§1.3 Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Nederland

De tijd van pruiken en revoluties

...uitleggen waarom mensen in de Republiek ontevreden waren

...uitleggen wat de patriotten veranderden in de Republiek

...uitleggen hoe Nederland een koning kreeg

Aan het einde van de les kan je...

Samenvattingsopdracht

Klassikale uitleg

Zelfstandig aan de slag

DOEN

§1.3

Nederland

BASIS

A

Ontevreden burgers

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom mensen in de Republiek ontevreden waren

Begrippen:

patriotten

B

Grote veranderingen

Leerdoel:

Je kunt uitleggen wat de patriotten veranderden in de Republiek.

Begrippen:

grondrechten

grondwet

C

De eerste koning

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland een koning kreeg

§1.3

Nederland

A

Ontevreden burgers

Leerdoel:

Je kunt uitleggen waarom mensen in de Republiek ontevreden waren

Begrippen:

• patriotten

Nederland rond 1780:

• Economie ging slecht
• Armoede en werkloosheid nam toe
• Bestuurders (regenten) kwamen uit rijke families
• Regenten deden weinig om economie te verbeteren

Kortom: burgers waren ontevreden.

§1.3

A

Ontevreden burgers

Er was nog iemand met veel macht: de Stadhouder.

• baas over het leger
• kwam uit de familie van Oranje
• hij probeerde zijn macht steeds meer te vergroten
• gedroeg zich steeds meer als koning

Ook op hem hadden de burgers veel kritiek

Nederland

§1.3

A

Ontevreden burgers

Wie waren dan die ontevreden burgers?

We noemen ze de patriotten. 

Zij wilden:

• inspraak in het bestuur.

Hoe probeerden zij dit te bereiken:

• Rond 1786 namen de patriotten in een aantal steden de macht over.
• De zwager van de stadhouder (koning van Pruisen) stuurde een leger
• De patriotten vluchtten naar Frankrijk toe.

Nederland

§1.3

Nederland

B

Grote veranderingen

Leerdoel:

Je kunt uitleggen wat de patriotten veranderden in de Republiek.

Begrippen:

• grondrechten
• grondwet

In 1795 komen de patriotten terug. Samen met een Frans leger. Dit had wat gevolgen:

• Stadhouder Willem V vlucht met zijn gezin naar Engeland
• Regenten zijn niet meer de baas
• De Republiek krijgt een nieuwe naam: Bataafse Republiek

§1.3

B

Grote veranderingen

Ook bestuurlijk kwamen er grote veranderingen:

• een nieuw bestuur, gekozen door de rijke volwassen mannen
• alle wetten golden voor het hele land (hiervoor had elk gewest zijn eigen wetten en regels)
• burgers kregen grondrechten. 
  bijvoorbeeld:
  vrijheid van godsdienst
  vrijheid van meningsuiting
• er kwam een grondwet.
  Hierin staan alle afspraken over het bestuur en alle grondrechten. 

Nederland

§1.3

Nederland

C

De eerste koning

Leerdoel:

Je kunt uitleggen hoe Nederland een koning kreeg

In 1799 krijgt Frankrijk een nieuwe leider: Napoleon. 

Napoleon wilde een groot rijk en trok in 1806 Nederland binnen.

De Bataafse Republiek kwam ten einde. 

Nederland behoorde nu tot Frankrijk en kreeg een eigen koning: Lodewijk Napoleon

§1.3

C

De eerste koning

In 1812 ging het met Napoleon helemaal mis:

• hij probeerde Rusland aan te vallen
• de Russen trokken zich terug en pasten de tactiek van de verschroeide aarde toe
• duizenden Franse soldaten stierven van honger en kou
• van het machtige leger van Napoleon was weinig meer over.

In 1815 werd hij verslagen bij de slag om Waterloo in België.

Nederland

§1.3

C

De eerste koning

Frankrijk kreeg weer een koning.

De angst dat er weer een grote machthebber in Frankrijk zou komen was groot. Daarom moest er een sterk land ten noorden van Frankrijk zijn: het koninkrijk der Nederlanden (Nederland, België en Luxemburg).

Met aan het hoofd een koning: Koning Willem I.

Nederland

Aan de slag!

1.3

Tekst A, opdrachten 7, 8, 11, 12, 13

Tekst B, opdrachten 17, 18, 19, 21

Tekst C, opdrachten 26, 28, 30, 31, 32

Je maakt deze opdrachten omdat je uit moet kunnen leggen:

• waarom  de mensen in de Republiek ontevreden waren
• wat de patriotten veranderden in de Republiek
• hoe Nederland een koning kreeg

Stoplicht rood: alleen werken in stilte

Stoplicht oranje: docent vragen stellen

Stoplicht groen: overleggen

Ben je klaar, dan kan je bezig gaan met 

opdracht 34 t/m 38

We gaan straks een aantal opdrachten klassikaal bespreken

Lees eerst de leertekst.

Lees daarna de vraag en probeer het antwoord zo volledig mogelijk op te schrijven

Noteer op je blaadje:

AFSLUITING

1. Leg in je eigen woorden uit waarom burgers rond 1780 ontevreden waren over de Republiek

2. Noem 2 dingen die veranderden toen de patriotten de macht overnamen.

3. Geef je eigen inzet een cijfer.