Module C2 Shock

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

SHOCK

Module C2

Lesprogramma

• Presentatie Shock 

Leerdoelen

• De student kan de vier vormen van shock benoemen en van elk twee voorbeelden geven.
  
• De student kan de volgorde van verschijnselen benoemen en verklaren waarom ze in die volgorde optreden.
  
• De student kan uitleggen wat onder een irreversibele shock wordt verstaan.
  
• De student kan uitleggen wat MOF inhoudt.
  

Inleiding

De circulatie dient er voor om:

• Op het juiste moment
  
•  De juiste hoeveelheid bloed
  
•  In de juiste samenstelling
  
•  Op de juiste plaats te brengen

Het lichaam is in staat het bloed te sturen naar die plaatsen waar het op dat moment nodig is.

Voorwaarden voor een goede circulatie

1. voldoende bloed, goed HMV (hartminuutvolume), voldoende druk in de vaten
2. goede tensie, voldoende erytrocyten, goed HMV
3. goede tensie, goed HMV, voldoende leukocyten
4. voldoende bloed, voldoende erytrocyten, leukocyten en trombocyten

Quiz

Nu volgen een aantal open vragen, beantwoord elke vraag en geef er een voorbeeld bij.

Wat is een Hypovolemische shock?

Een hypovolemische shock is een shock die ontstaat doordat er te weinig bloed in de bloedvaten zit. Als er te weinig bloed is, is de bloeddruk zo laag dat het hart het bloed niet meer rond kan pompen. Dit komt bijvoorbeeld voor bij ernstig bloedverlies door een ongeval of door een inwendige bloeding.

Wat is Cardiogene shock?

Een cardiogene shock wordt veroorzaakt door een direct verminderde hartfunctie. Door een hartaandoening is het hart minder goed in staat het bloed rond te pompen en de circulatie op peil te houden. Het hart knijpt minder goed samen en heeft niet voldoende kracht

Wat is een Obstructieve shock?

Een obstructieve shock ontstaat doordat er een obstructie in de bloedbaan is. De bloedbaan kan bijvoorbeeld verstopt zijn door een bloedprop. Door de verstopping kan het bloed niet voldoende rondgepompt worden

Wat is een Distributieve shock?

Distributieve shock: bij distributieve shock heb je wel voldoende bloed in je lichaam, maar je bloedvaten staan te ver open. Daardoor daalt je bloeddruk. Voorbeelden van een distributieve shock zijn een septische shock, anafylactische shock en neurogene shock.

Shock - indeling

1. Hypovolemische shock
   
2. Cardiogene shock
3. Obstructieve shock
   
4. Distributieve shock

Cardiogene shock

Als complicatie bij:

• Myocardinfarct
  
• Cardiomyopathie (hartspierziekte)
• Klepfunctiestoornis
  
• Ritmestoornissen
  
• Na hartchirurgie
  

Waardoor treedt cardiogene shock op?

Cardiogene shock:

Deze vorm wordt veroorzaakt door een onvoldoende pompwerking van het hart.

Obstructieve shock

Kan optreden als complicatie van een aandoening centraal in de grote of kleine circulatie

Te herkennen aan gestuwde halsvenen

Verschijnselen

Zuurstofverbruik en zuurstofaanbod:

• hypotensie (<90 mmHg of een daling >40 mmHg systolisch);
• tachycardie (>100/min) met een zwakke, soms nauwelijks voelbare pols;
• tachypneu (>20/min); (Snelle ademhaling)
• oligurie (verminderde urineproductie) (<20 ml/uur);
• cerebrale verschijnselen, zoals verwardheid, onrust en soms een verlaagd bewustzijn.

Distributieve shock

Ook wel vaatverwijdingsshock genoemd

• Neurogene shock (hersenen- ruggenmerg)
• Septische shock (bacterie)
• Anafylactische shock (allergische reactie)

Plaatje van de huidverschijnselen bij

een meningococcensepsis.

In de beginfase van dit type shock is de patiënt

NIET bleek. Bij een sepsis is hij ook warm t.g.v. de

hoge koorts.

Wat zijn belangrijke verschillen in de symptomen van septische shock en klassieke shock? Licht toe:

Klassieke shock: grauw – bleek – klamme koude huid en sterkte transpiratie. Geeuwen, zuchten en vaak braakneigingen

Septische shock: – realtief goede doorboeding en de huid voelt warm en droog

Symptomen van shock

In het begin:

• Snelle, zwakke pols (tachycardie)
  
• Versnelde ademhaling (tachypneu)
  
•  Bleke, grauwe huid
• Oligurie (verminderde urineproductie)

Daarna:

•  Lage bloeddruk (hypotensie)
  
•  Anurie (afwezige urineproductie) 
•  Angstige, onrustige, verwarde of apathische patiënt
  
•  Dorst
  
•  Ingevallen gelaat
  

De shock patiënt heeft dorst. Geef je hem wat drinken?

1. Ja
2. Nee

Bij shock neemt het lichaam vocht niet meer op en er is gevaar voor verslikking en braken.

Branches

Veel aandoeningen kunnen tot shock leiden. Op veel afdelingen/werkvelden en in veel situaties kunnen patiënten in een shock raken.

Eenmaal bekend met shock worden ze opgenomen op de IC of gaan ze naar de OK.

Het is de kunst om tijdig te ontdekken dat een patiënt in shock aan het raken is!

Hoe kom je shock op het spoor? (interventies)

De enige manier om shock tijdig op het spoor te komen is:

•  Pols, bloeddruk, ademhaling, urineproductie en saturatiecontroles te doen.
  
•  Deze waarden relateren aan de ziekte / aandoening / onderzoek of behandeling van deze patiënt.
  
•  Dan de vraag beantwoorden: ’wat zegt dit allemaal over de toestand van deze patiënt”.
  
•  Is er mogelijk sprake van een (beginnende) shock.
  

Interventies

Shock is een levensbedreigende situatie. De zorgvrager zal dus naar het ziekenhuis moeten.

• Controles doen
• Arts waarschuwen
• 02 toedienen
• Pijn bestrijden
• Infusen aanleggen
• Niets per os geven, geen SC of IM injecties
• De patiënt niet onnodig laten bewegen
• De patiënt niet laten afkoelen of opwarmen

 

Waarom probeer je de patiënt niet onnodig te laten bewegen?

Behandeling

Doel:

• Oorzakelijke aandoening behandelen/genezen
  
• Stoornis in circulatie op te heffen en weefselperfusie te herstellen voordat de shock irreversibel is.
  

irreversibel - onomkeerbaar

Proces

Schock leidt onbehandeld altijd tot de dood.

1. Waar
2. Niet waar

Onherstelbare weefselschade kan worden veroorzaakt door hypoxie t.g.v. shock

1. waar
2. niet waar

weefsels onvoldoende voorzien van zuurstof

Waar staat MOF voor?

multipel orgaan falen

Iedere vorm van shock is een reactie van het lichaam op een levensbedreigende situatie, ongeacht de soort shock

1. Waar
2. Niet waar

Onder welk type shock valt een septische shock

1. Hypovolemisch
2. Cardiogeen
3. Distributief
4. Obstructief

Shock is levensbedreigend

1. soms
2. is alleen een schrikreactie
3. ja
4. nee

Oorzaken shock kunnen zijn:

1. zien van geesten, uitwendige bloeding, insectensteek
2. pinda's, onderkoeling, uitwendige bloeding
3. hartfalen, brandwonden, botbreuk
4. hitte, koude, ingegroeide teennagel

Wat is geen oorzaak voor shock

1. Extreem vochtverlies tijdens inspanning
2. Slecht functioneren van het hart
3. Heftige schrikreactie
4. Ernstige diarree in combinatie met braken en koorts

Opdracht Klinisch redeneren bij shock

Vorm subgroepen en werk gezamenlijk de opdracht uit. 

Lever in op Itslearning.
 

Wat gaan we doen?

Basiszorg en Palliatieve zorg: 8. Verlenen van eerste hulp en reanimatie. 2. Eerste hulp bij bedreiging van vitale functies. Bestudeer dit onderdeel en maak de verwerkingsopdrachten.

Klinisch redeneren N2. 

Module 1 , 2, het klinisch redeneerproces

verwerkingsopdrachten 

Huiswerk

Bekijk de opdracht week 4 Veilige Zorg, Risicosignalering en handelen bij calamiteiten van volgende week op IL en werk de eerste opdracht uit.