Gedrag - 3GYMN - Opdracht

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3B Komende weken...

23 mei - blokuur   - Diergedrag (7.1) 

30 mei - enkel        - Populaties (13.3) en Ecosystemen (13.6)

= Pinkstermaandag =

13 juni - blokuur    - Herhaling H13 en H7.1

20 juni - enkel        - Proefwerk Ecologie (13) en diergedrag (7.1) 

Waarom prikt een brandnetel?

Waarom prikt een brandnetel?

Programma (100 min)

• Lesstof Opdracht gedrag

Begrippen:
gedrag - prikkel - zintuigen - aangeboren en aangeleerd gedrag (uit de methode)

signalen - sleutelprikkels - sociaal gedrag zoals territorium-, overspronggedrag, balts enz (uit de opdracht)  

Definitie van gedrag

Gedrag is de reactie van organismen op interne en externe prikkels

- Een prikkel is datgene wat je waarneemt

- Gedrag bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen; die handelingen hebben meestal een doel

- Een vaste opeenvolging van handelingen noemen we een gedragsketen 

Quizje!

1. Jachtgedrag bij poolvossen
2. Ontkenningsgedrag (kop in het zand steken)

1. Voedingsgedrag bij flamingo's
2. Paringsgedrag bij flamingo's

1. Foerageergedrag bij mieren
2. Immitatiegedrag bij springspinnen

Any behavior is instinctive if it is performed without being based upon prior experience (that is, in the absence of learning), and is therefore an expression of innate biological factors. Sea turtles, newly hatched on a beach, will automatically move toward the ocean. A marsupial climbs into its mother's pouch upon being born.

Aangeleerd is gedrag van bultruggen die van onder naar boven bellen omhoog blazen om krill in een net van bellen te vangen dat ze vervolgens zelf opslokken; of Bonnie en Clyde – een duo meeuwen in katwijk die samen een truc hebben ontwikkeld waarbij de ene meeuw bezoekers met voedsel van de hema laat schrikken, zodat die voedsel zoals een croissantje of zelfs bijv ijs laat vallen en waarbij de andere meeuw de buit meeneemt.

Opdracht gedrag via Moodle

- Einde lesuur inleveren via de link

Vragen “gedrag en functie”

Definitie: Alles wat dieren doen

Vormen van gedrag: Zwemmen, glijden en lopen van pinguïn = voortbewegingsgedrag.

Vragen “signalen en sleutelprikkels”

3, 4, 5

Stekelbaars

Sleutelprikkel: rode buik

Achterlijf: om eitjes te bevruchten

Reageren niet hetzelfde omdat er verschil kan zitten in de ontvangst van de prikkel en de verwerking van de prikkel door omgevingsfactoren of erfelijke factoren

De functie van de zigzagdans is om het vrouwtje naar het nest te lokken en de zigzagdans is onderdeel van een aantal handelingen die elkaar opvolgen in korte tijd. 

Door de sidderende bewegingen stimuleert het mannetje het vrouwtje om eieren af te zetten. 

Vragen “signalen en sleutelprikkels”

6, 7, 8

De sleutelprikkel voor de zilvermeeuw om het voedsel voor de jongen uit te braken is het pikken van de jongen (op de rode stip).  Voor de ouder een stimulus om voedsel te braken.

Tinbergen heeft hiermee vastgesteld dat het hier inderdaad om een sleutelprikkel gaat.

… De rode stip is voor de kuikens een stimulus om er tegenaan te pikken.

Het maakt niet uit of de rode stip op een nepmeeuw of de moeder zit, het gaat om de rode stip, die stimuleert tot pikken.

Het pikken van de jongen is voor de ouder een stimulus om voedsel te braken.

Vragen “signalen en sleutelprikkels”

9, 10

Vragen “leven in groepen”

11, 12

Vragen “kenmerkend gedrag”

13, 14, 15, 16, 17

Vragen “natuurlijke selectie” 

(18-21 zonder filmpje!)

Vragen “erfelijk of aangeleerd”

22, 23, 24, 25, 26

Bespreken

- Opdracht gedrag

- Boomalgen teruggeven

1. Verzoeningsgedrag bij apen
2. Territoriumgedrag bij apen

Figuur 2.16 toont de aanwezigheid van CO2 in de atmosfeer.   

1. Wat zorgt in het algemeen voor een afname aan CO2 in de atmosfeer? 

2. Met de kennis vanuit vraag 1, waardoor is er gedurende het jaar variatie in CO2 in de atmosfeer? Zie Annual cycle.