijkdom ouders
2. Eigen bijzondere talenten
3. Eigen intelligentie
4. Opleidingsniveau ouders

13.2 Analyse: ongelijkheid in Nederland

Les 1

Leerdoelen

- Ik ken en herken de drie terreinen waarop ongelijkheid bestaat

- Ik ken en herken de begrippen sociale mobiliteit; positieverwerving; positietoewijzing; open en gesloten samenleving en ik kan de onderlinge relatie uitleggen en de begrippen herkennen in een onbekende bron

Ontleden kernconcept

Sociale ongelijkheid: 

1. Verschillen tussen al dan niet aangeboren kenmerken 

2. bepalen matschappelijke posities (hoog of laag)

3. en leiden tot een ongelijke verdeling van 
     -schaarse en hooggewaardeerde zaken: belangrijke zaken waar niet                     oneindig veel van is
     -waardering: status en aanzien
     -behandeling

Sociale ongelijkheid

Sociale ongelijkheid wordt gemaakt op drie terreinen: 

-Ongelijke verdeling van bezit (bijv. kennis, inkomen, vermogen)

-Ongelijke verdeling van status (aanzien)

-Ongelijke verdeling van macht (invloed)

Bezit 

Status

Macht 

Een leger met moderne, geavanceerde wapens

Een HBO-diploma

Een ere-doctoraat aan de universiteit

Een erfenis van 150.000

Een koophuis

Een baan als influencer 

Lagen in de samenleving

Het indelen van mensen in sociale lagen heet sociale stratificatie (strata= lagen), zo ontstaat de maatschappelijke ladder. 

In een open samenleving is er de mogelijkheid tot sociale mobiliteit: stijgen of dalen op de maatschappelijke ladder. In een gesloten samenleving kan dat niet/nauwelijks. 

Je maatschappelijke positie kan op twee manieren tot stand komen: 
-positietoewijzing: maatschappelijke oorzaken bepalen je positie. 

  Bijv. je afkomst, je geslacht, autochtoon/migrant
  -> je kenmerken worden op een bepaalde manier gewaardeerd door de samenleving. 

-positieverwerving: je verkrijgt je positie door je eigen bijdrage.
  Bijv. via het volgen van onderwijs

Invloed van socialisatie op onderwijs

Je succes op school wordt voor het grootste deel thuis bepaald, door hoe je bent gesocialiseerd door je ouders:

-Welke norm heb je meegekregen van thuis? 'Je best doen' of 'school is niet zo belangrijk'. 

-Kunnen je ouders je materieel en immaterieel helpen voor school?

Als een werkgevers een vrouw van 32 steeds niet wil aannemen omdat ze bang zijn dat ze binnenkort zwanger zal worden:
Is dat positieverwerving of -toewijzing? Leg uit.