Arbeidsverhoudingen

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Arbeidsverhoudingen 

Lesdoelen

1. Aan het einde van de les kan je uitleggen wat een bedrijfscultuur is.  

2. Aan het einde van de les kan je uitleggen wat de arbeidsverhoudingen zijn. 

3. Aan het einde van de les kan je de twee soorten leidinggevenden benoemen.  

4. Je kunt een omschrijving van arbeidsethiek geven.

Bedrijfscultuur 

Normen, waarden, gewoonten en omgangsvormen binnen een bedrijf. De regels binnen een bedrijf: welke kleding moet je aan?
Mag je praten tijdens het werk? Wat zijn de veiligheidsregels?

Arbeidsverhoudingen

De omgang met je collega's en met de leiding. 

Zeg je bijvoorbeeld meneer of mevrouw tegen je baas of gebruik je de voornaam? Is het gezellig met collega's of doet iedereen zijn eigen ding? 

Leidinggeven 

Autoritaire baas: is streng, geeft opdrachten, wil dat iedereen naar hem luistert. Maakt zelf beslissingen.

Democratische baas: samen beslissingen nemen, vraagt naar de mening van anderen en houdt daar rekening mee.

Vragen bij het filmpje

1. Wat is het voor een leidinggevende?
2. Hoe zijn de collega's onderling, hoe is de leidinggevende tegen medewerkers? Hoe is de arbeidsverhouding?
3. Hoe ziet bedrijfscultuur in het filmpje eruit? (Welke regels zijn er allemaal?)

Geschreven regels

• Regels die in wetboeken staan, zoals de tabakswet. Bijvoorbeeld: je mag niet roken op je werkplek.
• Brandvoorschriften (wat te doen bij brand), veiligheidsregels en ontslagprocedures.

Ongeschreven regels

• De gewoonte om met de hele afdeling op vrijdagmiddag wat te drinken: vrijmibo.
• 3 x te laat = trakteren op taart

Ethische code

Afspraken waar het bedrijf zich aan wil houden

voorbeelden:

• je neemt geen geld of cadeaus aan van klanten
• je zorgt dat je er representatief uitziet
• je behandelt alle klanten gelijk
• je mailt/ appt niet privé tijdens werktijd

Ethiek op de werkplek

Soms gebeuren er dingen op het werk waarvan je niet zeker weet of het klopt of mag. 

Ze hebben te maken met privacy en fatsoen. 

Je noemt dit ethische vraagstukken:

• Moet je het aan je baas vertellen als je collega onder het werk alcohol drinkt?
• Moet je het aan je baas vertellen als je collega alleen maar op zijn telefoon zit?
• Wat doe je als je ontdekt dat het bedrijf producten verkoopt die door kinderen zijn gemaakt?

Bedrijfscultuur zijn waarden, normen, gewoonten en omgangsvormen in een bedrijf

1. Juist
2. Onjuist

Arbeidsverhouding is de relatie met je collega's en met je leiding

1. Waar
2. Niet waar

Welke soorten leidinggevenden zijn er?

Wat kun je doen als jouw collega's op het werk veel roddelen en je vindt het vervelend?

Welkom

Nodig: pen en papier, device

• Terugblik vorige week
• Verhoudingen op de werkvloer
• Soorten overleg op het werk
  
  
  

Ethische code

Afspraken waar het bedrijf zich aan wil houden

voorbeelden:

• je neemt geen geld of cadeaus aan van klanten
• je zorgt dat je er representatief uitziet
• je behandelt alle klanten gelijk
• je mailt/ appt niet privé tijdens werktijd

Terugblik

Geschreven regels

• Regels die in wetboeken staan, zoals de tabakswet. Bijvoorbeeld: je mag niet roken op je werkplek.
• Brandvoorschriften (wat te doen bij brand), veiligheidsregels en ontslagprocedures.

Ongeschreven regels

• De gewoonte om met de hele afdeling op vrijdagmiddag wat te drinken: vrijmibo.
• 3 x te laat = trakteren op taart

Terugblik

Leidinggeven 

Autoritaire baas: is streng, geeft opdrachten, wil dat iedereen naar hem luistert. Maakt zelf beslissingen.

Democratische baas: samen beslissingen nemen, vraagt naar de mening van anderen en houdt daar rekening mee.

Terugblik

Je kleedt je netjes (ethiek)

Niet roken op je werkplek (geschreven regel)

Geen telefoon in de klas (ongeschreven regel)

Autoritaire baas (dominant)

Waarden, normen en gewoontes in een bedrijf

Niet roken op je werkplek

Je moet er netjes uitzien

Ethische code (ethiek)

Bedrijfscultuur

Wetsregel (geschreven)

Vier belangrijke begrippen! 

Arbeidsinhoud: wat ga je doen, welk niveau, welke taken?

Arbeidsvoorwaarden: hoeveel salaris krijg je, wanneer heb je vakantie?

Arbeidsomstandigheden: werk je veilig, wat als je ziek wordt?

Arbeidsverhoudingen: hoe een baas omgaat met zijn personeel, hoe het personeel met elkaar omgaat, welke regels zijn er?

Belangrijk!

Arbeidsverhoudingen

Arbeidsvoorwaarden

Arbeidsinhoud

Arbeidsomstandigheden

Op welk niveau werk je, bijv.

Hoe je met elkaar omgaat in een bedrijf

Salaris, vakantiedagen,...

Je moet veilig en gezond kunnen werken

Verhoudingen op de werkvloer

Formele verhoudingen
- officieel vastgelegd op papier

Informele verhoudingen
- hoe mensen dagelijks met elkaar omgaan

Verhoudingen op de werkvloer

Formele verhoudingen: een voorbeeld
- wie beslist er wat op de werkvloer? 

Een docent mag veel beslissen over zijn lessen,
maar vrije dagen opnemen? Dat beslist de baas! 

Informele verhoudingen: een voorbeeld
- je kunt met de ene persoon beter overweg dan met de andere.

Soorten overleg

Werkoverleg
Personeelsvergadering
Ondernemingsraad (OR)

Opdracht  

Probeer uit te vinden wat deze drie
betekenen! Je mag Google gebruiken.
Schrijf het op een blaadje.

Werkoverleg - Personeelsvergadering - Ondernemingsraad (OR)
Na tien minuten: bespreken. Daarna is de les om.