Blok 3 grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

	Vak: Nederlands Hoofdstuk: 3
1.	Lesopening
2.	Lesdoel
3.	Arrangementen + mini-check
4.	Instructie
5.	Begeleid inoefenen
6.	Zelfstandig werken
7.	Evaluatie

1. Lesopening

Kader: Open je boek van Nederlands blz 136.

Theoretisch: Open je boek van Nederlands blz 139. Jullie gaan zelfstandig aan de slag. 

Je maakt opdracht 3 t/m 9. Ben je klaar? Dan ga je even in stilte lezen of verder werken aan je boekverslag. 

2. Lesdoel

Aan het einde van de les:

- kun je het meewerkend voorwerp met 'voor' benoemen

- kun je de bijwoordelijke bepaling van een zin benoemen

- kun je onderscheid maken tussen de bedrijvende en de lijdende vorm

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het meewerkend voorwerp geeft aan aan of voor wie iets is. 

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Je stelt de vraag: Voor wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Meewerkend voorwerp met 'aan'

Een meewerkend voorwerp kan beginnen met 'aan' of 'voor', maar dat hoeft niet altijd. 

Als 'aan' of 'voor' niet aan het meewerkend voorwerp voorafgaat, kan het vaak worden toegevoegd.

Meewerkend voorwerp

Stappenplan meewerkend voorwerp

1	Persoonsvorm	Zin in een andere tijd zetten
2	Onderwerp	Wie of wat + persoonsvorm
3	Gezegde	Alle werkwoorden in de zin
4	Lijdend voorwerp	Wie + gezegde + onderwerp
5	Meewerkend voorwerp	Aan wie + gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

'We willen een cadeaubon kopen voor de trainer.'

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Is dit een meewerkend voorwerp?

Hij geeft al zijn geld aan arme mensen. 

1. Wel een meewerkend voorwerp
2. Geen meewerkend voorwerp

Een bijwoordelijke bepaling

• Belangrijkste zinsdelen: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp , meewerkend voorwerp. 
• Wat overblijft is meestal de bijwoordelijke bepaling (bwb). 
• Een bijwoordelijke bepaling geeft antwoord op vragen als  wanneer, waar, waarmee, hoe, door wie, met wie et cetera:

Hij fietste naar het sportveld.
De bijwoordelijke bepaling is:

Ik vertel het je volgende week.
De bijwoordelijke bepaling is:

Met zijn zakmes sneed hij het brood.
De bijwoordelijke bepaling is:

Ik ga met mijn vriendje naar de bioscoop.
De bijwoordelijke bepaling is:

Een bijwoordelijke bepaling

In één zin kunnen meerdere bijwoordelijke bepalingen voorkomen:

Er / woonden/ eens /een man en een vrouw /arm maar gelukkig 

/samen met hun twee kinderen/ in een donker bos.

bwb

bwb

bwb

bwb

Ober, breng mij eens een glas water, alsjeblieft.
Mij =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp

Verander toch eens iets aan die haren van je !
aan die haren van je =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp

Aan jou kan ik geen geheim vertellen, je vertelt het toch altijd door.
Aan jou =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp

Ik zal de anderen heus niets vertellen.

de anderen =

1. een bijwoordelijke bepaling
2. een meewerkend voorwerp

Bevat deze zin een bijwoordelijke bepaling?

De oppas wachtte op het schoolplein op haar oppaskinderen.

1. Nee, de zin bevat geen bijwoordelijke bepaling.
2. Ja, de zin bevat één bijwoordelijke bepaling.
3. Ja, de zin bevat twee bijwoordelijke bepalingen.

studygo.com

De hond wordt door mijn moeder uitgelaten.

1. Bedrijvende vorm
2. Lijdende vorm

6. Zelfstandig werken

Kader: Je maakt zelfstandig opdracht 3 t/m 7, 10 en 11 op blz 137 t/m 142

Theoretisch: Je maakt zelfstandig opdracht 3 t/m 9 op blz 139 t/m 142

Ben je klaar?

Dan kijk je de opdrachten na.

Daarna pak je je leesboek en ga je in stilte lezen. 

7. Evaluatie 

Hoe ging de les?

Zijn er opdrachten waar je moeite mee had?

Heb je nog ergens vragen over? 

- kun je het meewerkend voorwerp met 'voor' benoemen?

- kun je de bijwoordelijke bepaling van een zin benoemen?

- kun je onderscheid maken tussen de bedrijvende en de lijdende vorm?

Huiswerk & Toetsen

Huiswerk: 

Kader:

Woensdag 13 november

Blok 3 opdracht 3 t/m 7, 10 en 11 op blz 137 t/m 142

Theoretisch:

Woensdag 13 november

Blok 3 opdracht 3 t/m 9 op blz 139 t/m 142

Toetsen: 

-