2.4 Gotiek

• Beeldende vorming
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.4 Gotiek

In de Middeleeuwen ontstaat een stedelijke samenleving.
Wat is de nieuwe klasse?

1. Boeren
2. Adel
3. Geestelijken
4. (rijke) Burgers

Romaans

Gotiek

Rondbogen

Tongewelf

Muren zijn massief en dragend.

Steunberen

Kleine ramen

Spitsbogen

Verticaal

Horizontaal

Kruisribgewelf

Steunberen en luchtbogen

Skeletbouw

Opengewerkt

Pinakels

In de Gotiek worden muren en ramen steeds vaker
onderverdeeld met decoratief maaswerk
(stenen versieringen en traceringen).
Wat wordt daardoor mogelijk gemaakt?

Bouwloods (1140-1500)

In de Bouwloods werken Steenhouwers, timmermannen, schilders en andere werklui onder leiding van een bouwmeetser samen aan de bouw van een gotische kathedraal. Deze middeleeuwse manier van werken, met samenwerking van de verschillende ambachten, wordt eeuwen later als een ideaal gezien. 

Bauhaus (1919-1933)

Het Bauhaus ideaal is dat architectuur, schilderkunst en beeldhouwkunst samenwerken in één gebouw. (het bauhaus)

Volgens het leerling-gezel-meester wordt in het Bauhaus samengewerkt aan de bouwkunst van de toekomst.

Zie H4.4

Noem een belangrijk verschil in de materialen en technieken die in de Bouwloods en Bauhaus gebruikt worden.

Gebrandschilderd

Glas in lood

Abt Suger ontwikkelt in de Middeleeuwen een theorie over Goddelijk licht. Leg uit hoe de constructie van de kerk en glas in lood ramen bijdragen aan zijn theorie.

Vroeg-gotisch

laat-gotisch

3 verschillen tussen vroeg-gotische
en laat-gotische beeldhouwkunst.

Duccio: Maria en kind in majesteit. Altaarstuk van tempera op hout.
(Gotiek)

Duccio di Buoninsegna: Maria en kind in majesteit

Maria en kind van Duccio is een voorbeeld
van vroeg-gotische kunst.
Waar kan je dat aan zien?

1. De verhoudingen zijn symbolisch en het werk lijkt ruimtelijk dmv stapeling.
2. Er wordt geschilderd met ei-tempera ipv olieverf.
3. Het is een altaarstuk.
4. Duccio heeft zich laten inspireren door een byzantijns icoon.

Jan van Eijck: Lam Gods. Altaarstuk vam olieverf op hout.
(Vlaamse primitieven) 

Waar staat dit Lam Gods symbool voor?

De Vlaamse primitieven vallen tussen de hooggotiek en de Renaissance in.
Waarom is dat?

1. Vlaanderen ligt tussen Nederland en Frankrijk in.
2. Ze werken voor het eerst met olieverf ipv tempera.
3. Het werk wordt voor het eerst gesigneerd.
4. Het werk is eenvoudig.

Duccio: detail Maria en kind

(tempera op doek)

van Eijck: detail Lam Gods

(olieverf op hout)

Noem vijf voordelen van het werken met olieverf ipv eitempera.