Het bewegingstelsel

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 1

Het bewegingstelsel

Module 8 

Lesdoelen

Je kunt de werking en de taak van het bewegingsstelsel uitleggen en toelichten.

 

Functies skelet

- Geeft stevigheid en vorm aan het lichaam

- Bescherming van belangrijke      organen zoals hersenen,              longen, hart

- Maakt beweging mogelijk

- Maakt bloedcellen aan

Het skelet 

* nodig om te bewegen 

* bestaat uit: 

- botten 

- spieren 

De botten, gewrichten, banden en spieren werken samen om deze bewegingen mogelijk te maken. 

Stevigheid en vorm

Zonder botten zijn we een zak met weefsels

Samen met spieren geven botten vorm aan het lichaam

Botten

• Ongeveer 206 botten
  
  
• Een baby +/- 300 botten
  
  
• Allerlei verschillende soorten

Functies skelet

Bescherming, stevigheid, vorm geven, beweging mogelijk maken.

De bouw van botten 

In het skelet komt botweefsel en kraakbeenweefsel voor.

Tussen de cellen zit tussencelstof.

kraakbeenweefsel bestaat vooral uit collageen.

in kraakbeen zitten meer lijmstoffen, maar geen kalkzouten. Daardoor is kraakbeenweefsel wel te buigen, uit te rekken,

In botweefsel liggen de cellen in kringen om kanaaltjes die bloedvaatjes bevatten.

Botweefsel bestaat vooral uit kalkzouten waardoor het bot hard is.

Het bot

Van buiten naar binnen

• Beenvlies (periost): Bloedvaten en zenuwen
• Schors: Botvormende cellen
• Sponsachtige massa (spongiosa): Kleine holtes met rood beenmerg (aanmaakplaats rode/witte bloedcellen), niet massief

 Beenmerg speelt een belangrijke rol bij het vormen van botweefsel. Het is vooral bekend omdat in beenmerg multipotente stamcellen zitten. Uit de stamcellen die zich in het beenmerg bevinden worden bloedcellen gemaakt; witte bloedcellen (leukocyten), rode bloedcellen (erytrocyten) en bloedplaatjes (trombocyten) 

transplantatie: behandeling bij bloedkanker, lymfeklierkanker en bepaalde bloedziekten. merg wordt gehaald uit bot van het bekken.

eerst beenvlies met bloedvaten met bloedvaten en zenuwen

dan schors

dan sponsachtige massa

Botvormende cellen ( regelen diktegroei en bij breuken).

rode bloedvaten zorgen voor voeding /doorbloeding richting het bod

Been- of botweefsel

• Hard en stevig
• Niet buigzaam
• Niet massief
• Veel kalk
• Op plaatsen waar stevigheid belangrijk is

Botopbouw & botafbraak 

• Botweefsel heeft een hoge stofwisseling omdat continu botafbraak en botopbouw plaatsvinden. Osteoclasten zijn grote bindweefselcellen die botweefsel afbreken.
• Osteoblasten zijn bindweefselcellen die botweefsel opbouwen; ze differentiëren tijdens dit proces tot beencellen (osteocyten).
  

0

Soorten botten

Opdracht in tweetallen:

zoek op welke 5 soorten botten er zijn 

maak voor jezelf van deze 5 soorten een korte samenvatting bewaar deze samenvatting in je bestanden

Boven

Onder

Botverbindingen

soorten gewrichten 

• vlak
• scharnier 
• rol
• ei/ovaal
• zadel
• kogel

vlak gewricht / scharnier / rol 

ei  / zadel //kogel 

vlak = ellipsoide gewricht   (polsgewricht)

scharnier = bewegen in 1 vlak/richting (knie , elleboog)

rol = botuiteinden bewegen om elkaar ( onderarm je spaakbeen en ellepijp. Je nekwervels de atlas en de draaier) 

zadel ( wortel van de duim)

kogel: (arm, heup en schouder)

ei- (pols) 

1. 
   

spieren 

dwars gestreept; skeletspieren. De skeletspieren kun je bewust aansturen, waardoor je zelf kunt bepalen hoe je lichaam beweegt. Het grootste deel van onze spieren bestaat uit dwarsgestreepte spieren. De dwarsgestreepte spieren zitten door middel van pezen vast aan je botten. 

glad

Gladde spieren komen voor in de wanden van bloedvaten, luchtwegen en het spijsverteringskanaal. Gladde spieren kun je niet bewust aansturen, maar reageren op prikkels uit het zenuwstelsel

hartspier

Het hart heeft een eigen soort spierweefsel, het hartspierweefsel. Door het ritmisch aanspannen van de hartspier wordt je bloed door je lichaam gepompt. 

spieren antagonisten. 

 buigen en strekken . bv ellenboog, bovenbeen. 

willekeurige spieren; onder invloed van onze wil , dwarsgestreept spierweefsel. 

onwillekeurige spieren; bv ademhaling , hartspier

Functie skeletspieren

beweging mogelijk maken

houding aan kunnen nemen en volhouden

beschermende functie

Skeletspieren

Aanhechting aan skelet:

• direct op het bot
• Indirect met pezen, kraakbeen, ligamenten, organen of huid

Module 8

Maken zelftoets digitaal. Maak ook gebruik van het boek

schedel

Schouderblad

Opperarmbeen

Heupbeen

ribben

ellepijp

spaakbeen

lendenwervels

halswervels

dijbeen

knieschijf

scheenbeen

Kuitbeen

sleutelbeen

Welke van onderstaande botten behoort niet tot de pijpbeenderen

1. Schouderblad
2. Spaakbeen
3. Scheenbeen
4. Dijbeen

Het afbreken en opnieuw opbouwen van botten noemen we

1. Remodellering
2. Ligamenten
3. Trabeculae
4. Botmatrix

Welk mineraal heeft de mens nodig voor onze botten?

1. Kalium
2. Ijzer
3. Natrium
4. Calcium

Het botweefsel bestaat uit botmatrix en botcellen.
Waar bestaat botmatrix uit?

1. Collageenvezels en calciumfosfaat
2. Collageenvezels en kalium
3. Eiwitvezels en natriumfosfaat.
4. Calcium en magnesium

Welke cellen zorgen voor afbraak van het bot?

1. osteoblasten
2. osteocyten
3. osteoclasten

Botvorming uit kraakbeen komt vooral voor in de...

1. schedel
2. schouderblad
3. pijpbeenderen (arm en been)
4. heupen

Deel maar in!

Wervelkolom

Kraakbeen

Botten

Schedel

Borstkast

Hoe heten de agonist en antogonist in de bovenarm?

1. Biceps en triceps
2. Buiger en strekker
3. Binnenste en buitenste bovenarmspier
4. Diafragma en diafragma pelvis

www.brujon.net

Om zelf te oefenen

https://www.anatomie-online.nl/mobiliteit.html