Lesweek 7: Ondersteunen bij slapen en waken

• Zelfzorg
• MBO
• Studiejaar 1

Ondersteunen bij slapen en waken

Periode 2, lesweek 7

IOZ, SCT

Zelfstudie

De theorie van Zelfzorg bestudeer je zelfstandig

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat de kenmerken zijn van de vijf stadia van slaapcyclus.
  
• Je kunt uitleggen waarom slaap belangrijk is voor het herstel van het lichaam.
  
• Je kunt uitleggen hoe leeftijd, omgevingsfactoren, voeding en de biologische klok de slaap beïnvloeden.
  
• Je kunt beschrijven hoe verschillende in- en doorslaapstoornissen en stoornissen met overmatige slaperigheid verlopen.
  
• Je kunt uitleggen hoe slaapstoornissen kunnen worden behandeld

Onderwerpen

• Nachtrust
• Fysiologie van het slapen
• Slaapcyclus
• Circadiaanse ritme
• Bioritme
• Functie van het slapen
• Factoren die slaap beïnvloeden
• Slaapstoornissen
• Behandeling van slaapstoornissen

Wat is een goede nachtrust?

Hoe goed is jouw nachtrust?

0100

Hoeveel uur slaap jij gemiddeld?

1. minder dan 5 uur
2. 5-6 uur
3. 7-8 uur
4. meer dan 8 uur

De fysiologie van het slapen

moe

prikkelende ogen

concentratieverlies

onbedwingbaar gapen

niet opmerken van prikkels van buitenaf

Geluid en licht

verslappen van spieren

ademhaling en de polsslag vertragen

bloeddruk daalt

Zoek op in Thieme:
Wat is het circadiaans ritme?

Als je het een keer heel laat hebt gemaakt,
heeft het ... zin de volgende dag vroeg te gaan slapen.

1. wel
2. geen

Anna en Faruk 

wie wil jij zijn?

Test je bioritme m.b.v. de volgende link:

tests.quest.nl

Wat is jouw bioritme?
Wat is jouw scoren (... van de 62 punten)?

Functie van het slapen

Kan jouw lichaam zonder slaap?

• Noodzakelijke herstelfase van het lichaam

        Productie van somatotropine (slaaphormoon)

• Bevordert de groei van alle weefsel en stimuleer de eiwitsynthese
• Lichaam bouwt op wat het overdag heeft verloren
• Productie van adrenaline en cortisol daalt (waakhormoon)
• Melatonine > functie bij het slapen > het hoogste tegen de tijd dat je naar bed gaat

Hoeveel uur slaapt een tweejarig kind gemiddeld?

1. 20 uur per dag
2. 14 uur per dag
3. 8-9 uur per dag
4. 7-8 uur per dag

Een bejaarde slaapt per nacht minder dan een volwassene

1. Waar
2. Niet waar

Wat weet jij over slaapstoornissen*?

Slaapstoornissen

Val jij snel in slaap?

• 20-30%

Acute slaapstoornissen: korter dan 3 weken

Chronische slaapstoornissen: langer dan 3 weken

• Hardnekkig en zelfs levenslang

In- en doorslaapstoornissen & slaapstoornissen met overmatige slaperigheid overdag

In- en doorslaapstoornissen

Inslaapstoornissen: moeilijk in slaap vallen

Doorslaapproblemen: meerdere keren per nacht wakker. Ook te vroeg wakker worden

oorzaak: ''lichamelijke en psychische factoren''

• L: snurken, slaapapneu syndroom, restless leg syndroom, nachtelijke spiertrekkingen en slaapvertorende symptomen bij ziekte
• P: stress, posttraumatische stressstoornis en epressiviteit

Opdracht

Wat: Je maakt een flyer/poster/mindmap over het onderwerp dat je hebt ontvangen van je docent.

Hoe: Je maakt de opdracht digitaal. Je kunt gebruik maken van Canva of dergelijke. De informatie haal je uit Thieme.

Tijd: 20 minuten.

Resultaat: Je hebt kennis opgedaan over het onderwerp.

Klaar: Je publiceert je opdracht in de volgende dia

Behandeling van slaapstoornissen

De behandeling is afhankelijk van de oorzaak van de stoornis:

• Slaaphygiëne
• Slaapritme
• Ontspanning
• Voeding
• Alcohol

depressie	behandeling van depressie
snurken	toedienen van lucht onder druk via een neusmasker
jeukklachten bij ontregelde diabetes mellitus	suiker goed instellen

Terugblikken

• Slaap is een basisbehoefte;
• De slaap kenmerkt zich door slaapcycli die 4-5 maal per nacht optreden. Deze bestaat uit 5 stadia;
• Slaapstoornissen bestaan uit in- en doorslaapstoornissen en stoornissen met overmatige slaperigheid overdag;
• De oorzaken bestaan uit lichamelijke en psychische oorzaken.