4V_Persoonlijke ontwikkeling in 2 lessen

• Studievaardigheden
• Mentorles
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Optioneel

Dit is een energizer die je als intro kunt gebruiken bij de workshop persoonlijke ontwikkeling. Het gaat om een paar zaken: 

• hoe ga je om met iets dat niet in een keer lukt?
• als je iets veel oefent, kun je jezelf verbeteren

Werkgeheugen

Persoonlijke ontwikkeling

Werkgeheugen

Doelen: 

• je weet het verschil tussen een fixed mindset en een growth mindset
• je weet wat executieve vaardigheden zijn
• je hebt je eigen persoonlijke ontwikkeling op dit gebied in kaart gebracht
• je hebt een eigen ontwikkeldoel gekozen en daarvoor een plan van aanpak opgesteld

Werkgeheugen

De werking van je hersenen en mindset

Jouw houding heeft invloed op jouw ontwikkeling!

Werkgeheugen

Kun je intelligenter worden?

Waarom wel/niet?

Groepsgesprek

Werkgeheugen

Kun je overal beter in worden?

Waarom wel/niet?

Groepsgesprek

Soms moet je je hersens even goed prikkelen!

Los daarom de volgende hersenkraker maar even op! Tijd:  1 minuut

Werkgeheugen

• Welke gedachten gingen er door je heen tijdens het oplossen van de hersenkraker?
  
• Welke gedachten zorgen ervoor dat je beter je best gaat doen?
  
• Welke gedachten zorgen ervoor dat je minder je best gaat doen?

Groepsgesprek

Werkgeheugen

Gedachten die helpen tijdens het leren, horen bij de growth mindset. 

Gedachten die niet helpen, horen bij de fixed mindset

Gedachten

Werkgeheugen

En jij?

• Wat doe jij als iets niet (meteen) lukt?
• Wat denk je als iets spannends op je pad komt?
• Hoe ga jij om met feedback?
• Mag je van jezelf fouten maken?

Hoe stuur ik effectief mijn eigen gedrag?

Wist je dat ....

• executieve vaardigheden net zo belangrijk zijn als intelligentie als het gaat om succes op school?
  
• de executieve functies in je hersenen pas af zijn als je tussen de 25 en 30 jaar oud bent?

Executieve vaardigheden

5 min

Nog niet zo heel lang geleden dacht men dat het brein af was, zo rond de leeftijd van 18. Inmiddels hebben ze ontdekt dat iig het voorste gedeelte langer nodig heeft....tot ongeveer 25 of misschien wel 30 jaar oud.

Deze prefrontale cortex speelt een grote rol bij de executieve functies. Een verzameling aan processen die onze denkprocessen sturen en gedrag aansturen.

Druk: Beslissingen, samenwerken, opdrachten.

Aansturen gedrag vanuit onze hersenen (prefrontale cortex)

EF zijn processen in het brein die gedrag aansturen. Soort dirigent.

EF niet te zien, wel het gedrag dat daaruit vooruit komt.

11 EF's.....ieder met een belangrijke functie.

Tot ongeveer 30 jaar ontwikkelen. Daarom op jonge leeftijd sturen van gedrag niet altijd makkelijk.

Het kennen van de EF en jouw eigen profiel helpt jou om jouw schooltijd beter door te komen.

Executieve Vaardigheden

1. Werkgeheugen                                        6. Reactie-inhibitie                    2. Organisatie                                               7.  Emotieregulatie

3. Timemanagement                                8. Volgehouden aandacht

4. Planning/prioritering                           9. Taakinitiatie

5. Metacognitie                                          10. Flexibiliteit 

                                                                           11. Doelgericht gedrag

Linker rijtje denkvaardigheden
Rechter rijtje gedragsregulerende vaardigheden

Werkgeheugen

1. Werkgeheugen

• informatie in je geheugen houden bij lastige taken, taken die uit meerdere onderdelen bestaan. 
  
• bewust zijn van hoe je geheugen werkt

Het werkgeheugen is het deel van het geheugen waarin actief de informatie verwerkt wordt waar je op dat moment mee bezig bent of aan denkt. (een som oplossen, het verwerken van een instructie, bedenken wat je nodig hebt). 

Het werkgeheugen is beperkt: iets nieuws erin = iets anders eruit. 

Waar gebruik jij je werkgeheugen bij?

Waar gebruik jij je Werkgeheugen bij?

Organisatie

2. Organisatie

• informatie en materialen kunnen ordenen volgens een bepaald systeem
  
• weten waar alles staat (opgeslagen)
• goed kunnen opruimen

Bijvoorbeeld: Opruimen, voorbereiden van spullen. Maar ook logisch ordenen van informatie in een werkstuk, zodat je het later terugvindt.

Waar sta jij?
Mijn spullen hebben een vaste plek, zodat ik er niet eerst naar hoef te zoeken.

Altijd

Meestal

Soms

Nooit

Timemanagement

3. Timemanagement

• tijd indelen, inschatten hoeveel tijd je nodig hebt, deadlines halen
  
• je goed bewust worden van en leren omgaan met tijd

Speelt een rol bij: 

• Op tijd komen of te laat. 
• Wel of niet haasten.
  
• Deadline wel of niet halen
• Wel of geen stress op het laatste moment

Waar sta jij?
Het lukt mij altijd om deadlines te halen

Altijd

Meestal

Soms

Nooit

Planning/prioritering

4. Planning/prioritering

• plan bedenken om doel te bereiken, prioriteren, volgorde bepalen. 
  
• bedenken wat je nodig hebt voor je werk en dat verzamelen voordag je begint.

Belangrijk bij grotere projecten, zoals een feest. Maar ook koken, huiswerk maken . 

Werkgeheugen

Wat helpt jou om goed te plannen?

Groepsgesprek

Metacognitie

5. Metacognitie

• een stapje terug doen om jezelf en de situatie te overzien en om te bekijken hoe je een probleem hebt aangepakt = zelfevaluatie
• inzicht in je eigen kennis

Deze functie ontwikkelt zich meestal als een van de laatste.

Waar sta jij?
Ik begrijp achteraf waarom een bepaalde opdracht of toets niet zo goed ging.

Altijd

Meestal wel

Soms

Nooit

Denk hierbij aan: te weinig gedaan, te veel afleiding, omstandigheden tijdens toets, verkeerd geleerd, stof anders begrepen, weinig in lessen geweest etc.

Reactie-inhibitie

6. Reactie-inhibitie

• goed nadenken voordat je iets doet of zegt
• je goed kunnen inhouden of stoppen als het nodig is

 Bijvoorbeeld niet zomaar opstaan, even wachten met reageren etc

Het lukt mij om altijd eerst na te denken voordat ik besluit een actie uitvoer.

Emotieregulatie

• Raakt  overstuur of gefrustreerd wanneer taken ingewikkeld worden.
• Niet toegeven dat je het antwoord op een vraag niet weet.
  
• Tijdens het werken denk of zeg je ‘dit is moeilijk’, ‘ik denk dat ik dit niet kan’.
  
• Je hebt regelmatig een woedeaanval, onverklaarbaar verdriet, chagrijnig
• Je reageert, in de ogen van anderen, overdreven op een klein probleem
  
• Je verliest snel je geduld verliezen
  
• Je hebt moeite om te herstellen van teleurstellingen

7. Emotieregulatie 

• emotie en gedrag kunnen controleren
• leren omgaan met tegenslagen of teleurstellingen
  
• rustig kunnen blijven

Balans hierin is belangrijk: alles inhouden is ook niet goed.

Het lukt mij om een stapje terug te schakelen, zodat de emoties even afkunnen zakken.

Volgehouden aandacht

• Een zelfgekozen opdracht niet af krijgen of afraffelen .
  
• Kort met een activiteit bezig zijn. 
• Moeite hebben om naar de uitleg te luisteren.

8.  Volgehouden aandacht

• aandachtig blijven
• afleiding negeren
• langere concentratie kunnen afdwingen bij jezelf

Focus houden ondanks afleiding, moeheid of verveling.

Bijvoorbeeld als de taak lang duurt, je een appje krijgt, je moe bent.....

Ik kan goed mijn aandacht ergens bij houden

Taakinitiatie

Het vermogen om zonder uitstel met projecten te beginnen, op tijd, op efficiënte wijze.

9. Taakinitiatie

• op tijd en efficiënt aan een taak beginnen
• een goede werkplek kunnen vinden / creëren
  

Dus: aan de slag gaan en niet eerst 100 andere dingen die geen prioriteit hebben

Hoe goed ben jij met taakinitiatie?
Schaal 0 is slecht en 100 is goed

0100

Flexibiliteit

• Je hebt een goede flexibiliteit als je kan wisselen tussen verschillende activiteiten, zonder dat je daar zenuwachtig/geïrriteerd van  wordt.
• Je kan je zonder problemen aanpassen aan veranderingen in de planning of in een deadline.

10. Flexibiliteit 

• flexibel omgaan met veranderingen of tegenslag
• nieuwe informatie gebruiken
• fouten herstellen
• tegen iets onverwachts kunnen en niet in paniek raken bij iets onverwachts
• zich kunnen aanpassen aan ideeën van anderen

Dus: doorgaan ook bij tegenslag, doelen bijstellen, een andere manier kiezen om iets op te lossen, opnieuw beginnen. Levert vaak frustratie en ruzie op.

Waar sta jij?
Lukt het jou altijd om flexibel om te gaan met onverwachte situaties

Altijd

Meestal

Soms

Nooit

Doelgericht gedrag

Je behaald de gestelde doelen 

Mensen die doelgericht gedrag vertonen zijn zich heel bewust van hun eigen aandeel in het behalen van doelen. Ze trainen de gewenste vaardigheden, investeren tijd in het opdoen van kennis en kijken kritisch of ze op de goede weg zijn.

11. Doelgericht gedrag

• je eigen doelen kunnen bepalen
• je eigen doelen kunnen behalen
• doorzetten 
  

Dus: doel formuleren en realiseren, ernaar toe werken. Niet opgeven. 

Zelfinzicht

Herken jij je eigen sterke en zwakke kanten? 

Weet jij wat jouw ontwikkelpunten zijn en welke doelen nog bereikt moeten worden. 

Goed  om jezelf te kennen. Wat werkt voor jou en wat niet. En om dit te bespreken met ouders, vrienden en docenten. Hoe kunnen zij jou helpen of juist laten?

PROCES: niet vaststaand, want je verandert door de tijd heen.

Een proces van evalueren.

Aan welke executieve functie wil jij gaan werken? (doelgericht werken ga je sowieso mee aan de slag)

Werkgeheugen

Organisatie

Time-managment

Plannen

Metacognitie

Reactie-inhibitie

Emotieregulatie

Volgehouden aandacht

Taakinitiatie

Flexibiliteit

Ga bij elkaar zitten die aan dezelfde executieve functie gaan werken

Waar sta jij?  Waar ga jij mee aan de slag?

Opdracht: 

• Als 'team' gaan jullie meer lezen over de executieve functie
• Jullie maken een gezamenlijk een lijstje met gedrag dat mis gaat bij het niet beheersen en gedrag dat je ziet als je de functie wel beheerst
• Vervolgens maak je individueel een doel en maak daarbij een plan van aanpak

Doel formuleren

Individueel: 

• Maak een plan van aanpak (SMART) om jouw doel te bereiken en zorg dat het plan doelgericht is (executieve vaardigheid)
• tijd = 15 minuten
• Je upload jouw doel in jouw mentormap op de drive en verstuurd hem daarnaast naar jouw ouders en ons als mentoren via mail