Meervouden op -en en -s

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Spelling: Ik hou van y's

Meervoud

Aan het einde van deze les kun je: 

- meervouden op -en correct spellen

- meervouden op -s en 's correct spellen

Meervouden op -en

Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en:

kast - kasten

stoel - stoelen

tuin - tuinen

fietspomp - fietspompen

Tot zover is het simpel!

Andere regels voor het meervoud

Bij andere woorden moet je echter iets meer doen dan alleen 

-en achter het enkelvoud plakken.

Opdracht: welke regels kan je ontdekken? 

Vul in 3-tallen de A3  in. 

Soms moet je ook...

- de laatste letter verdubbelen : mat - matten, sok - sokken

- een a, e, o of u weglaten: haar - haren, schuur - schuren

- een f in een v veranderen of een s in een z veranderen: 

vijf - vijven, hoes - hoezen

En als het woord eindigt op -ee?

- Een woord dat eindigt op -ee, krijgt in het meervoud -ën.

twee - tweeën, zee - zeeën, moskee - moskeeën

En als het woord eindigt op -ie?

Dan moet je goed letten op de klemtoon. Hoe spreek je het woord uit? Klik op het icoontje:

Valt de klemtoon op de -ie? Dan maak je het meervoud met -ën: 

drie - drieën, calorie - calorieën, harmonie - harmonieën

Valt de klemtoon NIET op de -ie? Dan maak je meervoud door een trema te plaatsen op de laatste e en een -n toe te voegen

bacterie - bacteriën, kolonie - koloniën

Meervouden op -s

Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud op -en, maar er zijn ook veel zelfstandige naamwoorden die een meervoud hebben op -s 

tafel - tafels, slipper - slippers

Je schrijft het meervoud met 's als...

- het woord in het enkelvoud eindigt op een -a, -i, -o, -u of -y

lama - lama's, tosti - tosti's, auto - auto's, accu - accu's, baby - baby's

IK HOU VAN  Y'S

- het woord een afkorting is

tv - tv's, wc - wc's, dvd - dvd's

-s of 's?

Let op: woorden die eindigen op –ay, -ey of -oy of –eau schrijf je wel met een -s aan het woord vast. Deze klinkers samen spreek je uit als 1 klank. Je kunt het niet verkeerd uitspreken als de -s er aan vastzit.

sprays, bureaus, cowboys

Klinkers die je wel los van elkaar uitspreekt, krijgen een 's

radio's (anders krijg je radios), alinea's (anders krijg je alineas)

Klik op het icoontje:

Let op:

Als het woord uit meerdere lettergrepen bestaat en de klemtoon valt niet op het laatste gedeelte van het woord, dan moet je bij de laatste lettergreep de medeklinker niet verdubbelen. Hieronder staan zulke woorden (dit zijn ook direct de woorden die vaak voorkomen!).

dommerik - dommeriken

havik - haviken

leeuwerik - leeuweriken

lomperik - lomperiken

monnik - monniken

perzik - perziken

viezerik - viezeriken

dreumes - dreumesen

Meervoud op -s
Wat is het meervoud van avocado?

Meervoud op -s
Wat is het meervoud van kiwi?

Meervoud op -s
Wat is het meervoud van etui?

Meervoud op -s
Wat is het meervoud van bureau?

Meervoud op -s
Wat is het meervoud van goudstaaf?

Meervoud op -s
Wat is het meervoud van F16?

Klemtoon op ie 

= meervoud +ën

geen klemtoon op ie = meervoud +n (wel trema op de e)

drie

epidemie

melodie

knie

porie

tralie

kolonie

bacterie

Meervouden op -ee en -ie

-ën achter het woord

-n achter het woord en trema op e (ë)

therapie

mysterie

porie

olie

trofee

snee

Meervouden op -en en -s

Lees nog eens rustig de theorie door op blz. 162

Maak opdrachten 1 t/m 5 op blz. 163

Aandachtspunten per spellingsonderwerp

1) Werkwoordspelling 

2) Hoofdletters en leestekens

3) Verkleinwoorden

4) Meervouden op -en en -s

Aandachtspunten werkwoordspelling

Voor wie nog uitleg nodig heeft.

Weet je genoeg? Lees de theorie en maak op blz. 110 opdracht 1 t/m 4.

1) Weet het verschil

Werkwoorden moet je voor deze toets in drie werkwoordsvormen kunnen schrijven:

1. persoonsvorm tegenwoordige tijd - De kandidaat wint het spel 
2. persoonsvorm verleden tijd - De daders bekenden de misdaad
3. voltooid deelwoord - Het gebouw is gisteren ingestort

LET OP! Soms is het te spellen woord NIET een werkwoord, maar wel een bijvoeglijk naamwoord (het zegt iets over een zelfstandig naamwoord), dan schrijf je het woord zo kort mogelijk:

Wij verbrandden (persoonsvorm verleden tijd)  --> ik-vorm + -de + -n (onderwerp is meervoud)

De verbrande (bijvoeglijk naamwoord) lucifer --> spelling zo kort mogelijk

Andere vorm --> andere regels

Zie schema op blz. 231 in je boek

Persoonsvorm (PV)

- De persoonsvorm (pv)is niet hetzelfde als het onderwerp (o)!

- De persoonsvorm is een werkwoord

- De PV is het werkwoord dat past bij het onderwerp in de zin. 

O enkelvoud --> pv enkelvoud: Aya kan een salto doen

O meervoud --> pv meervoud: De meiden kunnen een salto doen

- De persoonsvorm verandert als je de tijd van de zin verandert.

Wij hebben een dansje op TikTok gedaan

Wij hadden een dansje op TikTok gedaan.

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm. 

Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets al gebeurd is. 

Het voltooid deelwoord begint meestal met:  ge-, be-, her-, er-, ont- of ver-. 

Voltooid deelwoord

In een zin met een voltooid deelwoord staat altijd een vorm van de werkwoorden:

1. hebben
2. zijn 
3. worden

Niet met een hoofdletter...

Dagen van de week, maanden van het jaar en windrichtingen schrijf je NIET met een hoofdletter in het Nederlands

Dus:

In Zuid-Limburg (aardrijkskundige naam)

In het zuiden (windrichting) van Limburg 

Precieze woorden of omschrijving?

Verschil directe reden en indirecte reden

Vol enthousiasme riep de directrice dat ze trots was op ons.

Vol enthousiasme riep de directrice: "Ik ben trots op jullie!"

Aandachtspunten verkleinwoorden

verkleinwoorden met een apostrof

Woorden eindigend op een -y (zonder klinker ervoor) krijgen een apostrof

Baby --> Baby'tje

Jury --> Jury'tje; maar display --> displaytje

Afkortingen waarvan je de letters/cijfers los uitspreekt

A3 --> A3'tje, maar HEMA --> Hemaatje 

Klemtoon op -ie of niet?

Klemtoon op -ie --> +ën 

Klemtoon NIET op -ie --> +n

Industrie --> Industrieën

olie --> oliën

Aandachtspunten meervouden

Klopt de uitspraak met de -s eraan vast?

Nee? Dan 's

Auto --> Autos --> Auto's

Paraplu --> Paraplu's 

Cadeau --> Cadeaus

Persoonsvorm en voltooid deelwoord

Maak de opdrachten 1 t/m 4 op blz. 110 en 111.

Met deze opdrachten oefen je alvast extra voor de S.O. spelling

Het is geen nieuwe leerstof.

Afmaken en nakijken

H3 Spelling, meervouden op -en en -s

 opdracht 1 t/m 4 af te maken.

Klaar? Kijk je werk na met antwoordenblad