Het Zenuwstelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Het Zenuwstelsel

doel van de les

je kunt de werking van het zenuwstelsel beschrijven

je kunt de onderdelen van het zenuwstelsel benoemen

wat is de functie van het zenuwstelsel?

Functie CZS

Hersen krijgen informatie vanuit

sensorische zenuwen van buiten (zintuigen) 

 en van binnenuit het lichaam over bloeddruk, temperatuur.

Informatie komt binnen via sensorische cel,  gaat via ruggenmerg naar de hersenen . 

Functie zenuwstelsel

Het verwerken van impulsen die afkomstig zijn van zintuigen. In zintuigcellen ontstaan impulsen onder invloed van prikkels

Regelen van de werking van spieren en klieren

Het zenuwstelsel is anatomisch opgebouwd uit

1. centraal zenuwstelsel en lichaamszenuwen
2. centraal zenuwstelsel en perifeer zenuwstelsel
3. autonome zenuwstelsel
4. perifeer zenuwstelsel en lichaamszenuwen

https:

zenuwweefsel

zenuw cellen, de boodschappers

steuncellen ondersteunende taken

 zenuwcel= neuron

cellichaam liggen vlakbij het centrale zenuwstelsel

ze zijn grijs daarom ook wel grijze stof genoemd

onderdelen zenuwcel (neuron)

Dendrieten: geleiden de impuls naar het cellichaam.

Cellichaam: met  kern 

Celkern: in de kern is de genetische code, ofwel het DNA opgeslagen, die bepaalt hoe de cel zich ontwikkelt en werkt.

Axon: één lange uitloper die zich uitstrekt naar een ander neuron,spier of klier.

Myeline: wit vettig materiaal dat zich om het axon bevindt. Maakt snellere impulsgeleiding mogelijk.

Synaps: is een speciaal gebied waar de zenuwprikkels van de ene zenuw overgaan op de andere en hier kunnen twee zenuwcellen communiceren. Dit gebeurt door het vrijkomen van chemische stoffen, de neurotransmitters

Dendriet

Cellichaam

Kern

Wat is de taak van de zenuwen

1. impulsen aanmaken
2. impulsen doorgeven aan de hersenen
3. ze verbinden het CZS met de rest van lichaam
4. ze produceren bepaalde stoffen

bewegingszenuwcellen

Van hersenen via motorische cel naar ruggenmerg en motorische output. 

Dit kan willekeurig: iets wat we bewust aansturen, bv hand opsteken.

Onwillekeurig: Geen bewuste invloed, bv hartslag is nu 80pm

Indeling  zenuwstelsel

Anatomische indeling

Centraal zenuwstelsel: Hersenen & ruggenmerg

 Perifere zenuwstelsel: Hersenzenuwen & ruggemergzenuwen

Centrale zenuwstelsel

Ruggenmerg

Schakel tussen hersenen en spieren/organen (lichaam)

• Hoofd en hals direct met hersenen verbonden.
• Romp en ledematen zijn met ruggenmerg verbonden.
• Impulsen gaan via ruggenmerg naar de hersenen.

Grote hersenen (Cerebellum) links en rechts

voorhoofdkwab: zelfbewustzijn, plannen, beheersen van impulsen, taal

wandbeen: lezen en schrijven

slaapkwab: gehoor, begrip taal

achterhoofd: zien

tussen hersenen: hypothalamus, hormoonregulatie, temp en vocht

Hersenvliezen & hersenvocht

Drie hersenvliezen:

Harde hersenvlies

Spinnenwebvlies

Zachte hersenvlies

Hersenvocht: 

in en om de hersenen

Beschermt hersenen en ruggenmerg

Transport voedingsstoffen en afvalstoffen

subarachnoïdale bloeding

hersenvliesontsteking

Kleine hersenen (cerebellum)

Coördineren houding, beweging en motorische vaardigheden

Hersenstam (Truncus Ceribri)

Verbindt hersenen met ruggenmerg

Hersenstam bestaat uit:

• Verlengde merg: afstemmen autonome functies (ademhaling, hartslag, bloeddruk)

Hoe noemen we hersenen en ruggenmerg samen?

1. Zenuwstelsel
2. Hersenstelsel
3. Centraal zenuwstelsel
4. autonoom zenuwstelsel

Functie Perifere Zenuwstelsel

Vervoerders van 'prikkels' van zintuigen naar het CZS en van het CZS naar de spieren en organen.

1. motoriek

2. aanraken

3. evenwicht

4.visueel

5.geluid

Autonome zenuwstelsel

niet onder invloed van wil

aanpassing van lichaam aan situaties

Sympatisch (fight or flight)

ACTIE

Gaspendaal

Parasympatisch (rest and digest)

RUST

Rempendaal

Wat nemen we waar?

We nemen Prikkels waar.

Externe prikkels:

Veranderingen in je omgeving (buiten je lichaam)

Interne prikkels: Veranderingen in je lichaam

Sleep de kenmerken naar het juiste zenuwstelsel

Heb je niet alles goed? Druk op reset.

Sympatisch zenuwstelsel

Parasympatisch zenuwstelsel

Stimulatie van de hartactiviteit en ademhaling

Opslag reservevoedsel

Bloedvatverwijding in spijsverteringsorgaan

Afgifte adrenaline

Minder energieverbruik

Toename zweetproductie

Een ........ is een orgaan dat reageert op bepaalde invloeden uit de omgeving

Een bepaalde invloed uit de omgeving noemen we een ........

Zintuigcellen zetten prikkels om in ......

Zintuig

prikkel

impulsen

Waarnemen

Met behulp van je zintuigen verzamel je informatie

Wat is een impuls?

Je hersenen moeten de informatie van buiten (of binnen) het lichaam wel begrijpen. Daarom zetten je zintuigen de informatie om in een elektrisch signaal:

Een Impuls

Drempelwaarde

Waarom merk je sommige veranderingen niet?

Drempelwaarde: De minimale hoeveelheid die je nodig hebt van een prikkel, om het een impuls te laten worden. 

Reflex

Onwillekeurige actie op een prikkel

Bijvoorbeeld: niezen, knipperen, pupilvernauwing bij fel licht, hand wegtrekken bij iets warms, schoppen bij aantikken kniepees