H5.3 Zouthydraten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.3 Zouthydraten

Toetsniveau Oefenen

Antwoord Oefenen

Leerdoelen

Je kunt na afloop van deze les:

• uitleggen wat er wordt bedoeld met de begrippen zouthydraat en kristalwater;
• de reactievergelijking opstellen voor het opnemen van kristalwater in een ionrooster en het afstaan van dit kristalwater;
• enkele toepassingen van zouthydraten noemen.

 

Zouthydraten

• Een zoutrooster is als een muur. De ionen zijn zoals de bakstenen netjes om en om opgestapeld… maar die gaten?
  
• Ook in een zoutrooster zitten gaten,bijvoorbeeld omdat de ionen niet precies op elkaar passen.
• Deze gaten worden bij uitkristalliseren vaak opgevuld met watermoleculen.

Zouthydraten

• Zouthydraten zijn Zouten die in staat zijn om water op te nemen in hun ionrooster, exotherm proces
• Het water gebonden in het rooster heet kristalwater.

Zouthydraten naamgeving

• Een zouthydraat wordt weergegeven als zout en de hydraten (aantal H20 moleculen) erachter met een punt
• CaSO4 . 2H2O
• calciumfosfaatdihydraat
• Naam van het zout + hoeveel hydraten

Zouthydraten naamgeving

Je noteert het aantal watermoleculen in het rooster met een hangende punt (·) tussen de verhoudingsformule en het water:

Na₂CO₃ · 10H₂O                        CuSO₄ · 5H₂O

De naam van een zouthydraat is de naam van het zout en dan een numeriek voorvoegsel en dan –hydraat:

Natriumcarbonaatdecahydraat

Koper(II)sulfaatpentahydraat

Vorming van zouthydraten

Opnemen van kristalwater (exotherm):

Afstaan van kristalwater (door verwarmen) endotherm:

Vorming van zouthydraten

CuSO4 (s) + 5 H2O -> CuSO4 . 5 H2O (s)
Wit  kopersulfaat    -> wit kopersulfaat wordt blauw
Wordt gebruikt om water aan te tonen !

Bij het rekenen met een hydraat neem je dus ook de gehele massa van CuSO4 . 5 H2O, dus met de 5 H2O erbij

Oplossen van hydraten

Bij het opnemen/afstaan van water bij hydraten blijft het zout een vaste stof. 

We kunnen deze vaste hydraten ook oplossen in water, ze vallen dan uiteen in ionen en water:

CuSO4 . 5 H2O (s) --> Cu2+ (aq) + SO42- (aq) + 5 H2O (l)

Rekenopgave toetsniveau

1 mol Koper(II)sulfaat kan 5 mol water opnemen

a) Geef de verhoudingformule en de systematische naam van dit hydraat.

b) Geef de oplosvergelijking van het gehydrateerde koper(II)sulfaat. Noteer ook  de juiste toestandsaanduiding.

c) Bereken hoeveel gram water vrijkomt als 25 g gehydrateerd koper(II)sulfaat  wordt verwarmd tot boven de 32 °C. Ga ervan uit dat al het kristalwater uit het  ionrooster vrijkomt. Geef het antwoord in het juiste aantal significante cijfers.

Andere toepassingen 

Droogmiddel:
Doordat sommige zouten water aan zich kunnen binden, kan het worden gebruikt als droogmiddel.

Bouwmaterialen:

Cement en gips worden stevig doordat de ontstane hydraten andere eigenschappen hebben dan de “droge” vorm.

Maak opgave 42

Huiswerk

Maak de volgende opdrachten:

Leer HS5.3 (blz. 142-144)

Maak de vragen 33 t/m 44 (blz. 145-146)

Kijk de opdrachten goed na, wanneer je ze gemaakt hebt.

Maak een notitie van de vragen die je niet snapte of waarvan je meer uitleg wil hebben.

Stel deze vragen de volgende les.