Les 5 - AFP Hormonen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

Hormonen

Lesinhoud

• Indruk lessen
• Endocrinologie
• Hormoonproductie & hormoonstelsel
• Endocriene klieren + opdracht
• Hypofyse & hypothalamus
• Opdracht
• Filmpje
• Vragen?

Wat is je gevoel bij de lessen AFP & FPZ tot zover?

😒🙁😐🙂😃

Endocrinologie

• Hormonen worden aangemaakt door klieren
• Hormonen worden afgegeven aan het endocriene (intern) of exocriene (uitwendig) systeem
• Hormonen die afgegeven worden aan het bloed -> kan werking orgaan beïnvloeden
• Bv. stimulerend of remmend werken
• Hormonen spelen belangrijke rol door organen 'uit' of 'aan' te zetten

Voorbeeld

• TSH = Schildklier (thyroid) stimulerend hormoon
• Aangemaakt in hypofyse = hormoonproducerende klier in hersenen
• TSH zorgt voor juiste hvh aanmaak schildklierhormoon (T3 & T4)
• Endocrien

Endocrien & Exocrien

• Endocrien

Klieren die afscheidingen hebben in het lichaam

Bv. schildklier, hypofyse, alvleesklier, bijnieren 

• Exocrien

Buiten het lichaam of in contact staat met de buitenlucht

Speekselklieren & zweetklieren (geen hormonen)

Hormoonstelsel

• Zorgt voor juiste hvh. hormonen
• Feedbackmechanisme - bijsturen - regelkringen
• Hyperfunctie = te hoge productie
• Hypofunctie = te lage productie
• Te vergelijken met een 'thermostaat' 

Hormoonproductie

• Twee soorten cellen voor de aanmaak van hormonen
• Neurosecretoire cellen
• Endocriene cellen 

Neurosecretoire cellen

• Zenuwcellen + aanmaak hormonen
• Neuro = hersenen
• Secretie = afscheiding
• Noemen we neurohormonen
• Bv. Dopamine = boodschappersstof / beloningssysteem

Endocriene cellen

• Enige taak = aanmaak hormonen
• Afgifte hormonen aan bloed
• Cellen in endocriene klieren

Endocriene klieren

Opdracht

Welke hormoonklier hoort bij welk cijfer?

Endocriene klieren

1. Hypothalamus - detectie problemen
2. Hypofyse - regulatie & productie
3. Schildklier
4. Thymus (zwezerik)
5. Bijnieren
6. Eilandjes van Langerhans (pancreas)
7. Eierstokken - ovaria
8. Teelballen - testes

Hypothalamus

• Detecteert = waarnemen
• Stuurt hypofyse aan met hormonen (stimulerend & remmend)

Reguleert:

• Slaapcyclus (biologische klok)
• Temperatuur
• Energieverbruik - honger- en dorstgevoel

Hypofyse

• Klier die hormonen afgeeft aan het bloed
• Stuurt andere klieren aan (bv. schildklier of bijnieren)
• Deze klieren worden gestimuleerd om hormonen aan te maken
• Ter grootte van een erwt
• Voorkwab & achterkwab 

Voorbeeld: Insuline

• Insuline = hormoon
• Aanmaak in Pancreas
• Functie: suiker uit het bloed kan opgenomen worden door de cellen
• Te veel suiker in bloed? Alvleesklier maakt meer Insuline aan
•  Eten? Alvleesklier maakt meer Insuline aan
• Veel Insuline in bloed? Seintje hersenen -> alvleesklier maakt minder Insuline aan

Wat bedoelen we met
'hypofunctie' en 'hyperfunctie'?

Hormoonproducerende klieren

Hypofyse	Onder andere TSH, FSH, LH, ACTH	Aanmaak hormonen die vervolgens andere organen aansturen
Pijnappelklier - epifyse	Melatonine
Alvleesklier	Insuline
Schildklier	Schildklierstimulerendhormoon - TSH	Regelen hartslag, bloeddruk, energie en darmbewegingen, aanmaak T3 & T4
Bijschildklier	Bijschildklierhormoon
Bijnieren	Onder andere Cortisol & Adrenaline
Geslachtsklieren	LH & FSH

Vragen?