4.3 Staatsvorming en Centralisatie

H4 De tijd van Steden en staten

4.3 Staatsvorming en centralisatie 
1 / 19
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

In deze les zitten 19 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

H4 De tijd van Steden en staten

4.3 Staatsvorming en centralisatie 

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoel
Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe staatsvorming en centralisatie begonnen in Frankrijk, mislukte in  Duitsland, op gang kwam in Engeland en hoe de Bourgondiërs de Nederlanden begonnen te verenigen

KA
Het begin van staatsvorming en centralisatie

Slide 2 - Tekstslide

Duitsland

Slide 3 - Tekstslide

Rijk Karel de Grote
2 landen ontstaan uit het rijk van Karel de Grote: Frankrijk en Duitsland

Slide 4 - Tekstslide

Duitsland centraliseert niet...
  • Geen hoofdstad
  • De koningen laten zich in Rome tot keizer kronen en vochten daar oorlogen uit
  • Koningschap niet erfelijk, maar keizer werd door keurvorsten gekozen

Slide 5 - Tekstslide

Engeland

Slide 6 - Tekstslide

1066
Willem de Veroveraar, hertog van Normandië, verovert Engeland 

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Video

Feodaal Engeland
Willem de Veroveraar voert het feodale stelsel in Engeland in
Maatregelen om machtig te blijven:

  • Leenmannen kregen niet één groot stuk in leen maar kleine stukjes, de beste stukken waren voor Willem zelf
  • Zijn sheriffs inden belasting en spraken recht op basis van de wetten van het land

Slide 9 - Tekstslide

Centralisatie
Engelse koningen centraliseren hun land: bestuur vanuit één plek

Gevolg: adel en kerk verzetten zich tegen afname macht
Voorbeeld: Koning Jan Zonder Land
Ruzie met kerk: excommunicatie
Ruzie met adel: Magna Carta (1215)

Slide 10 - Tekstslide

1215: Magna Carta - meer invloed parlement

Slide 11 - Tekstslide

Frankrijk

Slide 12 - Tekstslide

Franse koning
weinig macht door machtige leenmannen
(Bourgondië, Normandië)

Engelsen bezaten grote delen van Frankrijk

Slide 13 - Tekstslide

Honderdjarige oorlog
1337-1453

Engelsen definitief uit Frankrijk verdreven
Belangrijke rol voor Jeanne d'Arc
Met behulp van de steden braken de Franse koningen de macht van hun leenmannen

Slide 14 - Tekstslide

Slide 15 - Video

Soevereiniteit
Rond 1500

  • Franse koning had het hoogste gezag (soevereiniteit), al hadden veel regio's nog veel zelfstandigheid
  • Vanuit Parijs wilde de koning belastingen heffen (dit kon door de opkomst van de geldeconomie), een bestuur met wetten en regels opleggen en een centrale rechtbank oprichten (centralisatie)

Slide 16 - Tekstslide

Versterking centrale overheid
Standenmaatschappij
In de derde stand is een nieuwe groep: burgers in de steden
1302: Staten Generaal voor de drie standen
Versterking centrale overheid:
  • toestemming Staten-Generaal voor belastingen
  • Toenemende kwaliteit van rechters en ambtenaren door gestichte universiteiten
  • krachtigere wapens die de muren van steden en edelen kapot konden schieten

Slide 17 - Tekstslide

De Nederlanden 

Slide 18 - Tekstslide

1430
  • Meeste Nederlandse gewesten onder 1 vorst: Filips van Bourgondië (of Filips de Goede)
  • Begint met instellen centraal bestuur  en gerechtshof (hoofdstad Brussel)
  • Door opvolgingsproblemen vanaf 1477 deel van Habsburgse rijk (Spanje)

Slide 19 - Tekstslide