wk 22: les 1 - 33 Hoofd- en bijzaken

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Dinsdag 28 mei - 2HAT1

• 10 minuten stillezen
• Vervolg 33 Hoofd- en bijzaken (blz. 134)
• Aan de slag!

Deze les ga je leren...

...wat hoofd- en bijzaken zijn.

...hoe je ze kunt onderscheiden.

Hoofd- en bijzaken (blz. 134)

• Hoofdzaken = de belangrijkste zaken in een tekst (let op kernzinnen!)

• Bijzaken = minder belangrijke zaken in een tekst (voorbeelden, toelichting, uitleg)

'Waarom spijbelt een spijbelaar?'

blz. 136

jeugdjournaal.nl

Aan de slag!

Maak opdr. 7, 8, 9

Klaar? Maak de vragen op de volgende slides.

Wat is GEEN tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. verkennen

Is 'informeren' een tekstdoel of een tekstsoort?

1. Tekstsoort
2. Tekstdoel
3. Beide
4. Geen van beide

Wat is het tekstdoel van een nieuwsbericht?

1. amuseren
2. mening geven
3. informeren

Een recept en een gebruiksaanwijzing zijn voorbeelden van...

1. het tekstdoel 'informeren'
2. het tekstdoel 'amuseren'
3. het tekstdoel 'opiniëren'
4. het tekstdoel 'activeren'

Wat is een deelonderwerp?

1. Het onderwerp van een tekst.
2. Het onderwerp van een alinea.
3. Aspecten van het onderwerp.

Elke tekst gaat ergens over, hoe noem je dit?

1. alinea
2. tussenkopje
3. onderwerp
4. deelonderwerp

Hoe noemen we verschillende aspecten van het onderwerp?

1. onderwerp
2. deelonderwerpen
3. hoofdgedachte
4. tussenkopjes

Hoofdzaken van een tekst vind je..

1. in de inleiding en de kernzin
2. alleen in kernzin
3. in de inleiding, het slot en de kernzin

Een alinea bestaat uit...

1. Meerdere kernzinnen.
2. Een kernzin, aangevuld met voorbeelden.
3. Een kernzin, aangevuld met toelichting.
4. Een kernzin in het midden van een alinea.

Als er uitleg of een voorbeeld wordt gegeven bij de kernzin, dan heet dit

1. een signaalwoord
2. een bijzaak
3. een deelonderwerp
4. een toelichting

Een kernzin geeft...

1. aan wanneer er een alinea begint
2. de belangrijkste informatie van de alinea
3. een toelichting
4. een voorbeeld

Welke 5 tekstdoelen ken je?

Hoe is een tekst opgebouwd? Noem de 3 delen.

Hoe is een alinea opgebouwd?

Hoe moet je citeren?

Geef aan of de zin een feit of een mening is.

Feit

Mening

De film duurde wel 180 minuten!

De film was erg langdradig

Spaghetti is lekker.

Computerspelletjes zijn pas leuk als er geweld in zit.

Sommige moslimmeisjes dragen een hoofddoek.

Het aantal vuurwerkslachtoffers is dit jaar weer gestegen.

Leesvaardigheid

Lees het nieuwsbericht 'Komst snel 5G loopt meer dan een jaar vertraging op'

Alinea 1: Het duurt nog tot december 2023 voordat de snellere variant van 5G-internet beschikbaar komt voor Nederlandse consumenten. Dat is de boodschap van een adviescommissie. De verwachting is dat minister Adriaansens van Economische Zaken het advies zal overnemen.

Citeer de kernzin van alinea 1.

Alinea 1: Het duurt nog tot december 2023 voordat de snellere variant van 5G-internet beschikbaar komt voor Nederlandse consumenten. Dat is de boodschap van een adviescommissie. De verwachting is dat minister Adriaansens van Economische Zaken het advies zal overnemen.


Zijn de overige zinnen van alinea 1 voorbeeld of toelichting?

1. voorbeeld
2. toelichting

Welk tekstdoel heeft deze tekst?

1. Activeren
2. Overtuigen
3. Informeren
4. Amuseren

Op welke manier trekt de schrijver in de inleiding de aandacht van de lezer?

1. De aanleiding voor het schrijven wordt genoemd.
2. Het onderwerp wordt aangekondigd.
3. Er worden een of meerdere vragen gesteld.
4. Een anekdote vertellen.

Alinea 3: Vorig jaar ging er een streep door de ambities van de overheid om nog in 2022 dit snellere mobiele netwerk aan te bieden. De rechter gaf satellietdienstverlener Inmarsat gelijk in een zaak tegen de overheid. Inmarsat verleent diensten vanuit het Friese Burum, waar grote witte schotels staan DIE onder meer worden gebruikt voor noodoproepen. Die werken op de 3,5 GHz-band. Bij de uitrol van 5G op die band gaat dat met elkaar botsen, zegt Inmarsat.

Waar verwijst 'die' naar?

Wat betekent 'om de tafel' (alinea 4)?

Vind je 'Noodzakelijk voor de toekomst' een geschikt tussenkopje?
Waarom wel/niet?

Alinea 5: De belofte is dat de 3,5 GHz-band het mobiele internet veel sneller maakt. Iets wat je misschien niet direct nodig hebt op je telefoon - video's streamen lukt ook goed op 4G - maar wat volgens de telecomsector voor de toekomst wel noodzakelijk is.

Citeer de kernzin van alinea 5.

Uit hoeveel alinea's bestaat deze tekst?

Wat is het deelonderwerp van alinea 6?

Alinea 7: Wanneer de veiling voor 3,5 GHz zal worden gehouden, is nog niet bekend. Waarschijnlijk gebeurt DIT een paar maanden voordat de frequentie daadwerkelijk in gebruik kan worden genomen. De eerste veiling, voor de 700 MHz-frequentie, bracht ruim 1,2 miljard euro op.

Waar verwijst 'dit' naar?

Klaar?

Maak de oefeningen in Drillster H32, 33, 34