2kgt 3.3 Lezen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

3.3 Lezen

Lesdoelen

IN DEZE PARAGRAAF LEER JE :

• meningen en argumenten herkennen;
• signaalwoorden die een reden aangeven;
• wat een betoog is:
• signaalwoorden die een conclusie aangeven;
• hoe je de hoofdgedachten van een tekst vindt en opschrijft.

Feit of mening?

Dit weet je al.

Is de uitspraak een feit of een mening?

Het vmbo is een vervolgschool van de basisschool.

1. feit
2. mening

Is de uitspraak een feit of een mening?

Ik ga met plezier naar school.

1. feit
2. mening

Is de uitspraak een feit of een mening?

Op mijn school wordt goed lesgegeven.

1. feit
2. mening

Is de uitspraak een feit of een mening?

In klas 2 hebben alle leerlingen Nederlands.

1. feit
2. mening

FEIT

Iets wat je kan controleren met een onderzoek of een krantenbericht.

MENING/STAND-

PUNT

Iets wat je vindt of wat je denkt.

ARGUMENT

Waarom je iets vindt of denkt.

signaalwoorden

want

omdat

immers

MENING EN ARGUMENT

Als je vertelt wat je van iets vindt, dan geef je je mening. Vaak geef je daar een argument bij: de reden waarom je iets vindt. Hoe beter het argument is, hoe eerder de ander het met je eens zal zijn.

mening	argument
Ik vind dat er een huiswerkvrije school moet komen,	want dan hoef je thuis niets meer te doen voor school.
De pauzes op school moeten langer duren,	omdat je dan meer tijd hebt om rustig te eten.

Ik vind dat school later moet beginnen.

...want dat vind ik.

...want dat is beter voor de hersenontwikkeling van pubers.

Slecht argument.

Het is niet gebaseerd op een feit, situatie of iets belangrijks.

Goed argument.

Het is gebaseerd op een feit en het is ook belangrijk voor de lezers.

Wat is een argument?

1. Iets wat je vindt of wat je denkt.
2. De reden waarom je iets vindt of denkt.

Argument of mening?

Huiswerk maken is belangrijk,

1. argument
2. mening

Argument of mening?

want daarmee verwerk je de leerstof beter.

1. argument
2. mening

Opdrachten

Maak nu opdracht 

1 t/m 4

 (p. 188 en 189)

Signaalwoorden

In een tekst geven signaalwoorden het verband aan tussen woorden, zinnen of alinea's. 

Op de volgende slide zie je de tekstverbanden en signaalwoorden die je al kent uit eerder hoofdstukken.

Signaalwoorden (herhaling)

verband	signaalwoorden
opsomming	ten eerste, ook bovendien, daarnaast, verder
tijdsvolgorde	eerste, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl, zodra, ten slotte
tegenstelling	maar, daarentegen, toch, echter, integendeel
voorbeeld	bijvoorbeeld, een voorbeeld (hier)van is, zo, zoals, ter illustratie

Reden

Een reden is een uitleg, een verklaring waarom iets is of waarom je iets doet. Ook een argument is een reden.

mening	signaalwoord	reden
Leraren moeten geen cijfers meer geven,	want	cijfers zeggen niet alles over wat een leerling allemaal kan.

Reden

tekstverband	signaalwoorden
reden	want, omdat, daarom, vanwege, immers, namelijk

Bij welk verband hoort het signaalwoord:
MAAR

1. voorbeeld
2. opsomming
3. tegenstellend
4. reden

Ze wil gaan winkelen, omdat ze nieuwe kleren nodig heeft.

Welk tekstverband geeft het woord 'omdat' aan:

1. voorbeeld
2. opsomming
3. tegenstelling
4. reden

Ik moet vandaag nog een hoop werk doen. Ten eerste moet ik mijn kamer opruimen. Ten tweede moet ik het gras maaien. Daarna moet ik boodschappen gaan doen voor het weekend.

Welk tekstverband geven de signaalwoorden: 'ten eerste, ten tweede, daarna' aan:

1. voorbeeld
2. tijdsvolgorde
3. tegenstelling
4. reden

Betoog (overtuigende tekst)

Een betoog is een tekst waarin de schrijver zijn mening geeft over een onderwerp. Hij wil dat de lezer het met hem eens wordt.

Tekstdoel = overtuigen

Een betoog bestaat altijd uit drie delen:

• In de inleiding geeft de schrijver zijn mening over het onderwerp.
• In de kern geeft hij argumenten voor zijn mening.
• In het slot geeft hij zijn conclusie: hij herhaalt zijn mening of geeft een samenvatting.

Wat is het tekstdoel van een betoog?

1. amuseren
2. informeren
3. activeren
4. overtuigen

Wat hoort bij elkaar?

argumenten

conclusie

mening

inleiding

kern

slot

Opdrachten

Maak nu opdracht 

6 t/m 10

 (p. 191 en 193)

Signaalwoorden: conclusie

In het slot van een betoog lees je meestal in één zin wat het belangrijkste is wat de schrijver wil vertellen. Die zin is de conclusie: zijn eindoordeel. Meestal herhaalt de schrijver dan zijn mening of hij geeft een samenvatting van alle informatie.

Deze signaalwoorden geven een conclusie aan:

dus, kortom, dan ook.

Het is dus belangrijk dat alle middelbare scholieren kunnen reanimeren.

Kortom, een reanimatiecursus moet op school verplicht worden.

In de toekomst zal dan ook een hele generatie kunnen reanimeren.

De conclusie is vaak een mening. Je hoeft het er dus niet mee eens te zijn.

Je kent nu deze verbanden en signaalwoorden.

verband	signaalwoorden
opsomming	ten eerste, ook bovendien, daarnaast, verder
tijdsvolgorde	eerste, daarna, voordat, nadat, toen, terwijl, zodra, ten slotte
tegenstelling	maar, daarentegen, toch, echter, integendeel
voorbeeld	bijvoorbeeld, een voorbeeld (hier)van is, zo, zoals, ter illustratie
reden	want, omdat, daarom, vanwege, immers, namelijk
conclusie	dus, kortom, dan ook

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp van een tekst zegt.

De hoofdgedachte schrijf je op in één zin.

Zo vind je de hoofdgedachte in een tekst:

1. Lees de inleiding, het slot en de titel van de tekst.
2. Bepaal het onderwerp van de tekst.
3. Schrijf in één zin op wat de schrijver over het onderwerp zegt.

De hoofdgedachte in een betoog is de mening over het onderwerp.

Opdrachten

Maak nu opdracht 11, (12 = tl), 13, 14 (a en b), 15 t/m 19

 (p. 193-198)