3.2 Warmtetransport door wind (deel 2)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

3.2 Warmtetransport door wind en zeestromen

Startklaar:
- boek + schrift

- geen laptop / telefoon

- jas uit 

Terugblik 

Welke woorden horen op de plek van C en D? 

Teken 3 aardbollen:  teken de windrichtingen in 1. Wissel daarna uit aan je buur, en check of hij klopt.

Vragen? --> ik

Dit is de basis

Programma

• Blad maken (ITCZ - Moessons)
• Uitleg 3.2 (deel 2)
• Oefenen 

Laptop en telefoons weg tijdens de uitleg

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• uitleggen hoe moessons ontstaan door het verschuiven van de ITCZ
  
  
• uitleggen hoe zeestromen invloed hebben op het klimaat 
  
  
• klimaatgebieden onderscheiden aan de hand van het systeem van Köppen
  
  

https://schooltv.nl/video/luchtstromen-op-aarde-van-hoge-naar-lagedrukgebied/#q=luchtstromen%20op%20aarde 

Evenaar versus ITCZ

Evenaar beweegt niet, is de 0 graden breedte lijn

ITCZ = lage drukgebied, dit beweegt 

1. door de scheve stand van de aardas verandert de breedtegraad waar de zon loodrecht instraalt. 

2. op de plek waar maximale instraling is, wordt de lucht warm, stijgt hij op en dus lage drukgebied

Paarse pijlen zijn passaten. 

Waaien van H naar L 
 

L = dus eigenlijk ITCZ, 
niet  perse de evenaar. 

zelf moessons tekenen!

Teken de situatie van het wind circulatie systeem nu 

- op 21 juni

- op 21 december

Evenaar = witte lijn

Evenaar = witte lijn

ITCZ = rode lijn

p.88

Rode pijlen zijn moessons   

Waaien van H naar L, 

maar zodra ze de evenaar oversteken veranderen ze van richting.

Let op de tweede wet van Buys Ballot, 

Noord afwijking rechts

Zuid afwijking links   

Maak het stencil

moesson

zuidwest

moesson

Noorwest

3.2 Deel 2

Warmtetransport door zeestromen

 

Moessonregens in Azië 

Oceanische circulatie

• Naast wind ook zeestromen erantwoordelijk voor verdeling van warmte
• Dezelfde afwijkingen (wet van Buys Ballot 2)

Noordelijk halfrond draait met wijzers van klok mee (rechts)

Zuidelijk halfrond tegen wijzers van klok in (links)

p.89

Oceanische circulatie

• Warme en koude zeestromen
   
• Let op: niet letterlijk warm of koud,
  
  maar hoger of lager dan je zou verwachten op die breedtegraad.  

p.89

Oceanische circulatie

• Warme zeestromen brengen warm water naar polen
   
• Koude zeestromen brengen koud water naar lagere breedten
   
• Effect op temperatuur:
  bijv.: warme zeestroom aangename temperatuur  in winter 

p.89

Systeem van Köppen

• Wereld opgedeeld in klimaatgebieden
• Vijf zones:
  A) Tropisch regenklimaat
  B) droog klimaat
  C) maritiem klimaat
  D) continentaal klimaat
  E) koud klimaat 

p.89

Systeem van Köppen

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

• uitleggen hoe moessons ontstaan door het verschuiven van de ITCZ
  
  
• uitleggen hoe zeestromen invloed hebben op het klimaat 
  
  
• klimaatgebieden onderscheiden aan de hand van het systeem van Köppen
  
  

Herhaling 3.2

Welke van onderstaande beweringen zijn waar:

1. Als gevolg van de corioliskracht krijgt de wind op het zuidelijk halfrond een afwijking naar rechts
2. Op ongeveer 60 graden N.B. en Z.B. ligt een lagedrukgebied.
3. Poolwinden waaien altijd uit oostelijke richting.
4. De ITCZ bereikt op het zuidelijk halfrond een hogere breedte dan op het noordelijk halfrond
5. Moessons zijn halfjaarlijkse winden die tussen de keerkringen waaien
6. Op het noordelijk halfrond draait het circulatiepatroon van de zeestromen tegen de wijzers van de klok in. 

Herhaling 3.2

Welke van onderstaande beweringen zijn waar:

1. Als gevolg van de corioliskracht krijgt de wind op het zuidelijk halfrond een afwijking naar rechts
2. Op ongeveer 60 graden N.B. en Z.B. ligt een lagedrukgebied.
3. Poolwinden waaien altijd uit oostelijke richting.
4. De ITCZ bereikt op het zuidelijk halfrond een hogere breedte dan op het noordelijk halfrond
5. Moessons zijn halfjaarlijkse winden die tussen de keerkringen waaien
6. Op het noordelijk halfrond draait het circulatiepatroon van de zeestromen tegen de wijzers van de klok in. 

Hoe noem je de winden van 30 graden breedte naar de evenaar?

Passaten

Waarom een L bij de evenaar?

Warmt = opstijgende lucht

Waarom zakt de lucht van de evenaar rond de 30 graden breedte?

De warme lucht stijgt op  bij de evenaar en gaat hoog in de lucht opzoek naar een lage luchtdrukgebied. Hoog in de lucht koelt hij af, dan gaat hij dalen. Zo ontstaat een hoge drukgebied. 

Waarom verschuift de ITCZ?

Omdat de aarde schuin op z'n as staat, komt de zon niet altijd loodrecht op de evenaar. De ITCZ is het gebied waar de zon loodrecht binnenkomt. 

Waarom regent het bij evenaar en is het droog bij de 30 graden?

Bij de evenaar heb je lage luchtdruk. Warmte lucht stijgt op en koelt af. Het condenseert. Er ontstaan wolken en dus neerslag.

Bij de 30 graden is er dalende lucht (hoge drukgebied). Dalende lucht wordt warmer en kan meer waterdamp bevatten en vormt daarom geen wolken. 

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Weer

Klimaat

Stralingsbalans

Invalshoek zon

Luchtdruk

Neerslag

Moesson

(aanlandige)wind

Buys Ballot

Corioliseffect

Passaat

ITCZ

Oceanische circulatie

Köppen