Ma 13 jan Voegwoorden , samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

enkelvoudige en samengesteld zinnen

Van enkelvoudige naar samengestelde zinnen

Inhoudsopgave 

1. Wat zijn voegwoorden? 
2. Onderschikkend & nevenschikkend voegwoord
3. Bijwoord
4. Betrekkelijk & aanwijzend voornaamwoord
5. Lastige gevallen: dat, dus, toen, of & wanneer

Voegwoorden

Zinnen worden aan elkaar 'geplakt' met voegwoorden.

Er zijn onderschikkende voegwoorden en nevenschikkende. 

De nevenschikkende zijn: en, of, maar, want en dus. 

Er zijn een heleboel onderschikkende voegwoorden: omdat, zodat, toen, als, zodra, terwijl, enz...

ns.vgw 

ns.vwg = nevenschikkend voegwoord

Dit voegwoord verbindt twee hoofdzinnen aan elkaar.

Er zijn vijf nevenschikkende voegwoorden: dus, en, maar, of en want.

W O. D. E. M

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord.

Dit zijn: en, of, maar, want, dus.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord.

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

thiememeulenhoff.bbvms.com

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. Als de zin samengesteld is, geef dan aan of de zin onderschikkend of nevenschikkend is.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

Een samengestelde zin is nevenschikkend of onderschikkend.

Nevenschikkend: twee hoofdzinnen (voegwoorden: en, maar, want, of)

Onderschikkend: hoofdzin en bijzin(nen) (HZ-BZ of BZ-HZ). Onderwerp en persoonsvorm staan in de bijzin uit elkaar of kunnen uit elkaar geplaatst worden door het woordje niet ertussen te plaatsen.

SG

enkelvoudige zin

samengestelde zin

nevenschikkend

samengestelde zin

onderschikkend

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Samengestelde zin

Enkelvoudige zin

Vandaag leer ik over samengestelde zinnen.

Ik ga naar school, omdat ik slim wil worden.

Ik kan een moeilijke en lange samengestelde zin herkennen.

Deze stof vind ik makkelijk en ik hoef niet veel te leren.

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. Als de zin samengesteld is, geef dan aan of de zin onderschikkend of nevenschikkend is.

enkelvoudig

een enkelvoudige zin heeft maar één persoonsvorm. Er kunnen wel meer werkwoorden zijn. Deze werkwoorden zijn samen onderdeel van het gezegde (werkwoordelijk of naamwoordelijk)

EV

samengesteld

een samengestelde zin heeft twee (of meer) persoonsvormen.

Verander de zin van tijd om te zien wat de persoonsvormen zijn.

Een samengestelde zin is nevenschikkend of onderschikkend.

Nevenschikkend: twee hoofdzinnen (voegwoorden: en, maar, want, of)

Onderschikkend: hoofdzin en bijzin(nen) (HZ-BZ of BZ-HZ). Onderwerp en persoonsvorm staan in de bijzin uit elkaar of kunnen uit elkaar geplaatst worden door het woordje niet ertussen te plaatsen.

SG

enkelvoudige zin

samengestelde zin

nevenschikkend

samengestelde zin

onderschikkend

Kasper gaat volgend jaar Engels studeren in Amsterdam.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

Ze vraagt wel even of hij op je wacht.

Ilse eet veel fruit omdat dat gezond is.

Ze speelt prachtig viool en haar broer speelt heel mooi gitaar.

Ik stop met werken want ik ben rijk.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Bram voetbalt en hij zit op tafeltennis.
2. Door de vele fietsers in de stad kan de tram lastig rijden.
3. Na de kerstvakantie begint het nieuwe kalenderjaar.
4. Terwijl ik op de bus wachtte, werd ik nat gespetterd door een auto.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Als je een plastic tasje wilt gebruiken, moet je daarvoor betalen.
2. Na het kampioensfeest hebben alle spelers van het team de volgende dag de troep opgeruimd.
3. Jarno heeft een afspraak met de orthodontist gemaakt, omdat zijn beugel los zit.
4. In China gebruiken steeds meer mensen de fiets.

Welke zinnen zijn samengestelde zinnen?

1. Nu is een selfie in een seconde gepiept, maar is het resultaat daarom minder waard?
2. Tijdens het Museumweekend presenteerde de organisatie het allereersteSelfiemuseum.
3. Geen van beide

Hoe herken je samengestelde zinnen?

1. Door meerdere persoonsvormen en een of meerdere voegwoorden
2. Door één persoonsvorm en géén voegwoord

Samengestelde zinnen hebben twee of meer persoonsvormen

1. Juist
2. Onjuist

Samengestelde zinnen --> zijn zinnen met meer dan 1 persoonsvorm

KLas 3 is bezig met samengestelde zinnen, omdat die lastig zijn.
Het voegwoord is?

Wat voor voegwoord is 'omdat'?

Een zin met het voegwoord 'omdat' dan spreek je van een hoofdzin en een ....

1. Bijzin
2. Hoofdzin

De voegwoorden: want, of, dus, en maar. (WODEM )
Verbinden ......?

1. Hoofdzin en een bijzin
2. Hoofdzin en een hoofdzin
3. Bijzin en een hoofdzin
4. Bijzin en een bijzin

De vijf voegwoorden
Want, of, dus en maar zijn ....... voegwoorden

Terwijl is een ?

1. nevenschikkend voegwoord
2. geen voegwoord
3. onderschikkend voegwoord
4. Alle drie zijn goed

In een zin kunnen nevenschikkende en onderschikkende voegwoorden voorkomen.

1. waar
2. niet waar

Schrijf een aantal onderschikkende voegwoorden op

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord.

Dit zijn: en, of, maar, want, dus.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord.

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

Voegwoord (vw)

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord.

Dit zijn: en, want, maar en of.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord.

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

Gelukt?

Ik kan in samengestelde zinnen de persoonsvorm vinden en ik herken het voegwoord.

Wat is de pv en wat is het voegwoord?

Bijvoeglijke bepaling (I)

Een bijvoeglijke bepaling (bvb) zegt iets van een zelfstandig naamwoord.

Een bijvoeglijke bepaling is ALTIJD deel van een ander zinsdeel.

Een bijvoeglijke bepaling kan voor of achter het znw. staan. 

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

De

dikgedrukte

woorden

noemen

we

bijvoeglijke  

bepalingen.

Huiswerk voor di 14 jan

Maken opdr. 4 , 5 en 6

Leren de voegwoorden

Grammatica blok 3