1b1 : H3.1 - 3.2 Bouw van een Materie

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Welkom

Welkom 

4k.nsk1b1

Welkom

Welkom 

4k.nsk1p

Alice van Alst

Denekamp, 47 jaar, 

getrouwd en 3 kinderen (11-13-15 jaar) 

Docent Natuurkunde: NSK1

Hobby's

Schaatsen / skeeleren

De bergen

Skiën

Karten

 

Wat heb je nodig in elke les:

• Werkboek Newton tijdens alle lessen, ook bij een toets!

• Laptop (voor leerboek online + extra verwerking)

• Schrijfspullen: PEN, potlood, geodriehoek/lineaal en REKENMACHINE

• Schrift: voor aantekeningen

Regels in de klas

Wat vind ik belangrijk!

1.  Je komt rustig binnen in de klas en pakt gelijk je spullen
2.  Je spullen: Laptop, boek, schift, schrijfspullen, rekenmachine 

3.  Veilig & respectvol omgaan met elkaar

4. Je bent stil tijdens uitleg of als iemand anders het woord heeft

5.  Huiswerk maken is belangrijk voor de verwerking van de stof.

--> Wat vinden jullie belangrijk en wat spreken we af met elkaar!

Veiligheidsregels - practicum

Planning (met H6)

• H3; Bouw v/e materie => PTA.401 (3 okt)
• H6; Warmte               => PTA.305 ( 7 nov)
• H2; Geluid                  => PTA.402 (5 dec)
• H1; Elektriciteit           => PTA.403 (9 jan)
• H4+H7; verkeer/veilig + beweging => PTA.404 (27 mrt)
• examentraining          => EXAMEN  9-23 mei

Pak allemaal je laptop!

Klascode Learnbeat

Klascode Lessonup

Pak allemaal je laptop!

Klascode Learnbeat

Klascode Lessonup

Nog vragen?

H3: bouw van de materie

Leerdoelen H3.2 Metalen

Aan het eind van deze paragraaf kan ik:

• beschrijven wat stoffen en materialen zijn
• beschrijven wat een legering is
• beschrijven wat het verschil is tussen edele en onedele metalen 
• uitleggen hoe een atoom is opgebouwd
  
• rekenen met de dichtheid. 
  

Wat is een stof!!

• Stof is de naam die wetenschappers hebben gegeven aan alles wat je kan aanraken, zien, voelen of ruiken. Stof neemt ruimte in (volume) en heeft een bepaalde massa.
• Een stof bestaat uit (verschillende) moleculen 
• Moleculen bestaan uit atomen

Belangrijk! 

Stoffen kunnen bestaan uit:

• Alleen maar metalen --> Metalen
• Alleen maar niet-metalen --> Moleculaire stoffen
• Metalen en niet-metalen --> Zouten

Metalen

• Glimmen als ze gepolijst zijn
• Gemakkelijk te vervormen
• Goede geleiders van warmte en elektriciteit      
• Vast bij kamertemperatuur (behalve kwik)
• Makkelijk te recyclen
• Zijn (meestal) grijsachtig van kleur (goud = geel ; koper = rood/oranje)

                           

ijzer                              Staal                              Roestvaststaal                            koper 

                            

legeringen (Binas 37)

• Mengsel van twee of meer metalen
• Bekendste is messing (koper en zink) én brons (koper en tin)
• rvs (ijzer, chroom, nikkel, koolstof) 

+      =

+       =

Metalen kun je onderverdelen in:

1. Edele metalen  (goud - Platina)
   
2. Onedele metalen (ijzer - aluminium)
   

Edele metalen en onedele metalen

Onedele metalen reageren met zuurstof en vochtige lucht = corrosie

Edelmatelen blijven mooi, want....

Edele metalen reageren NIET met zuurstof en vocht

Onedele metalen reageren makkelijk met zuurstof en vocht

Dit noem je vrijwel altijd CORROSIE

Behalve bij ijzer: dan spreken we van Roest (=corrosie)

Beschermen door lak, vet, olie, plastificeren

Verschillende onedele metalen

naam	Reactie met zuurstof en vocht heet	Bijzonderheden
IJzer	Corrosie ook wel Roest genoemd	Laat lucht en water door, moet beschermd worden
Aluminium	Corrosie	doffe grijze aanslag, luchtdicht
Koper	Corrosie	Doffe, groene aanslag, luchtdicht

Hoe zou je stoffen en materialen beschrijven?

1. Stoffen zijn alleen vloeibaar
2. Materialen zijn altijd natuurlijk
3. Stoffen zijn de elementen waar alles uit bestaat
4. Materialen zijn levende organismen

Wat is het verschil tussen edele en onedele metalen?

1. Edele metalen reageren minder snel met andere stoffen
2. Onedele metalen zijn magnetisch
3. Edele metalen zijn altijd zwaarder
4. Onedele metalen zijn altijd kostbaar

Wat is een legering?

1. Een zuivere stof
2. Een oplossing van metalen
3. Een chemische verbinding
4. Een mengsel van metalen

Samenvatting deze les

• beschrijven wat stoffen en materialen zijn
• beschrijven wat een legering is
• Verschil tussen edele en onedele metalen

Volgende les

• uitleggen hoe een atoom is opgebouwd
• rekenen met de dichtheid

Pak allemaal je laptop!

Klascode Learnbeat

Klascode Lessonup

Pak allemaal je laptop!

Klascode Learnbeat

Klascode Lessonup

En nu zelfstandig aan de slag

Lees H3.2 begrijpen (leerboek),  p.61-64

Maak van H3.2 begrijpen (werkboek), opg. 8 t/m 22 

(p. 57-61)

H3: bouw van de materie

Leerdoelen H3.2 Metalen

Aan het eind van deze paragraaf kan ik:

• beschrijven wat stoffen en materialen zijn
• beschrijven wat een legering is
• beschrijven wat het verschil is tussen edele en onedele metalen 
• uitleggen hoe een atoom is opgebouwd
  
• rekenen met de dichtheid. 
  

Belangrijk! 

Stoffen kunnen bestaan uit:

• Alleen maar metalen --> Metalen
• Alleen maar niet-metalen --> Moleculaire stoffen
• (Metalen en niet-metalen --> Zouten)

legeringen

• Mengsel van twee of meer metalen
• Bekendste is messing (koper en zink) én brons (koper en tin)
• rvs (ijzer, chroom, nikkel, koolstof) 

+      =

+       =

Edele metalen reageren NIET met zuurstof en vocht

Onedele metalen reageren makkelijk met zuurstof en vocht

Dit noem je vrijwel altijd CORROSIE

Behalve bij ijzer: dan spreken we van Roest (=corrosie)

Samenstelling van het atoom

Kern

Neutronen en protonen

Rond de kern

Elektronen

Opbouw atoom

Atoom-nummer/massa

Proton: 

• Kern, positief, 1 massa

Neutron: 

• Kern, neutraal, 1 massa

Elektron: 

• beweegt om kern, negatief, geen massa

atoomnummer = aantal protonen

atoommassa = aantal protonen + neutronen

Indeling in periodiek systeem

• atoomnummer = aantal protonen (= aantal elektronen)

• massagetal = aantal protonen + aantal neutronen

• aantal neutronen = massagetal - atoomnummer

Welke deeltjes binnen het atoom zorgen NIET voor de massa?

1. De protonen
2. De neutronen
3. De elektronen

Dit / deze deeltje(s) zitten in de kern van een atoom.

1. protonen, neutronen
2. elektronen, neutronen
3. protonen en elektronen

Hoe heten de negatief geladen deeltjes die kunnen bewegen?

1. protonen
2. elektronen
3. positronen
4. neutronen

Faseovergangen

Graden celcius naar Kelvin

0 graden Celcius = 273 Kelvin

0 Kelvin = -273 graden Celcius

Dichtheid is de hoeveel massa van dat materiaal 

 in een bepaald volume

Dichtheid

Hier heb je 8 bolletjes in 1 cm3 dus kleinere dichtheid.

Dichtheid = 8

​cm​3​​​​g​​

Hier heb je 27 bolletjes in 1 cm3 dus grotere dichtheid.

Dichtheid = 27

​cm​3​​​​g​​

Formule dichtheid

       De dichtheid is de hoeveel                          massa van dat materiaal                             in een bepaald  volume.  

      Dichtheid = Massa : Volume

• ρ = dichtheid    [ g/cm3 ] 
• m = massa             [ g ]

• V = volume          [ cm3 ]
  

Dichtheid Goud

Goud heeft  een dichtheid van 19,30 g/cm3. 

• Dit spreek je uit als 19,3 gram per kubieke centimeter. 
• Als je dus 1 cm3 Goud pakt en op een weegschaal legt, geeft de weegschaal 19,30 gram aan.
  

Volume / massa bepalen

Volume bepalen:

• Volume kun je bepalen met de onderdompelmethode   (1 ml = 1 cm3)

Volume berekenen:

• volume = lengte x breedte x hoogte
  
•          = 4 x 3 x 10 = 120 ml = 120 cm3

Massa bepalen:

• met een weegschaal / balans

Rekenopgave

Bereken de dichtheid van het blokje, en van welk materiaal dit is! (binas)

Doe dit ALTIJD volgens het stappenplan!!!

Gegevens

Gevraagd?

Formule

Uitwerking

Antwoord

Gegevens: 

• m = 324 g ; 
  
• V = 4 x 3 x 10 = 120 ml = 120 cm3 

Gevraagd:

• Dichtheid (ρ) = ? g/cm3

Formule:

• ρ = m:V   

Uitwerking:

• ρ = 324 : 120  = 2,70 g/cm3 

Antwoord:

• De dichtheid is 2,70 g/cm3 
• Opzoeken in de binas 15 =>
• Het blokje is van aluminium gemaakt
  

Nu zelf Oefenen

Een blokje heeft een massa van 750 gram. Het blokje heeft een volume van 375 cm3

Wat is de dichtheid van het blokje en waarvan is het gemaakt?

Gegevens: 

• m = 748 g ; 
  
• V = 95 cm3 

Gevraagd:

• Dichtheid (ρ) = ? g/cm3

Formule:

• ρ = m:V   

Uitwerking:

• ρ = 748 : 95  = 2,0 g/cm3 

Antwoord:

• De dichtheid is 7,87 g/cm3 
• Opzoeken in de binas 15 =>
• Het blokje is van ijzer gemaakt
  

Nu zelf Oefenen

Een blokje heeft een massa van 750 gram. Het blokje heeft een volume van 375 cm3

Wat is de dichtheid van het blokje?

Gegevens:

m = 324 g ;

V = 4 x 3 x 10 = 120 ml = 120 cm3

Gevraagd:

Dichtheid (ρ) = ? g/cm3

Formule:

ρ = m:V

Uitwerking:

ρ = 324 : 120 = 2,70 g/cm3

Antwoord:

De dichtheid is 2,70 g/cm3

Opzoeken in de binas 15 =>

Het blokje is van aluminium gemaakt

En nu zelfstandig aan de slag

Lees H3.2 beheersen uit je leerboek (p.64-68)

Maak van H3.2 beheersen, opg. 23 t/m 36 (p. 61-67)

Alle opgaven van H3.2 moeten de volgende les af zijn!

Samengevat

Proton: 

• Kern, positief, 1 massa

Neutron: 

• Kern, neutraal, 1 massa

Elektron: 

• beweegt om kern, negatief, geen massa

Formule dichtheid

       De dichtheid is de hoeveel                          massa van dat materiaal                             in een bepaald  volume.  

      Dichtheid = Massa : Volume

• ρ = dichtheid    [ g/cm3 ] 
• m = massa             [ g ]

• V = volume          [ cm3 ]
  

Het aantal protonen in de kern is het:

1. Atoomnummer
2. Massagetal
3. Kerngetal

Welke lading hebben protonen?

1. Positief
2. Negatief
3. Neutraal
4. 0

Pak allemaal je laptop!

Klascode Learnbeat

Klascode Lessonup

Pak allemaal je laptop!

Klascode Learnbeat

Klascode Lessonup