H4.5 - Territorium

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

- huiswerk controle

- uitleg 

- opdrachten maken

4.5 Territorium

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welk nut een territorium kan hebben.
• Je kunt beschrijven wat territoriumgedrag is.
• Je kunt uitleggen wat dreiggedrag, overspronggedrag en omgericht gedrag inhouden.

Territorium

Een eigen plek met (ruimte voor):

• Voedsel
• Paren
• Nest
• Jongen grootbrengen
• Duidelijkheid (= minder gevechten)

geschikt territorium> gaat hij op een hoog punt zingen. Het zingen heeft twee functies.

- Het is een signaal voor andere merelmannetjes en betekent: ‘Dit is mijn territorium, kom niet dichterbij!’

- Het mannetje zingt om een vrouwtje te lokken.

Territorium

Een territorium is niet alleen belangrijk voor een dier zelf, maar ook voor zijn soortgenoten. 

- Minder gevechten

- Meer tijd over voor het voeren van de jongen en worden er meer jongen groot. 

Dankzij de territoria verspreiden de merels zich gelijkmatig over het gebied.

In de winter verlaten veel merels hun territorium en komen naar een voederplek van een andere merel > dreigen en vechten

De plaats van het nestterritorium en het voedselterritorium is van invloed op voortplantingssucces...

Territoriumgedrag

Al het gedrag dat te maken heeft met het uitzetten en verdedigen van een territorium.

• Zang en geluiden
• Sproeien
• Vuile blikken
• Vechten

Wordt veroorzaakt door inwendige (hormonen bij merels zorgen voor zingen) en uitwendige prikkels (het zien van een mannetje van eigen soort).

Een territorium wordt verdedigd tegen soortgenoten. Als er toch een indringer is, zal het mannetje die indringer aanvallen. 

(Binnen zijn territorium eerder aanvallen - buiten de grenzen juist geneigd tot vluchten.)

Op de grens van een territorium = conflict!

Dreiggedrag: bepalen wie de sterkste is, zonder te vechten (signalen; tanden laten zien, staart omhoog)

Op de grens van een territorium = conflict!

Overspronggedrag: het dier vertoont gedrag dat niet bij de situatie past.

Zoals: veren poetsen, katten die schrikt en zichzelf dan opeens likt, bij de mens krabben op hoofd

Op de grens van een territorium = conflict!

Omgericht gedrag: twijfelende dier richt zijn agressie op iets anders dan de soortgenoot

Zilvermeeuwen trekken in zo’n geval grassprieten uit de grond in plaats van de andere meeuw aan te vallen.

Als jij je zusje afsnauwt nadat je zelf van je vader op je kop hebt gekregen, laat je omgericht gedrag zien.

Huiswerk

Maken opdr. 1 t/m 13