Grammatica zinsdelen herhalen (De Brug)

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Grammatica 

Zinsdelen herhalen

Omschrijf je kerstvakantie
in één woord...

Ik heb goede voornemens voor dit jaar.

1. Ja
2. Nee
3. Goede voornemens, wat zijn dat?

Goede voornemens 2021!

Doel en planning

Doel: aan het einde van deze les heb je de theorie herhaald van grammatica zinsdelen: pv, ow, wg/ng, lv en mv

Planning: 
- bijkletsen 
- terugblik: wat weten we nog?
- oefeningen maken en bespreken 

Wat moet je kunnen/kennen?

• Zin verdelen door middel van zinsdeelstreepjes
• Zinsdelen vinden en benoemen: pv, ow, wg/ng, lv, mv, bwb en bijv. bep.  
• Zelf een zin maken met een bepaalde volgorde. 

Wat kun je nog vertellen over een werkwoordelijk gezegde en naamwoordelijk gezegde?

Werkwoordelijk gezegde

• Onderwerp DOET iets
• Alleen werkwoorden ('te' en 'aan het') 
  
• Belangrijkste werkwoord (achteraan) is een zelfstandig werkwoord
  
• Check bij één werkwoord of het een wg of ng is! 

Naamwoordelijk gezegde

• Onderwerp IS iets 
• werkwoorden én naamwoordelijk deel (eigenschap/toestand van ow)
• eigenschap/toestand staat tussen vierkante haakjes [...]
• belangrijkste werkwoord (achteraan) is koppelwerkwoord

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Saskia blijft iedere dag naar school rennen.

De politie vangt de boef.

In 1929 werd Jopie de eerste Miss Holland.

Sturen jullie de uitnodigingen voor het feest op tijd weg?

Lieke Martens is de beste voetbalster ter wereld geworden.

Jan is een lieve jongen

Mijn moeder wilde vroeger altijd tandarts worden.

1. WG
2. NG

Patrick blijft deze week logeren bij zijn neef in Amsterdam.

1. WG
2. NG

Ontleed de onderstaande zin: pv, ow, wg/ng.

Ondanks de omstandigheden is Lotte optimistisch gebleven.

Antwoord zin ontleden

Ondanks de omstandigheden / is / Lotte / optimistisch / gebleven.

pv = is 

ow = Lotte

ng = is [optimistisch] gebleven

Wat kun je nog vertellen over het lijdend voorwerp en het meewerkend voorwerp?

Lijdend voorwerp 

• iets/iemand ondergaat iets (= kan er niets aan doen dat het gebeurt)
• Alleen bij een werkwoordelijk gezegde
• begint nooit met een voorzetsel 
  
  
  Wat/wie + pv + ow + rest wg 
  

Meewerkend voorwerp 

• iemand ontvangt iets van het onderwerp 
• kan bij werkwoordelijk én naamwoordelijk gezegde
• begint vaak met aan/voor
  
  
  Aan wie/voor wie + pv + ow + (lv) + rest wg 

Vorige week wilden Bart en Ben een cadeaubon kopen bij de boekhandel voor de juf.

Wat is 'de juf'?

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp

In Den Haag heb ik Mark Rutte een hand mogen geven.
Welke stelling klopt over deze zin?

1. 'In Den Haag' = bijwoordelijke bepaling en 'Mark Rutte' is Meewerkend voorwerp.
2. 'Een hand mogen geven' = werkwoordelijk gezegde en 'In Den Haag' = onderwerp.
3. 'Mark Rutte' = onderwerp en 'ik' = meewerkend voorwerp .
4. 'Een hand' = lijdend voorwerp en 'In Den Haag' = meewerkend voorwerp.

Benoem het zinsdeel tussen de haakjes.

(Voor het komende nummer) zullen twee extra pagina's met vragen en antwoorden worden gereserveerd.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. geen van de drie

Wat is in de volgende zin het onderwerp, wat is het lijdend voorwerp en wat is het meewerkend voorwerp?

De burgemeester heeft de krakers een gouden sleutel overhandigd.

1. ow = de burgermeester lv = de krakers mw = de gouden sleutel
2. ow = de burgermeester lv = een gouden sleutel mw = de krakers
3. ow = de krakers lv = de burgermeester mw = een gouden sleutel
4. ow = de krakers lv =een gouden sleutel mw = de burgermeester

Ontleed de zin: pv, ow, wg, lv, mv

Zullen veel tv-kijkers na de uitzending het zieke jongetje een kaart sturen?

Ontleed de zin: pv, ow, wg, lv, mv

Sturen veel tv-kijkers na de uitzending het zieke jongetje een kaartje toe?

Antwoord zin ontleden

Sturen / veel tv-kijkers / na de uitzending / het zieke jongetje / een kaartje / toe?

pv = sturen

ow = veel tv-kijkers

wg = sturen toe
lv = een kaartje
mv = het zieke jongetje

Huiswerk 

• In SOMtoday staan twee linkjes over grammatica zinsdelen.
• Bekijk alle twee de filmpjes én maak aantekeningen tijdens het bekijken van de filmpjes. Schrijf dingen op die nieuw zijn, die je bent (of kunt) vergeten of waar je vragen over hebt. 
• Maak een foto van je aantekeningen. Deze lever je donderdag in tijdens de eerste online les. 

https://www.youtube.com/watch?v=FfBOL_fPGtk
= alle zinsdelen 

https://www.youtube.com/results?search_query=bijvoeglijke+bepaling

= bijv. bep. 

tijdens volgende les: bwb + bijv. bep. herhalen. daarna filmpje hoofd- en bijzinnen bekijken.