Reactiesnelheid

• Chemie
• Secundair onderwijs

Doelen van deze les:

- Je weet wat een effectieve botsing is.

- Je weet welke 5 factoren de snelheid van een reactie kunnen

    vergroten of verkleinen.

- Je kunt deze effecten met het botsingsmodel verklaren

- Je kent de begrippen activeringsenergie, endotherme en

   exotherme reacties.

Reactiesnelheid

De ene reactie verloopt erg langzaam,
zoals het roesten van ijzer. En een andere reactie, zoals een
explosie, verloopt heel snel.

De snelheid waarmee een reactie verloopt
wordt reactiesnelheid genoemd.

Reactiesnelheid

De reactiesnelheid wordt beïnvloed door:

• Licht
• Verdelingsgraad
• Concentratie
• Temperatuur
• Katalysator

B. Reactiesnelheid en botsingsmodel

Voor de reactie zijn de stoffen AB en CD aanwezig. 

Wanneer deze stoffen effectief op elkaar botsen,
ontstaan de stoffen AD en CB.

Wanneer een botsing voldoende krachtig
is, kunnen de atomen

hergroeperen. Er wordt dan gesproken van
een effectieve botsing.

Reactiesnelheid

1. Licht
2. Temperatuur
3. Concentratie
4. Verdelingsgraad
5. Katalysator

Reactiesnelheid beïnvloeden

Verdelingsgraad

Wanneer de deeltjes fijner worden, wordt
het oppervlakte groter. De verdelingsgraad neemt toe.

De reactiesnelheid neemt toe, omdat:

• deeltjes fijner —> grotere verdelingsgraad
  
• grotere verdelingsgraad —> meer effectieve botsingen
  
• meer effectieve botsingen —> grotere reactiesnelheid

Reactiesnelheid beïnvloeden

Concentratie

Wanneer de concentratie groter is, zijn er meer deeltjes aanwezig waardoor de kans op effectieve botsingen
groter is. De reactiesnelheid neemt toe, omdat:

• concentratie groter —> meer deeltjes aanwezig
• meer deeltjes aanwezig —> meer effectieve botsingen
• meer effectieve botsingen —> grotere reactiesnelheid

Concentratie (hoeveelheid deeltjes)

Reactiesnelheid beïnvloeden

Temperatuur

Bij een hogere temperatuur bewegen de moleculen sneller

waardoor de kans op effectieve botsingen groter is.

De reactiesnelheid neemt toe, omdat:

• temperatuur hoger —> moleculen bewegen sneller
  
• moleculen bewegen sneller —> meer effectieve botsingen
• meer effectieve botsingen —> grotere reactiesnelheid

Manieren om reactiesnelheid (= aantal effectieve botsingen) te vergroten

1. hogere temp: zorgt voor grotere snelheid deeltjes dus meer botsingen, dus ook meer effectieve botsingen.
2. hogere concentratie (meer g/l) meer deeltjes in een mengsel dus meer kans kans op (effectieve) botsingen.
3. grotere verdelingsgraad (= hoe veel contactoppervlakte er is) een fijngestampte tablet kan op meer plekken in contact komen dan de hele tablet.
   
   

Reactiesnelheid beïnvloeden

Katalysator

Soms verloopt een reactie niet wanneer twee stoffen bij elkaar

worden gevoegd. Wanneer een katalysator wordt toegevoegd verloopt de reactie wel (en sneller), zoals bij de olifantentandpasta.

Een katalysator is een stof die de reactie versnelt, maar niet wordt verbruikt tijdens de reactie.

katalysator

Een stof die de reactie versnelt
Doet mee tijdens de reactie, maar is na de reactie weer "over"
Raakt niet op.
Enzym = biokatalysator

Katalysator (stof die 'helpt')

Snelheid van een reactie  katalysator

een stof die gebruikt wordt tijdens een reactie om de activeringsenergie te verlagen, maar wordt niet verbruikt.

Aan de slag!

Wat: opgave blz. 24

Waar: in cursus

Max Geluidsniveau: fluisteren

Hoe: individueel 

Oortjes: Ja mag

Hulp: docent, medeleerling, cursus

Tijd: 10 minuten 

Klaar?: Kijk het na via blz. 25

Wat is een effectieve botsing?

1. Een botsing van deeltjes waarbij geen reactie plaats vindt.
2. Elke botsing van deeltjes.
3. Een botsing van deeltjes die een reactie laat plaatsvinden.
4. Een botsing van deeltjes waarbij de kern splijt.

Welk van de vijf methoden om reactiesnelheid te beïnvloeden kan worden verklaard met het botsende deeltjes model?

1. Verdelingsgraad en katalysator
2. Soort stof, concentratie en temperatuur
3. Alle vijf de methodes kunnen worden verklaard met het botsende deeltjesmodel
4. Verdelingsgraad, concentratie en temperatuur

Vaak is een reactie aan het begin sneller dan aan het einde, hoe kan dit?

1. De katalysatorconcentratie is aan het begin hoger dan aan het einde van de reactie
2. De verdelingsgraad is aan het begin hoger dan aan het einde van de reactie
3. De temperatuur is aan het begin hoger dan aan het einde van de reactie
4. De concentratie reagerende stoffen is aan het begin hoger dan aan het einde van de reactie.

Als een stof fijner is verdeeld, neemt de reactiesnelheid toe omdat

1. er meer deeltjes zijn, waardoor er meer effectieve botsingen per seconde zijn
2. de deeltjes sneller kunnen bewegen, waardoor er meer effectieve botsingen per seconde zijn
3. de deeltjes een groter contactoppervlak hebben, waardoor er meer effectieve botsingen per seconde zijn
4. er een groter contactoppervlak is, waardoor de kans op een botsing toeneemt

Twee identieke reacties worden uitgevoerd. Reactie 1 bij 50°C en reactie 2 bij 60°C. Leg uit aan de hand van het botsende deeltjes model welke reactie sneller verloopt.

1. Reactie 2 heeft een hogere temperatuur, dus sneller bewegende deeltjes, dus hardere botsingen, dus meer effectieve botsingen,per seconde dus een hogere reactiesnelheid.
2. Reactie 2 heeft een hogere temperatuur, dus meer deeltjes, dus hardere botsingen, dus meer effectieve botsingen per seconde, dus een hogere reactiesnelheid.
3. Reactie 1 heeft een lagere temperatuur, dus sneller bewegende deeltjes, dus hardere botsingen, dus meer effectieve botsingen per seconde, dus een hogere reactiesnelheid.
4. Reactie 1 heeft een lagere temperatuur, dus meer deeltjes, dus hardere botsingen, dus meer effectieve botsingen per seconde, dus een hogere reactiesnelheid.

www.bookwidgets.com