Tijd van de jagers en boeren
Periode tot 3000 v. Chr.
1. Orientatie
2. Sporen van de eerste mensen
3. Van Kamp naar kamp
4. Landbouwrevolutie
5. Machtige staten
6. Machtige mummies
7. Machtige steden tussen rivieren
8. afsluiting
9. Keuzestof
In deze les zitten 26 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.
- De leefwijze van jager-verzamelaars.
- Het ontstaan van de landbouw en landbouwsamenlevingen.
- Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschapen.
Schritekens: vorm van spijkers:
Spijkerschrift
In tijd van jagers en boeren:
Klein deel van bevolking kon schrittekens ontcijferen.
Ontstaan in het Nabije Oosten:
- Gebied waar Afrika, Azie en Europa bij elkaar komen.
10.000 v. Chr. Trokken jager-verzamelaars rond.
Leefden in tijdelijke kampen.
Na onstaan landbouw: Zwerven niet nodig:
- boerderije op vaste plek, bij akkers en vee
Gevolg: dorpen onstaan.
Dorpen groeiden uit tot steden.
Nog later gingen steden samenwerken, ook in Egypte:
- onstaat een staat waarover farao's regeerder.
om hun macht uit te oefenen hadden zij het schrift nodig:
- wetten vastleggen
- belastingadministratie bijhouden
rond 300o v. Chr:
Nabije Oosten: eerste staten
NL: boeren in kleine dorpen.
Nog geen schrift in NL.
Hunnebedden
Onstaan van schrift:
-Belangrijk gebeurtenis in de GS.
Gevolgen zichtbaar in het heden.
Internetgebruik: niet altijd zichtbaar wie het heeft geplaatst.
Betrouwbaar?
Leefwijze - gevolgen voor de leefomgeving: Wij maken gebruik van de natuur.
Duurzaamheid.
opdracht
- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen aan hun voedselkwamen?
- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen met elkaarcommuniceerden?
- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen met elkaar omgaan?
- Wat is er veranderd aan de manier waarop mensen woonden?
Bekijk bron 1 en 6 uit je leerboek
en beantwoord de vragen hiernaast.
Eerste mensen:
Twee antwoorden:
- Scheppingsverhaal
- Evolutie, langzame ontwikkeling (wetenschap 19e eeuw)
2 miljoen jaar geleden eerste mens in Oost- Afrika:
- Homo Habilis: handige mens
kleiner, lichter met lange sterke armen.
rond 1.8 miljoen jaar geleden: Homo erectus: rechtop lopen.
homo sapiens: wetende mens
vanuit afrika - rest van de wereld.
45.000 eerste mensen in EU:
Neanderthalers.
40.000 geleden uitgestorven.
Moderne mens bleef bestaan.
Weinig spren van neantderthaler en moderne mens.
Grot van Chauvet (Fr) 32.000 oud.
Archeologen: wetenschappers die onderoek doen naar overblijfselen uit het verleden.
opgravingen - Prehistorie: periode waarin geen schrift was.
Moeilijk achterhalen wat men dacht: geen schrift.
jagers en verzamelaars:
Begraven van de doden, geloof in leven na de dood?
- voorwerpen: kralen, schelpen en werktuigen in gaf:
Grafgiften.
grafgiften kunnen in het hiernamaals gebruikt worden.
Weergeeft de status van iemand aan.
Hoe mooier de grafgiften hoe belangrijker de persoon.