Grammatica D: voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1,2

Voordat we gaan beginnen...

Doe je telefoon in de telefoontas

Leg je boeken op tafel

Leg je huiswerk (zinnen in Teams) op de hoek van je tafel

Lezen uit je leesboek

10 minuten

in stilte

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen uit je leesboek

Woordsoorten

Wat weet je nog?

Huiswerk nakijken

Uitleg voornaamwoorden

Opdrachten maken

Afsluiter

Wat weet je nog?

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Zelfstandig werkwoord

Koppelwerkwoord

Hulpwerkwoord

Voornaamwoorden

Doel van deze les

Je kunt persoonlijke, bezittelijke, wederkerige en wederkerende werkwoorden herkennen.

Maak aantekeningen!

Een persoonlijk voornaamwoord ...

1. geeft aan van wie iets is
2. zegt iets over een situatie
3. duidt een persoon of ding aan
4. zegt aan wie iets gegeven wordt

Een bezittelijk voornaamwoord ...

1. zegt iets over een werkwoord
2. geeft aan wie iets doet
3. geeft aan hoe iemand zich voelt
4. geeft aan van wie iets is

Bezittelijk voornaamwoord

Geeft aan van wie iets is en staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort.

Dit noemen we ook bijvoeglijk gebruikt.

Het voegt iets bij een zelfstandig naamwoord bij.

 

Bezittelijke voornaamwoorden

mijn (bez.vnw) fiets (zn)

onze (bez. vnw) tassen (zn)

jouw (bez. vnw) mooie (bn) auto (zn)

Die fiets is van mij (pers. vnw) LET OP

Wat is het bezittelijk vnw?
Jouw koptelefoon heb je van mij gekregen

1. jouw
2. mij

Wat is het bezittelijk vnw.?
Die mooie e-bike die daar staat, is van mij.

1. mij
2. er is geen bezittelijk vnw.

Wederkerend voornaamwoord

Het onderwerp keert terug:

Ik (ow) schaam (pv) me (wed. vnw)

Hij (ow) schaamt (pv) zich (wed. vnw)

Wij (ow) schamen (pv) ons (wed. vnw)

Het onderwerp verandert en het wederkerend voornaamwoord verandert mee.

Ik (ow) was me(zelf) (wed. vnw) . Hij (ow) scheert zich(zelf) (wed. vnw)

Wederkerig voornaamwoord

elkaar

Dit woord is het enige wederkerige voornaamwoord:

1. me
2. elkaar
3. zich
4. ons

Welke van de onderstaande voorbeelden bevat een wederkerend voornaamwoord?

1. Die broer van jou
2. Ik schaam me
3. Ik lees ze niet
4. Hij heeft geleerd

Samengevat

- Een persoonlijk voornaamwoord duidt een persoon of ding aan. 

- Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is. 

- Het enige wederkerige voornaamwoord is: elkaar (soms geschreven als mekaar of elkander)

- Bij een wederkerend voornaamwoord keert het onderwerp in de zin weder (het komt terug). Het hangt van het onderwerp af, welk voornaamwoord je gebruikt. Ik schaam me en jullie schamen je.

Huiswerk

Opdrachten 4 t/m 7

Bladzijdes 98 + 99

Fluisteren

Maandag 3 juni

Klaar? Lees verder uit je leesboek

Vragen? Lees nog eens je aantekeningen door

Voordat we gaan beginnen...

Doe je telefoon in de telefoontas

Leg je boeken op tafel

Leg je huiswerk (4 t/m 7, blz. 98 + 99) op de hoek van je tafel

Lezen uit je leesboek

10 minuten

in stilte

Wat gaan we vandaag doen?

Lezen uit je leesboek

Woordsoorten

Wat weet je nog?

Huiswerk nakijken

Alle woordsoorten door elkaar!

Afsluiter

Wat weet je nog?

Lidwoord                                                    zelfstandig naamwoord

bijvoeglijk naamwoord

zelfstandig werkwoord / koppelwerkwoord / hulpwerkwoord

persoonlijk voornaamwoord             bezittelijk voornaamwoord

wederkerend voornaamwoord         wederkerig voornaamwoord

Samengevat

- Een persoonlijk voornaamwoord duidt een persoon of ding aan. 

- Een bezittelijk voornaamwoord geeft aan van wie iets is. 

- Het enige wederkerige voornaamwoord is: elkaar (soms geschreven als mekaar of elkander)

- Bij een wederkerend voornaamwoord keert het onderwerp in de zin weder (het komt terug). Het hangt van het onderwerp af, welk voornaamwoord je gebruikt. Ik schaam me en jullie schamen je.

Opdrachten 4 t/m 6

a. Toen chef-kok Seline van De Vergulde Vos een ei wilde bakken, vond ze iets raars in de kartonnen eierdoos.

b. Ze vergiste zich niet: tussen de bruine eitjes, die net aan haar geleverd waren, blonk een gouden trouwring.

c. Waar die vandaan kwam, was voor haar een groot raadsel.

d. Om het op te lossen, belde ze hun eierleverancier.

e. Hij kon haar niet helpen, omdat zijn medewerkers geen ringen mogen dragen bij hun werk.

f. Maar Selina laat zich niet ontmoedigen: ze heeft met haar collega's besloten dat ze het mysterie via sociale media proberen te ontrafelen.

g. Als de eigenaar van de trouwring zich meldt, krijgt die van hen een diner aangeboden - uiteraard met een omelet - zo hebben de collega's elkaar beloofd.

Opdracht 7

a. Ik denk dat je je vergist met die voorbarige conclusie.

b. Zij verheugde zich op zijn komst.

c. Jullie beoogde bijdrage aan het project is blijkbaar te veel gevraagd van jullie.

d. Hij gaf het hun, maar het is eigenlijk niet van hen: het is de mijne.

e. We zijn toch op de wereld op elkaar te helpen, nietwaar?

f. Ik wil me er niet mee bemoeien hoor, maar heb je je huiswerk al af?

g. Is het uw glas of is het van haar?

h. Geef elkaar de vijf!

lw - bn - zn - zww/kww - hww - pers vnw - bez vnw - wed vnw - wedig vnw

a. Met wie zat zij daar te kletsen?

b. Wat vind je vader van zijn ongeloofwaardige verhaal?

c. Mijn moeder ergert zich aan een niet opgeruimde kamer.

d. Wij kunnen ons dat maar moeilijk voorstellen.

e. Ik heb laatst een mooie bos bloemen aan jou gegeven.

f. Hebben jullie afgelopen weekend bij elkaar gelogeerd?

g. Zulke strenge maatregelen blijken moeilijk uitvoerbaar te zijn.

h. Zij moeten in hun nieuwe huis wel gelukkig kunnen worden.

Afsluiting

Je kunt persoonlijke, bezittelijke, wederkerige en wederkerende werkwoorden herkennen.

Onze schoenen staan in de gang.

Zij vragen zich af wie dat is.

Ik ben blij met dat boek van hem.

Wanneer hebben jullie elkaar gezien?