3v 3.9 Spelling - les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Wat leer je in 3.9 Spelling?

Herhaling voltooid deelwoord spellen

Tegenwoordig deelwoord spellen

Lezen en leesbegrippen bespreken

www.woordenlijst.org

https://spelling.nl/het-groene-boekje/

Het Groene Boekje heet zo vanwege de kaft van het boek: deze is groen. Daar werd mee begonnen toen de eerste uitgave ervan uitkwam in 1954. De uitgevers vonden het toen een goed idee om de naam zo te houden, en de kaft ook. Alle boeken die zijn uitgekomen na de eerste versie van het Groene Boekje kregen ook een groene kaft.

Je werkt in het Groene Boekje met ‘De Leidraad’. Daarin staan alle officiële spellingsregels.

Na dit onderdeel komt de Woordenlijst. Die bestaat uit bijna 100.000 woorden. 

De spelling van het Nederlands is gebaseerd op het basisbeginsel van de standaarduitspraak. Dat wordt ingeperkt door twee nevenbeginselen: dat van de gelijkvormigheid* en dat van de etymologie*.

3.9 Spelling

voltooid deelwoord 

tegenwoordig deelwoord = onvoltooid deelwoord

tussenletters in samenstellingen

Leg uit hoe je voor zwakke werkwoorden 't Kofschip X of 't Sexy Fokschaap kunt toepassen voor de verleden tijd.

Schema werkwoordspelling? Zie achterin het boek!

Wat is het verschil tussen een voltooid deelwoord en een tegenwoordig deelwoord?

Wat is een voltooid deelwoord en een

onvoltooid of tegenwoordig deelwoord? 

Voltooid deelwoord (vd): 

De handeling is al gebeurd.

De deur is geverfd.

Onvoltooid of tegenwoordig deelwoord (td): 

De handeling is nog bezig.

Zij zingt al vervend de mooiste liedjes.

Voltooid deelwoord (vd)

Welke werkwoorden staan in een zin met een voltooid deelwoord?

hebben, zijn of worden

•  Hoort bij het gezegde.
•  Kan nooit het enige werkwoord in de zin zijn.
•  Begint meestal met ge-
•  Kan ook beginnen met be-, ver-, ont-, her-
  

Het voltooid deelwoord spellen bij 

sterke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van vrijwel alle sterke werkwoorden eindigt op -en. Schrijf op je wat je hoort.

      Ik heb heerlijk geslapen.

      De trein is weer te laat aangekomen.

Het voltooid deelwoord spellen bij 

zwakke werkwoorden

Om te weten of het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt, maak je het woord in de verleden tijd langer en anders de regel van 't kofschip.

maken   -   maakte   -   gemaakt
spellen  -   spelde     -    gespeld

Tegenwoordig deelwoord (td) 

of onvoltooid deelwoord (od)

Het onvoltooid deelwoord geeft aan dat een handeling nog niet voltooid is, het is nog bezig.

Je schrijft ALTIJD een d achter het hele werkwoord.

• Lachend loopt hij de school binnen

• Fietsend belde Eva naar huis.

Twijfel je of het een tegenwoordig deelwoord is? TERWIJL!

Vervang het tegenwoordig deelwoord door een bijzin met 'terwijl".

De vriendinnen sloten elkaar huilend in de armen.

Terwijl ze huilden, sloten de de vriendinnen elkaar in de armen.

Vul de juiste hoofdletters en leestekens in:

de leraar biologie zei de korenwolf komt alleen in limburg voor

deze zoogdieren worden met uitsterven bedreigd de siberische tijger de berggorilla en de javaanse neushoorn

hoepel dan maar op zei melissa

greenpeace de bekende milieuorganisatie protesteert tegen transporten van radioactief afval

Tussenletters 

in 

samenstellingen

Tussenletter in een samenstelling 

Een samenstelling bestaat uit twee of meer losse woorden, zoals: pauzebel, huiswerk.

Soms moet je een -s-, -e- of -en- tussen de woorddelen plaatsen: stationswinkel, spinnenweb

Maar sóms niet: zonnestelsel

Wat zijn de regels als je twijfelt?

Tussenletter -en 

Heeft het eerste woord van de samenstelling een zelfstandig naamwoord met een meervoud dat eindigt op -en?

JA! Schrijf -en!

             eikenboom, blindenschool, bejaardenflat

Tussenletter -e-  

Is het eerste woord GEEN een zelfstandig naamwoord? 

Schrijf dan altijd een -e- !

WANT, 

• het linkerdeel is een bijvoeglijk naamwoord: oudejaar
• het linkerdeel is een werkwoord: knarsetanden

blz.

227

Wat?	§3.8 Grammatica woordsoorten: nakijken 1 t/m 6 + 9 §3.9 Spelling: maken 1 t/m 5abc, 7 t/m 10ab
Hoe?	Stil alleen of samen fluisteren
Hulp?	Boek, klasgenoot, Straver
Resultaat?	Spellingsexpert zijn!
Leerdoel	Voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord, tussenletter in een samenstelling
Klaar?	Taak Lezen Elevatorpitch

Wat weet je nu?

Hoe ging het in de klas?

Wat weet je nu?

Voltooid deelwoord

Tegenwoordig deelwoord

Tussenletters in een samenstelling

Beeld in de sneeuw een zin uit met een lijdende vorm. Zet de foto in Slack en verdien een bonuspunt voor de toets! 

Wikipediaspel

Ga naar Wikipedia

Zoek de appel

Klik op hyperlinks

totdat je bij klomp bent aangekomen

ZWABBELS

     

   

   zijn worden blijven blijken lijken schijnen 

   (+ heten dunken voorkomen)

9 koppelwerkwoorden:

Terugblik ezelsbruggetje koppelwerkwoorden

Maak uit 

paragraaf 3.8  Grammatica woordsoorten 

opdracht 13.

De score van uw zoon is beneden peil.

Als 't zo blijft doorgaan

zal ie later alleen nog maar leraar kunnen worden.

Leraar zijn schijnt nogal makkelijk te zijn.

Vader lijkt teleurgesteld/boos/geïrriteerd.

3.9 Spelling: opdrachten 

1 t/m 5abc, 

7 t/m 10ab

§3.8 Grammatica woordsoorten: nakijken1 t/m 6 + 9

§3.9 Spelling: maken 1 t/m 5abc, 7 t/m 10