Week 7 - Regels en normen voor besluitvorming (deel 1)

• Bestuursrecht
• MBO
• Studiejaar 2

Bestuurs- en Staatsrecht 

Let op: toets 2 vindt plaats in lesweek 2 OP4.

In OP4 vindt maar 1 toets plaats, die voor een hoger punt kan worden herkanst.

Hoofdstuk 5 - besluitvorming

Afgelopen weken stilgestaan bij de verschillende soorten besluiten (beschikkingen en besluiten van algemene strekking). 

Vandaag staan we wat langer stil bij de totstandkoming van een besluit/beschikking. 

Totstandkoming beschikking 

1. Aanvraag van een beschikking

Vaak is het aanvragen van de beschikking het startpunt tot het nemen van een besluit. Art. 1:3 lid 3 Awb zegt hierover het volgende: 

''Onder aanvraag wordt verstaan: een verzoek van een belanghebbende, een besluit te nemen.''

Bij het aanvragen van een beschikking, dient met een aantal zaken rekening te worden gehouden.. 

1. Aanvraag van een beschikking

• Hoofdregel: aanvraag wordt ingediend bij het bestuursorgaan, dat bevoegd is op de aanvraag te beslissen (art. 4:1 Awb)
• Eventueel gebruik maken van formulier (art. 4:4 Awb)
• De aanvraag wordt ondertekend en bevat de volgende info (art. 4:2 Awb): 

         - naam + adres aanvrager

         - datum aanvraag

         - een aanduiding van de beschikking die wordt gevraagd

        - de aanvrager verschaft de nodige info/stukken

Wat hoef je niet in je aanvraag te vermelden?

1. adres
2. geboortedatum
3. naam
4. datum aanvraag

Waar moet een aanvraag worden ingediend?

Onvolledige aanvraag

Wanneer een burger bij het aanvragen van de beschikking niet aan alle voorwaarden heeft voldaan, dan mag het B.O. de aanvraag niet zomaar naast zich neer leggen. Zie art. 4:5 lid 1 Awb. 

Het B.O. kan besluiten de aanvraag niet te behandelen, maar alleen wanneer de aanvrager eerst de kans heeft gehad om de aanvraag aan te vullen binnen een door het B.O. gestelde termijn. 

Ismail vraagt een vergunning aan voor het houden van een rommelmarkt op Kingsday in Gulpen. Hij dient de aanvraag in namens driesportverenigingen. Ismail vermeldt zijn eigen naam en adres in de aanvraag. Hij ondertekent de aanvraag, vermeldt de datum van de aanvraag en geeft aan dat het evenement in de Voorstraat wordt gehouden. Waarom voldoet de aanvraag niet aan de eisen die de Awb aan een aanvraag stelt? (zie art. 4:2 Awb)

Opdracht

Maak nu opdracht 1 en 2 (a-e)

Wet Bibob

Kan worden ingezet wanneer overheid vermoedt dat een beschikking wordt gebruikt om strafbare feiten te plegen (a-grond) of daar voordeel uit te halen (b-grond). Dit kan reden zijn om een beschikking te weigeren of in te trekken.

Naast eigen onderzoek kan een B.O. het Landelijk Bureau Bibob vragen om advies. Op basis daarvan wordt een definitief besluit genomen.  Er zijn drie mogelijke adviezen: 

• Er is sprake van een ernstige mate van gevaar         
• Er is sprake van een mindere mate van gevaar
• Er is geen sprake van gevaar

De wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. 

Wat is het doel van de wet Bibob ?

1. Bestuursorganen een instrument geven om het faciliteren van criminele activiteiten te voorkomen.
2. Bestuursorganen de bevoegdheid geven om criminele activiteiten te bestraffen.

Wat kan een bestuursorgaan doen als er sprake is van ernstige gevaar volgens het Landelijk Bureau BIBOB?

Horen van de aanvrager (4:7 Awb): 

• bij (gedeeltelijke) afwijzing; en 
• de beslissing wordt gebaseerd op gegevens die afwijken van de gegevens die door de aanvrager zijn verstrekt.

• voorbeeld: aanvrager toevoeging die zelf (inkomens)gegevens heeft verstrekt hoeft niet te te worden gehoord als op basis van die gegevens toevoeging wordt afgewezen. 

Horen van belanghebbenden (4:8 Awb): 

• indien deze naar verwachting bedenkingen zal hebben bij de desbetreffende beschikking 

• voorbeeld: omwonenden bij het afgeven van een evenementenvergunning i.v.m. geluidsoverlast)

                           2. Hoorplicht

Bij het opstellen van een beschikking moet rekening worden gehouden met de hoorplicht.

ABRvS, 27-12-2018, nr. 201806459/1/A2

toevoegingszaak 

Wanneer moet het bestuursorgaan de aanvrager horen?

1. Als het bestuursorgaan de aanvraag wil toewijzen.
2. Als het bestuursorgaan de aanvraag (gedeeltelijk) wil afwijzen
3. Als het bestuursorgaan een beslissing neemt op basis van andere dan verstrekte informatie.
4. Hier zijn meerdere antwoorden mogelijk.

Uitzonderingen hoorplicht (art. 4:11 Awb)

In sommige gevallen kan de hoorplicht achterwege blijven, namelijk wanneer: 

• sprake is van spoed

• de aanvrager/belanghebbende eerder de gelegenheid heeft gehad om zijn mening kenbaar te maken en er sindsdien geen nieuwe feiten en omstandigheden zijn. 

• het doel van de beschikking alleen kan worden bereikt, wanneer de belanghebbende niet van te voren op de hoogte wordt gesteld van het besluit. 

• Ook bij financiële beschikkingen (bijv. belastingaanslag) is er geen hoorplicht (art. 4:12 Awb). 
  

3. Beslistermijn 

Basisregel (art. 4:13 Awb) is max. 8 weken. Máár... bijzondere wet gaat voor algemene wet. Het B.O. kan de termijn eventueel verlengen op grond van art. 4:14 Awb). Wanneer het B.O. zich niet houdt aan de beslistermijn, dan dient de aanvragen een ingebrekestelling te sturen. 

Doet het B.O. dat niet, dan recht op: 

• Dwangsom  (als B.O. écht helemaal niets van zich heeft laten horen); en/of
• Beroep (je stapt naar de rechter) (zie art. 7:1 lid 1 sub f Awb én art. 8:55d lid 1 Awb). 

Soms volgt bij het niet tijdig beslissen automatisch een positieve beschikking. In dat geval krijg je waar je om had gevraagd. Kan alleen wanneer dit in bijzondere wet is bepaald. art. 4:20a Awb.

Binnen hoeveel weken moet het bestuursorgaan in principe beslissen?

1. 4 weken
2. 6 weken
3. 8 weken
4. 10 weken

De Vreemdelingenwet 2000 noemt geen beslistermijn voor de afhandeling van een aanvraag voor een verblijfsvergunning. Welke termijn geldt op grond van de Awb in dat geval?

1. Zie artikel 4:13 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max zes weken na ontvangst van de aanvraag.
2. Zie artikel 4:13 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max acht weken na ontvangst van de aanvraag.
3. Zie artikel 4:11 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max zes weken na ontvangst van de aanvraag.
4. Zie artikel 4:11 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max acht weken na ontvangst van de aanvraag.

4. Bekendmaking 

Als het besluit eenmaal is genomen, wordt de aanvrager/belanghebbende geïnformeerd. Pas daarna treedt het besluit in werking (art. 3:40 Awb). 

Bekendmaking gebeurt door (art. 3:41 Awb): 

• toezending/overhandiging (lid 1)
• Indien dit niet mogelijk is, dan op een andere geschikte wijze. Bijvoorbeeld publicatie in de krant (lid 2). 

Uniforme openbare voorbereidingsprocedure

Wanneer er sprake is van een grote groep belanghebbenden, dan moeten zij in de gelegenheid worden gesteld hun zienswijzen naar voren te brengen. Bijv. bestemmingsplan. 

In dat geval gebruik maken van uniforme openbare voorbereidingsprocedure. Voordat een besluit wordt genomen, wordt het ontwerp besluit ter inzage gelegd zodat belanghebbenden daarop kunnen reageren. Pas daarna wordt het definitieve besluit genomen(art. 3:10 - 3:18 Awb).

• Beslistermijn is 6 maanden (art. 3:18 Awb). 
• Tegelijk of zo spoedig mogelijk na bekendmaking, wordt ook mededeling van het besluit gedaan aan degenen die bij de voorbereiding hun zienswijzen naar voren hebben gebracht (art. 3:43 Awb)

5. Intrekken/wijzigen beschikking 

Voor een groot aantal beschikkingen kent de Awb géén regels voor het intrekken/wijzigen daarvan. Eigenlijk alleen voor subsidieregelingen (art. 4:48 - 4:50 Awb). Regels voor intrekken/wijzigen komen met name voort uit algemene beginselen van behoorlijk bestuur (komen later deze les aan bod). 

Rekening dient te worden gehouden met het onderscheid tussen het intrekken van: 

• een belastende beschikking            kan worden ingetrokken, wanneer belangen van derden zich daar niet tegen verzetten);  en 
• een begunstigende beschikking           kan o.a. worden ingetrokken wanneer beslissing is genomen op basis van onjuist/onvolledige gegevens of als sanctie. 

5. Intrekken/wijzigen beschikking 

Bij het intrekken van een begunstigende beschikking kan men kiezen voor twee opties: 

1. Terugnemen: er is sprake van terugwerkende kracht. Kan zéér ingrijpend zijn. Wordt voor gekozen als iemand bijv. opzettelijk verkeerde informatie heeft verstrekt bij aanvraag uitkering. 
2. Opzeggen: Heeft alleen gevolgen voor de toekomst. Bijv. intrekken terrasvergunning houdt in dat vanaf dat moment geen terras meer mag worden geplaatst.