2HVc - lezen les 5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Nederlands 

Welkom 2HVc!

Pak je leesboek.

Lesinhoud

• Aan de slag met LessonUp 
  
• Bespreken huiswerk
• Aan de slag

Tekstverbanden

Concluderend tekstverband

Redengevend tekstverband

Oorzakelijk tekstverband

Het concluderend verband 

Hierbij wordt een conclusie getrokken. 

Signaalwoorden: dus, kortom, dat houdt in, concluderend, al met al

Voorbeeld: 

Kortom, het is belangrijk om je huiswerk te maken.  

Het redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

Signaalwoorden: omdat, daarom, dus, want, de reden daarvoor is, dankzij

Voorbeeld:

Hij heeft die trui uitgezocht omdat hij van geel houdt.

Het oorzakelijk verband

Let op! Lijkt veel op redengevend, maar hier gaat het om een oorzaak waar zelf je geen invloed op hebt. 

Signaalwoorden: doordat, dankzij, als gevolg van, dat komt door

Voorbeeld: 

Doordat het regent, worden de straten nat.

Signaalwoorden geven het verband in een tekst aan tussen ...

1. alinea's
2. woorden
3. woorden en zinnen
4. woorden, zinnen en alinea's

Voorbeeld

Ik ga iedere dag op de fiets naar school.

Het regent.

Ik ga met de trein.

Voorbeeld

Ik ga iedere dag op de fiets naar school. Omdat het regent, ga ik met de trein.

Wat geeft het woord 'omdat' aan in deze zin?

Chronologisch verband

Beschrijft gebeurtenissen in de juiste tijdsvolgorde.

Signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, terwijl, dadelijk, intussen, binnenkort

Jaartallen en data kunnen ook een chronologisch verband aangeven. 

Vroeger speelde ik erg graag buiten, nu zit ik liever achter de computer.

Opsommend verband

In een opsommend verband worden dingen achter elkaar genoemd. 

Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, bovendien, ook, verder, ten slotte, en, niet alleen ... (maar) ook

Liggende streepjes (-) of getallen (1, 2, 3) horen hier ook bij.

Ten eerste vind ik dat je op tijd moet komen en je moet ook je spullen op orde hebben.

Wat zijn de signaalwoorden in deze zin:
Ik heb veel hobby's. Ten eerste sport ik graag, bovendien speel ik vaak FIFA en ik lees weleens een boek.

1. ten eerste, graag, bovendien
2. graag, bovendien, vaak
3. ten eerste, bovendien, en
4. bovendien, vaak, en

Tegenstellend verband

In een tegenstellend verband worden tegenovergestelde dingen genoemd. 

Signaalwoorden: maar, tegenover, daarentegen, toch, echter, hoewel, ofschoon, desondanks, aan de ene kant ... aan de andere kant

In het weekend heb ik een baantje, maar doordeweeks heb ik daarvoor geen tijd.

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Hij houdt erg van gamen, daarentegen speelt zij liever buiten.

1. erg
2. gamen
3. daarentegen
4. liever

Uitleggend/toelichtend verband

In een uitleggend of toelichtend verband wordt extra informatie gegeven bij een onderwerp, vaak in de vorm van een voorbeeld.

Signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, als, zoals, denk aan, ter illustratie, dat wil zeggen, met andere woorden

Een brommer rijdt 1 op 12, dat wil zeggen met 1 liter benzine kun je 12 kilometer rijden. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
In de lente bloeien veel bloemen, zoals de narcis, de tulp en de hyacint.

1. in
2. lente
3. veel
4. zoals

Redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

Signaalwoorden: omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, vanwege

Voor voetbalwedstrijden heb je een goede conditie nodig, daarom train ik 2x per week. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Omdat zij altijd te laat uit bed kwam, heeft haar moeder een nieuwe wekker voor haar gekocht.

1. omdat
2. altijd
3. uit
4. voor

Oorzakelijk verband

Een oorzakelijk verband laat zien waardoor iets gebeurt (waarop je geen invloed hebt).

Signaalwoorden: door, doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij, door te

Door de hevige regenval, was de weg overstroomd. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Het waait ontzettend hard, daardoor vallen er veel takken van de bomen.

1. waait
2. ontzettend
3. daardoor
4. veel

Concluderend verband

Bij een concluderend verband trekt de auteur een conclusie uit informatie eerder in de tekst.

Signaalwoorden: dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al, het blijkt dat, dan ook

Jip wilde niet naar de dierentuin, Anke wilde niet naar het pretpark en ik wilde niet naar het zwembad; kortom we konden het niet eens worden over wat we gingen doen. 

Wat is het signaalwoord in deze zin:
Hij praatte duidelijk, keek het publiek aan en zijn slides waren overzichtelijk. Al met al gaf hij een prima presentatie.

1. duidelijk
2. overzichtelijk
3. al met al
4. prima

Doe je laptop dicht

Bespreken huiswerk

Opdracht 1 van H2 Lezen

Bespreken opdracht 1

1 Wat is het onderwerp van de tekst?

3 Welk signaalwoord voor redengevend verband staat in alinea 1?

5 Welk signaalwoord voor oorzakelijk verband staat in alinea 3? 

6 Wat is de oorzaak en wat is het gevolg? 

7 Om welke reden bedenkt ze recepten met knalkleuren?

8 Wat is het signaalwoord hiervoor?

9 Welk signaalwoord voor conclusie zie je in alinea 4? 

13 Welk signaalwoord voor oorzakelijk verband staat in alinea 5?

Aan de slag

Maak opdracht 2 van Lezen H2. Klaar? Dan ga je in stilte lezen.