B7

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Neem je boek voor blz. 135 + pen en laptop dicht

Samenvattingsopdracht blz. 135

Nakijken samenvattingsopdracht 

Doodt bacterien in de mond

Doodt bacteriën direct na het doorslikken

Remt de groei van schimmels en bacterien op de huid

Vangen ziekteverwekkers op in de luchtwegen

Door een hoge temperatuur kunnen ziekteverwekkers zich niet voortplanten. 

Maagsap

Speeksel

Talg

Slijmvliezen

Koorts

Hoe heten de herkenningseiwitten op de buitenkant van ziekteverwekkers?

1. antigenen
2. antistoffen
3. allergenen
4. infectiestoffen

Wanneer spreken we van natuurlijke immuniteit?

1. als je een ziekte hebt gehad en daarna immuun bent
2. als je immuun bent door een vaccinatie
3. als je immuun bent , terwijl je de ziekte nooit hebt gehad

Na een vaccinatie is ... immuniteit opgetreden

1. actieve
2. passieve

Na een toediening van een serum is ... immuniteit opgetreden

1. actieve
2. passieve

Samenvattingsopdracht blz. 144

Nakijken samenvattingsopdracht 

Thema 13 Transport en afweer

B1 Bloed

B2 De bloedsomloop en de bloedvaten 

B3 Het hart

B4 Hart- en vaatziekten

B5 Weefselvloeistof en lymfe

B6 Afweer

B7 Transplantaties en bloedtransfusies

Leerdoelen

* Je kunt de problemen beschrijven die het afweersysteem veroorzaakt bij 

   transplantaties en auto-immuunziekten.

* Je kunt de rol van bloedfactoren bij bloedtransfusies en de rol van de 

    resusfactor bij zwangerschap beschrijven.

Transplantatie

Een transplantatie is het vervangen van een aangetast weefsel of orgaan. 

Omdat deze organen andere eiwitten bevatten kan het zijn dat je lichaam ze ziet als lichaamsvreemde stof (antigenen)

 

Er is dan gevaar voor een afstotingsreactie: Je gaat antistoffen maken tegen de eiwitten op het nieuwe orgaan.

Donor

Om de kans op een afstotingsreactie zo klein mogelijk te maken gaan ze op zoek naar een een persoon (donor) die veel overeenkomstige eiwitten heeft. 

Bij voorkeur iemand uit je familie.

Auto-immuun reactie

Je lichaam kan ook antistoffen gaan maken tegen je eigen eiwitten, omdat hij ze niet meer herkent : Auto-immuunziekte 

Bij een bepaalde vorm van Reuma

herkent je lichaam de eiwitten op het 

gewrichtskapsel niet meer, en gaat

deze aanvallen.

BLOEDGROEPEN

Er zijn verschillende bloedgroepen: A, B, AB en O

Welke bloedgroep je hebt is erfelijk bepaald

De bloedgroep wordt bepaald door welke bloedfactor er aanwezig is op de rode bloedcellen.

BLOEDPLASMA

Bevat antistoffen tegen bloedfactoren die niet op de rode bloedcellen voorkomen

Bloedgroepen en transfusies

1

2

Bloedgroep bepalen

P heeft dus bloedgroep A

Q heeft bloedgroep B

R heeft bloedgroep AB

S heeft bloedgroep 0

Resusfactor

• Los van de bloedfactoren kan er ook een resusfactor (resusantigeen) op je bloedcellen aanwezig zijn

Resus-negatief

Iemand die resusnegatief is en resuspositieve bloedcellen ontvangt ontwikkelt een afweerreactie en gaat antiresus aanmaken.

Dit bloed zal ook gaan klonteren.

Bij een bloedtransfusie kun je dus geen resus-pos bloed aan een resus-neg persoon geven. Andersom kan wel.

Resus-baby

Een resus negatieve moeder is zwanger van een resuspositieve baby.

Tijdens de bevalling kan er een klein beetje bloed lekken van het kind naar de moeder. 

Het lichaam van de moeder reageert hierop door Anti-resus (antistoffen) te gaan maken

!!!

1. A - Met bloedfactor A
2. B - Met bloedfactor B
3. AB - bloedfactor A en B
4. 0 - Geen bloedfactor

Resusfactor

> Positief: Met resusfactor

> Negatief: Zonder resusfactor

1.  Antistof B
2. Antistof A
3. Geen antistof
4. Antistoffen A en B

> x

> antiresus

Bloedgroepen

Samenvattingsopdracht blz. 154

Vul het schema in van opdr. 4 in je boek (namen en pijlen)

Over 5 minuten gaan we nakijken

Kan iemand met bloedgroep B bloed ontvangen van bloedgroep 0?

1. ja
2. nee

Kan iemand met bloedgroep B bloed ontvangen van bloedgroep AB?

1. ja
2. nee

Kan iemand met bloedgroep B bloed geven iemand met bloedgroep AB?

1. ja
2. nee

Kan iemand met bloedgroep B bloed geven iemand met bloedgroep 0?

1. ja
2. nee

Kan iemand met bloedgroep A+ bloed geven iemand met bloedgroep 0+?

1. ja
2. nee

Kan iemand met bloedgroep A+ bloed geven iemand met bloedgroep A-?

1. ja
2. nee

Kan iemand met bloedgroep AB+ bloed ontvangen van bloedgroep A-?

1. ja
2. nee

Oefenen

Maak opdrachten 1 t/m 6 van 13.7

Opdracht 4 maak je in je boek 

De lesstof lees je in je boek op blz. 148 t/m 152

Eerste 5 minuten stil, daarna fluisterniveau

Klaar? Start met de test jezelf van 13.7