Bi-TM3-4.1 Waarnemen (2425)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

T4 Waarnemen en reageren

4.1 Waarnemen

Leg je boeken op tafel en open alvast Lessonup

Lesprogramma

• Leerdoelen 4.1 (3 minuten)
• Uitleg theorie 4.1 (15 minuten)
• Begrippen (2 minuten)
• Lessonup vragen 4.1 (5 minuten)
• Huiswerk maken (10 minuten)
• Leerdoelvragen (5 minuten)

4.1 Waarnemen Leerdoelen

• Je kunt met voorbeelden het verschil tussen inwendige en uitwendige prikkels uitleggen
• je kunt beschrijven welke prikkels de verschillende zintuigen opvangen en verwerken.
• Je kunt de functie van zintuigen beschrijven
• Je kunt uitleggen hoe je lichaam prikkels verwerkt
• Je kunt uitleggen waardoor je zintuigen niet alle prikkels doorgeven

Uitleg

Gedrag

• Alles wat mensen en dieren doen is gedrag.
  Bijv. Lachen, slapen, eten, dansen, schreeuwen enz.

• Gedrag komt tot stand door: prikkels en beslissingen

Gedrag is in essentie alles wat dieren en mensen doen. Of het nu dansen is, schreeuwen, eten of slapen. Dit is allemaal gedrag.

En gedrag bestaat uit verschillende handelingen. Denk aan eten, je moet het vinden, voorbereiden op eten en afruimen als je klaar bent.

Prikkel

Inwendige prikkel 

Uitwendige prikkel

Adequate prikkel

Prikkel en zintuigen

Een prikkels is informatie uit je omgeving. 

Zintuigen zijn gevoelig voor prikkels.

Elk zintuig is gevoelig voor een specifieke prikkel: adequate prikkel

Voorbeeld: Reukzintuig > Geur

Functie zintuigen 

Waarnemen wat er om je heen gebeurt-----> REAGEREN

Werking zenuwstelsel

Zintuigen zetten prikkels om in impulsen.

Impulsen gaan via zenuwen naar je hersenen. 

Daar word je je bewust van je waarnemingen.

Via zenuwen sturen je hersenen impulsen naar je lichaam. Je lichaam reageert.

Drempelwaarde

• Er is een minimale sterkte van een prikkel die nodig om een impuls naar de hersenen te sturen. 
• Die minimale sterkte noem je de drempelwaarde.
• adequate prikkel
• adaptatie

gewenning

Motivatie en drempelwaarde

• Motivatie is de bereidheid van een dier om bepaald gedrag uit te voeren
• Hogere motivatie zorgt voor lagere drempelwaarde en andersom.
• Bijvoorbeeld: aandachtig luisteren naar een bepaald geluid --> je verlaagt de drempelwaarde om het geluid te horen.

Adequate prikkel

Zintuigen zijn gevoelig voor 1 soort prikkels.

De adequate prikkel, is de prikkel waar het zintuig  gevoelig voor is (lage drempelwaarde)

Voorbeeld: 

Reukzintuig > Geurstof

Oog > licht

Begrippen

• Prikkel (inwendig, uitwendig, adequate)
• Impuls
• Drempelwaarde
• Gewenning
• Motivatie

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Beschrijf duidelijk wat waarnemen is.

Sleepvraag

Verbind de adequate prikkel aan het zintuig.

Beschrijf: Adequate prikkel

Huiswerk

Maken en leren 4.1

Opdracht 5 tot en met 12, 14 en 16

Leerdoelvragen

• Welke prikkel vangt je huid op? En welke je tong?
• Noem één inwendige prikkel en één uitwendige prikkel
• Wat is een prikkel en wat is een impuls?
• Waardoor geven je zintuigen niet alle prikkels door?