Les 2 wo 5e uur 8-9-21 klas 1hv1t

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

1 Mobieltjes in de (telefoon)tas:
2 Ga rustig zitten;
3 Pak je boek en je schrift;
4 Chomebook gesloten op tafel;
5 Wacht rustig tot ik start.

Programma

• Lezen
• terugblik
• huiswerk controle
• Wat weet je al?
• theorie 
• oefenen

Welkom! 

Klas 1HV1t

wo 5 uur NE

8-9-2021

Les 2

Voorleestijd!

Zomerwoud van Linda Dielenmans

Lesdoelen

• Ik weet wat er wordt bedoeld met de planner;
• Ik weet wat Classroom is;
• Ik weet wat oriënterend lezen is;
• Ik weet wat ik moet doen om het onderwerp van de tekst te vinden;

2

De stam

Pijlen, bloed en pijn… Scherpe steken in haar zij, haar rug, haar borst… Zwarte mensen, grote dieren met zware puntige hoorns… Pijlen, bloed en pijn… Zwart… Met een gil werd Alja wakker. Met een ruk zat ze rechtop, haar bruine haar plakte in strengen tegen haar hoofd en hing

voor haar ogen. Met lange, diepe zuchten probeerde ze haar kalmte terug te krijgen. Rust, Alja, dacht ze bij zichzelf, luister naar het woud, rustig en kalm als een oude eik. Ze was vergeten waar ze was, en moest een paar keer met haar ogen knipperen voordat ze aan het zwakke licht gewend was en haar omgeving kon bestuderen. Om zich heen hoorde ze de diepe ademhaling van haar leeftijdsgenoten, die hun roes van de vorige nacht uitsliepen. Niemand was wakker geworden van haar schreeuw. Ze lagen zij aan zij, rug tegen rug op de zachte dierenhuiden op de grond. Boven hun hoofden kwamen zes houten palen bij elkaar waarover ook weer huiden

gespannen waren. Terwijl Alja zich voorzichtig tussen de slapende jagers, makers en vinders 

door naar de uitgang van de tent bewoog, hoorde ze iemand plotseling snel en piepend ademen. Ze kon niet zien wie het was, maar wist dat ook hij of zij nu een visioen moest hebben. Ze opende de tentflap en stapte naar buiten.

In de frisse ochtendlucht rook en proefde ze de zomer. De diepe geur van donkergroene bladeren, vruchten en bloemen mengde zich met de geuren van het kamp: kookvuren, drogende huiden en gerookte vis. Een zijtak van de grote rivier stroomde dichtbij en Alja hoorde het rustig kabbelende water

vermengd met geluiden van lachende, spelende kleine kinderen, blaffende honden 

en verderop het tikken van stenen. De makers waren alweer bezig met het vormen van pijlpunten of krabbers uit kleine, ronde keien van mooi bewerkbaar vuursteen die werden verzameld aan de rivieroevers.

De tent waarin de jongeren sliepen, stond beschut onder een aantal oudere bomen, eik en els, en het bos begon hier wat donkerder te worden. Alja zag dat ze wat waren afgezonderd van de rest van het kamp, dat zich meer in de richting van de rivier bevond waar de bomen kleiner werden en minder dicht op elkaar stonden. Er waren niet veel andere tenten; het was zomer en warm, en de meesten waren er tevreden mee op matten 

van boombast in de open lucht te slapen of onder een tijdelijke beschutting van takken en misschien een enkele huid. Alja zuchtte en keek met een glimlach richting het kamp. Dit

was thuis. De mensen, het bos, de rivier. Waar het kamp ook werd opgezet, wanneer ook, het was altijd thuis.

Het was warm. Zelfs de schaduw van de oude bomen bracht nauwelijks verkoeling. Net toen het haar een goed idee leek om haar plakkende kleding uit te trekken en in de

rivier te springen, hoorde Alja iemand achter haar uit het bos ko men. Ze keek niet om, maar ging op de grond zitten, wachtend met haar kin op haar opgetrokken knieën. Het was de 

Oudste; ze hoorde het aan de manier waarop hij liep en hoe de gevallen bladeren van de vorige herfst knisperden onder zijn voeten.

‘Alja,’ zei hij zacht. Met zijn gerimpelde hand steunend op haar schouder liet hij zich naast haar op de grond zakken. ‘Zo,’ begon hij. Alja keek in zijn vragende, lichtgrijze ogen. Zijn

lange grijze haar hing nu los over zijn schouders en een leren band hield de tand van een wolf vast op zijn voorhoofd. 

‘Ik had een visioen,’ hoorde ze zichzelf zeggen. Ze vertelde over het bloed, de pijn en de zwarte mensen.

De Oudste kneep zijn lippen samen. ‘Was dit alles wat je zag?’ vroeg hij.

Alja knikte. ‘Meer niet.’

De Oudste zuchtte diep. ‘Dit is lastig. Ik snap nog niet wat deze beelden te maken hebben met de stam. Ik moet hierover nadenken, Alja, maar maak je niet ongerust. Wat je zag, kan

iets anders betekenen dan je denkt, iets wat wij mensen niet meteen kunnen begrijpen. Als de tijd daar is, zullen we het zien.’

De oude man staarde peinzend naar het kamp. Alja legde haar wang op haar knieën en keek hem aan.

‘Het voelt vreemd om een naam te hebben,’ zei ze zacht. ‘Ik weet niet wat ik nu moet doen.’ 

De Oudste glimlachte. ‘Wat je altijd al deed, meisje. Je hebt je Proeven gehad, je hebt de 

ceremonie doorstaan, je hebt ons een visioen gegeven en nu is het je tijd om ervoor te zorgen dat de stam overleeft. Doe waarvoor je bent geboren, jager! Je joeg al mee met de groep sinds je zevende zomer. Er is niets veranderd. Vandaag mag je nog rusten en speciaal zijn, maar morgen zul je weer op herten jagen en nieuwe vallen zetten.’

Alja zuchtte, maar de Oudste klopte met zijn hand op haar schouder.

‘Word maar even goed wakker,’ zei hij. ‘Je hebt een zware nacht gehad en je visioen heeft je uitgeput, dat hoort erbij. Help me even met opstaan, dan zal ik bij de anderen rondvragen. Na wat jij gezien hebt, hoop ik dat zij 

misschien meer duidelijk kunnen maken met hun verhalen. Ga je hoofd leegmaken en rust voor de dagen die gaan komen. Kom, help me

nu.’

Zo lichtvoetig als Alja opsprong, zo moeilijk stond de Oudste weer op twee benen. Alja had al haar kracht nodig om de oude man omhoog te trekken. Ze was ongerust, maar wilde het niet laten merken. Toen hij weer stond, legde de Oudste zijn handen op haar schouders en keek Alja recht in de ogen.

‘Maak je geen zorgen,’ zei hij. ‘Ik zal volhouden. Totdat een nieuwe genezer in de stam verwelkomd kan worden. Vertrouw me.’

Alja kon alleen maar knikken. Hij hield haar blik 

nog wat langer vast voordat hij zich omdraaide en de tent in ging, waaruit nu geluiden van ontwakende mensen kwamen. Ze keek hem nog even na, maar wist dat ze niets kon doen. Terugdenkend aan haar eigen visioen rilde ze ondanks de hitte van de dag. De geur van de gerookte vis maakte haar maag aan het rommelen, en ze besloot het kamp in te gaan om iets te eten te vinden.

Aan de oever van de rivier waren de vissers bezig met het vangen van de zalmen die iedere zomer in grote aantallen hun weg probeerden te vinden naar hun geboortegrond. Daar zouden ze eitjes leggen en de kleine visjes zouden wegtrekken, om

als volwassen vissen weer terug te keren. Het was een oneindige cirkel, als de vissers ervoor zorgden dat er genoeg vrouwtjes overbleven om de eitjes te leggen. Twee mannen en een vrouw zaten in een lange smalle kano, gemaakt van een uitgeholde boomstam. Terwijl een van de mannen er met een lange stok voor zorgde dat de kano zo stil mogelijk bleef liggen in het stromende water, spiesten de anderen met hun vlugge speren de vissen uit het water, om ze snel met een steen de kop in te slaan zodat ze niet meer uit de boot konden ontsnappen. Sommige zalmen werden meteen bereid boven kookvuren, andere werden gerookt of gedroogd om ze te kunnen 

bewaren voor als de koude winter zou aanbreken. De vrouw in de kano zwaaide Alja toe. ‘Ho, Alja!’ riep zij, en ze gebaarde naar de twee mannen dat ze naar de oever wilde. Dit werd na een kleine woordenwisseling toegestaan, en met behulp van hun speren voeren ze naar de kant. De vrouw sprong aan wal en vloog Alja om de hals. ‘Mijn dochter!’ riep ze lachend. ‘Een echte jager! Je naam is prachtig en je dans was dat ook!’

Schuchter maakte Alja zich los uit de omhelzing. Het voelde vreemd. Ilma was haar moeder, dat was waar, maar Alja was door iedereen in de stam een beetje opgevoed. Als ze iemand als dichterbij dan alle anderen 

beschouwde, was dat de Oudste. Ilma deed een stap terug. Ze zuchtte en glimlachte vermoeid. ‘Ach meisje, ik weet wat er is en dat had ik ook toen ik mij naam kreeg. Mijn moeder en vader waren voor mij ook niet meer dan stamgenoten. Zo leven we, het is de weg van het woud. Maar je zult zien, als je zelf een kind hebt gebaard,dat hij of zij altijd bijzonder voor je zal zijn. Je zult trots zijn, maar ook wel eens boos en teleurgesteld. Maar jij blijft altijd mijn dochter, Alja. Vergeet dat niet. En ik ben nu trots op je.’

Alja dacht even na. ‘Dat is fijn,’ zei ze ten slotte. ‘Het is goed dat je trots bent. Ik ben blij dat ik het in jouw ogen goed doe.’ Ilma glimlachte 

met treurige ogen. ‘Goed zo. En dan gaan

we nu iets te eten voor je vinden. Daarna mag je me over je visioen vertellen, als je dat hebt gehad. En neem dan een bad.

Je draagt de sporen van de nacht nog op je huid.

’ Alja keek naar haar benen en armen en zag dat Ilma gelijk had. Die sterke geur kwam echt van haar eigen lijf af. Ze trok haar neus op en ineens voelde ze zich vies en onrustig.

Wat is het onderwerp van een tekst? Het onderwerp van een tekst...

1. ... vertelt in één of een paar woorden waar de tekst over gaat.
2. ... vertelt wat het belangrijkste van de tekst is.
3. ... vertelt wat iemand ergens van vindt.
4. ... vertelt wat waar of niet waar is.

Wat is oriënterend lezen?

1. Je bekijkt de tekst en je leest de eerste alinea.
2. Je leest de hele tekst.
3. Je bestudeert de tekst.
4. Je leest de hele tekst kritisch door.

Moet je de hele tekst lezen om het onderwerp te bepalen?

1. Ja
2. Nee

• titel
• illustraties
• tussenkopjes
• anders gedrukte woorden
• eerste alinea
• antwoord geven op vraag "Waar gaat de tekst over?¨

Wat moet je van een tekst lezen om het onderwerp te achterhalen (te vinden)?

Aan de slag!

Maak de opdrachten 2, 3, 4 en 5 op de bladzijden 14 t/m 17.

Schrijf de antwoorden in je schrift!

Let op!

Maak de opdrachten in je Nederlandse schrift.

Zet voor de kantlijn om welke opdracht het gaat.

Lesdoelen

• Ik weet wat er wordt bedoeld met de planner;
• Ik weet wat Classroom is;
• Ik weet wat oriënterend lezen is;
• Ik weet wat ik moet doen om het onderwerp van de tekst te vinden;
• Ik weet hoe ik mijn huiswerk in mijn agenda moet noteren!

Huiswerk 

dinsdag 14 september

6e uur

Leren theorie lezen 1 (p. 12)

Maken opdracht 2, 3, 4 en 5 Lezen 1 (p. 14 t/m 17)