psychogeriatrie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Psychogeriatrie

Lesdoelen

• Je kunt omschrijven wat dementie is
• Je kent de verschillende vormen van dementie
• Je hebt kennis van de 4 stadia van dementie

Dementie

Benoem een aantal veel voorkomende symptomen bij dementie

Veel voorkomende symptomen

* Vergeetachtigheid

* Problemen met dagelijkse handelingen

* Kwijtraken van spullen

* Taalproblemen

* Slecht inschattings- en beoordelingsvermogen

* Terugtrekken uit sociale situaties 

* Onrust en slaapproblemen

* Desoriëntatie in tijd en plaats

* Verandering van persoonlijkheid en gedrag: onrustig, bozig, angstig, achterdochtig, apathisch * Ongeremd zijn, ongepaste opmerkingen maken, depressief, incontinentie, vermagering

cognitieve stoornis.
wat betekent afasie?

1. niet herkennen van objecten
2. stoornis in denken
3. stoornis in de taal
4. stoornis in uitvoeren van motorische handelingen

cognitieve stoornis.
wat betekent apraxie

1. stoornis in uitvoeren van motorische handelingen
2. stoornis in het denken
3. niet herkennen van objecten
4. stoornis in de taal

cognitieve stoornis.
wat betekent agnosie

1. stoornis in uitvoeren van motorische handelingen
2. stoornis in denken
3. niet herkennen van objecten
4. stoornis in de taal

cognitieve stoornis.
wat betekent problemen met uitvoerende functies? (meerdere antwoorden mogelijk)

1. denken
2. plannen
3. lopen
4. logisch redeneren

Test

• Jullie krijgen een slide te zien met meerdere voorwerpen. Deze slide blijft 30 seconden zichtbaar.
• Daarna krijgen jullie 2 minuten om zoveel mogelijk voorwerpen op te schrijven vanuit je geheugen.
• Noteer het voorwerp en de kleur.
• Wacht met opschrijven totdat de ik dat zeg.

Start

Begin nu met schrijven...

Controle...

Hoeveel had je er goed?

Jullie hebben nu gebruik gemaakt van.....?

1. werk geheugen
2. permanent geheugen
3. automatisch geheugen
4. selectief geheugen

Werk geheugen

(maximaal) 7 voorwerpen.

(maximaal) 1 minuut opgeslagen.

Het is te trainen naar meer opslag.

Bij belangrijke zaken wordt het opgeslagen in het permanente geheugen.

Geheugenstoornis

• Door veroudering neemt de capaciteit af.
• Verbindingen tussen de neuronen zijn aangetast.

4 stadia van dementie

zorg aanbod

welke zorg geef je?

wat zijn de aandachtspunten?

hoe moet ik rekening houden met de zorgvrager en het stadium?

Bedreigde ik

Fase 1 - de bedreigde ik: 

Proberen het gevoel van angst en onveiligheid te verminderen. 

Daarnaast beroep doen op vaardigheden die niet achteruit zijn gegaan

De cliënt informeren over de concrete werkelijkheid om hem heen (realiteit oriëntatie).

Verdwaalde ik

Fase 2 -  de verdwaalde ik: 

Houvast bieden, de dagelijkse leefomgeving structureren. 

Verder zoveel mogelijk aansluiten bij de interesses en behoeften van de cliënt.

Verborgen ik

Fase 3 - de verborgen ik: 

Aanbod aansluiten op de directe zintuiglijke behoeften (warmte, rust, prettige sfeer) en beleving (warm/koud, honger/dorst, pijn) van de cliënt. 

Verder rustige, prikkelarme leefomgeving creëren.

Verzonken ik

Fase 4 - de verzonken ik: 

Inspelen op de lichamelijke behoeften.

 Lichamelijk contact maken (koesteren), praten (zacht, rustig - de woorden zijn niet belangrijk), prettige zintuiglijke prikkels aanbieden.

Uitingen van gedrag

Preserveren: steeds zelfde vraag stellen en dit niet doorhebben.

Confabuleren: verhalen aanvullen waardoor deze niet meer kloppen.

Hoarding: verzamelen en opbergen van voorwerpen op een voor hen veilige plek.

Achterdocht: wantrouwen in de omgeving.

Decorumverlies: vergeten van manieren en omgangsvormen.

Welke onderzoeken zijn er om de
diagnose dementie te stellen?

Onderzoeken

• Anamnese en lichamelijk onderzoek
• MMSE (functioneringstest op taal, geheugen en concentratie)
• Neuropsychologisch onderzoek
• Bloedonderzoek
• EEG
• Beeldvormend onderzoek
• Ruggenprik (afname liquor)

Medicamenteuze behandeling

het kan niet worden genezen maar wel geremd. d.m.v.:

• hallucinatie remmers
• bloedverdunners
• medicatie voor onderliggende aandoening (bijv. extra vit. D)
• anxiolytica (angst en onrust remmers)

Wat is belangrijk in de
benaderingswijze bij dementie?

Wat is belevingsgerichte zorg?

Belevingsgerichte zorg

Bij belevingsgerichte begeleiding staat een respecterende houding en lichaamssignalen begrijpen centraal. 

Het is een verzamelnaam voor andere methoden, zoals Validation, reminicentie, zintuigstimulering en warme zorg.

Als begeleider kun je een bepaalde houding aannemen, waardoor je cliënt zich meer gewaardeerd voelt.

- Een respectvolle houding 

- Goed luisteren 

- (mee)kijken volgen 

- Oogcontact

- Lichaamssignalen begrijpen