H4 Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Leesvaardigheid

Leesvaardigheid H4

• Je weet wat tekstverbanden zijn en wat signaalwoorden zijn;

• Je kunt vier verschillende tekstverbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden;

• Je kunt het chronologisch, opsommend, tegenstellend en toelichtend verband in een tekst herkennen.

Samenhang

In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen. Dit betekent dat ze goed op elkaar aansluiten.

Ik ga naar school. Huiswerk maken is zo vermoeiend. Lekker slapen. 

In de bovenstaande zin zit geen samenhang. 

Ik ga naar school. ____________ ga mijn huiswerk maken. Huiswerk maken is echt vermoeiend. ____________ ik moe ben ga ik maar vroeg naar bed om lekker te slapen. 

Ten eerste

Daarna

Daarom

Omdat

Samenhang

Een samenhang in een tekst noemen we een verband. Tekstverbanden kun je herkennen aan signaalwoorden. Signaalwoorden geven dus de samenhang 

van een tekst aan. 

Een tegenstellend verband beschrijft gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde.

1. Juist
2. Onjuist

Welke signaalwoorden horen bij een opsommend verband?

1. vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens
2. maar, tegenover, daarentegen, toch
3. ten eerste, ook, verder, en
4. bijvoorbeeld, zo, zoals, denk aan

Hoe noemen we de samenhang in een tekst?

Voorbeelden van de tekstverbanden

Chronologisch verband

Als ik naar school ga moet ik eerst met de fiets naar het busstation, dan met de bus naar Appingedam en vervolgens nog 5 minuten lopen. 

Opsommend verband

Om te beginnen vind ik dit boek erg vervelend om te lezen. Verder zou ik graag een ander thema kiezen. 

Tegenstellend verband

Ik vind pizza erg lekker, maar ik eet het niet zo vaak. 

Toelichtend verband

Ik houd heel erg van sporten, zo voetbal ik 2x in de week en tennis ik 1x in de week. 

Welk verband herken je in de tekst:
Het begint met een idee voor een game. Eerst maken de tekenaars figuren die bij een spel passen. Daarna wordt er een kartonnen bordspel van de game gemaakt. Vervolgens gaan de programmeurs aan de slag.

1. Chronologisch verband
2. Opsommend verband
3. Tegenstellend verband
4. Toelichtend verband

Welk verband herken je in de tekst: Met Jantine op haar rug kan het paard draven en galopperen. 'Maar vandaag niet, want door de regen is het weiland te nat.'

1. Chronologisch verband
2. Opsommend verband
3. Tegenstellend verband
4. Toelichtend verband.

• Je weet wat tekstverbanden zijn en wat signaalwoorden zijn;
  

• Je kunt vier verschillende tekstverbanden herkennen aan de hand van signaalwoorden;
  

• Je kunt het chronologisch, opsommend, tegenstellend en toelichtend verband in een tekst herkennen.

Noteer in je eigen woorden wat een tekstverband is.

Noteer in je eigen woorden wat een signaalwoord is.

Chronologisch verband

Sleep de signaalwoorden naar het juiste tekstverband

Opsommend verband

Toelichtend verband

Tegenstellend verband

Ten eerste

zo

nu

binnenkort

maar

vroeger

en

ook

zoals

toch

Werken:

Maak van blz. 102 t/m 104 opdr. 1 + 2 in je schrift.

Let op: Geef antwoord in hele zinnen.