H3.2 Het bestuur van de stadstaat - les 1 & 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H3 De Grieken

§3.2 Het bestuur van de stadstaat

Wat is geen Griekse stadstaat?

1. Sparta
2. Rome
3. Athene

Hoe noemen we de tijd van de Grieken ook wel?

1. Oude tijd
2. Prehistorie
3. Moderne oude tijd
4. Oudheid

Zet op de juiste plek in de piramide

Samenleving van Athene

Mannen uit de stadstaat

Vrouwen

Slaven

Vreemdelingen

Koppel de uitleg bij het juiste begrip

Oudheid

Kolonie

Slaaf

Stadstaat

Tijd van Grieken en Romeinen

Plaats waar een groep mensen zich vestigt

Iemand in bezit van een ander

Staat die bestaat uit een stad met het gebied eromheen

H3.2 De Grieken

§3.2 Het bestuur van de stadstaat

De oude Grieken; stadstaten

• Stadstaat (polis)

• Griekse stad met het gebied eromheen
• Bijvoorbeeld Athene, Sparta
• Athene was de belangrijkste polis (centrum)
• Had meeste economische en politieke macht

Op dit plaatje zie je een stadstaat met het omliggende gebied.

In Griekenland had je verschillende stadstaten bijvoorbeeld Athene, Sparta, Corinth etc. 

Stadstaat --> een Griekse stad met het gebied er omheen 

Polis Athene

• Athene was sinds ca. 500 v. Chr. een democratie.
• = macht bij het volk
• Burgers beslissen mee= directe democratie
• Dit gebeurde in de volksvergadering.

Wij zijn trotse 'zonen van Thesus'!

Theseus en Ariadne

• De koning van Athene heeft een probleem met koning Minos van Kreta

https://historiek.net/theseus/271/

De koning van Minos had de 'Minotaurus'. De koning had de kleine Minotaurus als geschenk van Poseidon gekregen.

Labyrint; leefgebied

Het bestuur van de stadstaat

      Bestuurders en onderdanen

•  Grieken praatten graag over politiek in stoa's
•  Politiek komt van Polis

•         Ander woord voor stadstaat

Het bestuur van de stadstaat

      Inleiding: 4 manieren van besturen

       Elke stadstaat zijn eigen bestuur (onafhankelijk)

        4 manieren:

•    Monarchie
•    Aristocratie
•    Tirannie
•    Democratie

Wat is onafhankelijkheid?

Werkvorm: introductie bestuursvormen dmv personalisatie van de bestuursvormen

Het bestuur van de stadstaat

      Bestuurders en onderdanen

      Monarchie: 

•  - Een staat met een vorst
•  - Opgevolgd door familie

Het bestuur van de stadstaat

      Bestuurders en onderdanen

      Aristocratie: 

•  - Door een groep bestuurd
•  - Belangrijke families

Het bestuur van de stadstaat

     Goede en slechte tirannen

     Tiran: 

• Alleenheerser
• Konden goed en slecht zijn

Het bestuur van de stadstaat

     Democratie in Athene

     Democratie: 

• Macht in handen van de burgers
• Zij beslissen

Het bestuur van de stadstaat

     Democratie in Athene

     Democratie in Griekenland, hoe werkte het?: 

• 40 x per jaar Volksvergadering
• Min. 6000 burgers voor beslissing maken
• Alle beslissingen over de stadstaat. 
• Bijv: oorlog en vrede, geld en ambtenaren

Sociale lagen in een Athene

     Democratie in Athene

• Vrije volwassen mannen (burgers)
• Vreemdelingen (mannen)
• Vrouwen
• Slaven

Wat is het beste?

Monarchie

Aristocratie

Tirannie

Democratie

Welke manier van besturen kies jij? Monarchie, tirannie, aristocratie of democratie? Leg je antwoord uit.

Vul het schema in

Bestuursvorm	Machthebber(s)	Voordelen	Nadelen
Monarchie
Aristocratie
Tirannie
Democratie

Bestuursvorm	Machthebber (s)	Voordelen	Nadelen
Monarchie	Koning / vorst (erfelijk)	1 man bepaald dus keuzes kunnen snel gemaakt worden. Erfelijk dus geen ruzie wie de macht krijgt als de vorst overlijd	Overgeleverd aan de grillen van de vorst. Burgers geen inspraak. De opvolger hoeft niet perse een goede koning te zijn.
Aristocratie	Een kleine groep aanzienlijke mannen	Moet overlegd worden dus wordt beter over onderwerpen nagedacht	Duurt langer voordat een keuze gemaakt is, door overleg. Kan ruzie tussen de bestuurders ontstaan. Kleine groep heeft de macht, de rest heeft niks te zeggen.
Tirannie	1 man die op een onwettige manier de macht had gekregen	1 man bepaald dus snel beslissingen nemen.	Overgeleverd aan de grillen van de tiran. Met geweld de macht gegrepen. Volk niks te zeggen.
Democratie	Vrije volwassen mannen waarvan beide ouders in de stadstaat waren geboren. (burgers)	Alle burgers hadden inspraak, dus er werd met veel burgers rekening gehouden	Beslissingen nemen duurde heel lang + niet alle burgers hadden over alle onderwerpen even veel kennis.