Woordkeus en apostrof

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 2

Woordkeus en afleidingen

Duidelijk en helder taalgebruik

Twee niveaus:

1. Zinsniveau

2. Woordniveau

1. Zinsniveau

A. De meeste gebruikte woordvolgorde in het Nederlands is:

onderwerp-gezegde-lijdend voorwerp (-overige)

1. Zinsniveau

Niet: Haar haar (LV) had (PV) de wind (O) tijdens het fietsen in de war gemaakt

Wel: De wind (O) had (PV) haar haar (LV) tijdens het fietsen in de war gemaakt

1. Zinsniveau

B. Deel lange zinnen met veel informatie op in kleine zinnen en laat onnodige informatie weg

1. Zinsniveau

Niet: Op ietwat gelukkige wijze -maar niet onterecht- werd het in de Amsterdam Arena 3-2 en dus blijft de ploeg van Peter Bosz - in tegenstelling tot PSV- na acht duels nog enigszins in het spoor van de foutloze koploper Feyenoord.

 Wel: Ajax, de ploeg van Peter Bosz, heeft gewonnen met 3-2 in de Amsterdam Arena. Na acht duels staat Ajax nog in de buurt van Feyenoord. PSV ligt al ver achter.

2. Woordniveau

A. Gebruik geen stopwoorden

Denk hierbij aan:

dus, best wel, zeg maar, weet je wel, eigenlijk, ik bedoel, snap je

2. Woordniveau

B. Gebruik geen vage woorden, die weinig betekenis hebben

2. Woordniveau

Vage zinnen:

1. We hebben besloten dat we uw bezwaren tegen het nieuwe systeem meenemen

2. De afdeling Communicatie is van plan het huidige assortiment relatiegeschenken te herzien

3. Daarmee heeft de minister eindelijk de beschikking over een middel om de files aan te pakken

2. Woordniveau

4. Als u geen schutting of een andere afscheiding plaatst, mag iedereen zich gewoon straffeloos op uw terrein begeven

5. In het algemeen kan gesteld worden dat we aan ouderenzorg in de toekomst meer geld zullen uitgeven

2. Woordniveau

C. Gebruik geen onnodig ingewikkelde voorzetsels

2. Woordniveau

Niet: In verband met de kosten van de reorganisatie zal er dit jaar geen dividend worden uitgekeerd

Wel: Door/vanwege de kosten van de reorganisatie zal er dit jaar geen dividend worden uitgekeerd

2. Woordniveau

Niet: De plannen van de regering ten aanzien van het onderwijs zijn onjuist

Wel: De plannen van de regering voor het onderwijs zijn onjuist

2. Woordniveau

Niet: De richtlijnen ten behoeve van de beoordeling van schadeclaims zijn niet voor elke medewerker duidelijk

Wel: De richtlijnen voor de beoordeling van schadeclaims zijn niet voor elke medewerker duidelijker

Afleidingen

Een afleiding is een zelfstandig naamwoord, aangevuld met een voor- of achtervoegsel

Voorvoegsels 

on: onschuld

ver: veraangenamen

her: heroriënteren

wan: wanhoop

Achtervoegsel

ing: verplaatsing

achtig: krampachtig

pje: bloempje

je: kindje

halve: derhalve

ig: schuldig

zaam: eenzaam

heid: helderheid

loos: kansloos

elijk: wenselijk

Afleidingen: apostrof

Gebruik een apostrof als vervanging van weggevallen letters

's morgens - 's maandags - 's Gravenhage (des = 's)

Zo'n goede grap (zo'n = zo een)

Ik wel wel 's weten ('s = eens)

Het zit 'm in de manier waarop je het zegt ('m = hem)

Afleidingen: apostrof

Gebruik een apostrof in de afleidingen van letterwoorden, cijfers en afkortingen

CDA'er 

A4'tje

cd'tje

Afleidingen: apostrof

Gebruik een apostrof bij meervoudsvormen van woorden die eindigen op a, o, u, i, y

alinea's

ski's

menu's

baby's

auto's

Afleidingen: apostrof

Gebruik een apostrof bij woorden die een bezit aanduiden

Opa's volkstuin, Menno's fiets

Max' boek (s-klank krijgt alleen apostrof zonder s!), Frans' hond (!)

Maar: Pauls jas (geen apostrof)

Floortjes cadeau

Zelfstandig werk werkcollege/huiswerk

* Bundel B6: oefening 1 t/m 3 (vanaf p. 59)

* Bundel: Handelstermen 3 en 4