1. Standpunt, argument, argumentatieschema

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Argumentatieleer: hoe zat het ook al weer? 

Doelen:

• Je weet (weer) het verschil tussen feitelijke en waarderende argumenten;
• Je weet (weer) waarop argumenten gebaseerd kunnen zijn;
• Je herkent argumentatieschema's;
• Je herkent drogredenen en kunt die correct benoemen.
  

Wat is een standpunt?

Een standpunt is een mening of een opvatting

Aan welk signaalwoord herken je een standpunt?

Signaalwoorden van standpunt

ik vind

volgens mij

ik denk dat

mijn standpunt is

daarom

dus

kortom

Drie soorten standpunten

• positief
• negatief
• twijfel

Wat is het standpunt?

Ik ga nooit meer vastenavend vieren. Ik ben na de laatste keer meer dan een week ziek geweest.

1. Ik ga nooit meer vastenavend vieren.
2. Ik ben na de laatste keer meer dan een week ziek geweest.

Ik ga nooit meer vastenavend vieren.

1. positief standpunt
2. negatief standpunt
3. standpunt van twijfel

Wat is het standpunt?
In februari is de kans op sneeuw veel groter dan in december. Je kunt dus beter pas in de carnavalsvakantie gaan skiën en niet al met Kerstmis.

1. In februari is de kans op sneeuw veel groter dan in december.
2. Je kunt dus beter pas in de carnavalsvakantie gaan skiën en niet al met Kerstmis

Je kunt dus beter pas in de carnavalsvakantie gaan skiën.

1. positief standpunt
2. negatief standpunt
3. standpunt van tijfel

Wat is het standpunt?

Ik heb alleen de trailer van Wednesday gezien. Ik weet nog niet wat ik van de serie vind.

1. Ik heb alleen de trailer van Wednesday gezien.
2. Ik weet nog niet wat ik van de serie vind.

Ik weet nog niet wat ik van de serie vind.

1. positief standpunt
2. negatief standpunt
3. standpunt van twijfel

Wat is een argument?

Een argument is de reden waarom je iets vindt

• Je kunt je eigen standpunt ermee verdedigen;
• Of het standpunt van een ander ermee aanvallen (tegenargument). 

Aan welke signaalwoorden kun je argument herkennen?

Signaalwoorden argument

want

omdat

namelijk

aangezien

immers

Twee soorten argumenten

• feitelijk (objectief)
• waarderend (subjectief)

Wat is het argument?
De kans dat je iets wint bij de Postcodeloterij is 1 op 7. Je kunt er dus beter niet aan deelnemen.

1. De kans is erg klein dat je iets wint bij de Postcodeloterij.
2. Je kunt er beter niet aan deelnemen.

De kans dat je iets wint bij de Postcodeloterij is 1 op 7.

1. feitelijk uitspraak
2. waarderende uitspraak

Wat is het argument?

Ik denk dat Mark Rutte de verkiezingen weer gaat winnen. Hij is immers de beste in de debatten.

1. Ik denk dat Mark Rutte de verkiezingen weer gaat winnen.
2. Hij is immers de beste in de debatten.

Hij is immers de beste in de debatten.

1. feitelijke uitspraak
2. waarderende uitspraak

Standpunt + argument = redenering of argumentatie

Argumentatieschema: het verband tussen argumenten en standpunt.

Het geheel van argumenten en standpunt wordt redenering of argumentatie genoemd.

Het verband tussen argumenten en standpunt noemen we een argumentatieschema.

De argumentatie kan gebaseerd zijn op:.

• oorzaak en gevolg
• kenmerk of eigenschap
• voor- en nadelen
• voorbeelden
• vergelijking
• autoriteit

Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg.

Een feit of gebeurtenis leidt tot een ander feit of andere gebeurtenis.

Argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap.

Als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft een onderdeel van de groep dat kenmerk ook.

Argumentatie op basis van voor- en nadelen.

Hier wordt een afweging gemaakt: de voordelen worden vergeleken met de nadelen. Op basis daarvan wordt een oordeel uitgesproken.

Argumentatie op basis van voorbeelden.

Argumenten zijn gebaseerd op voorbeelden.

Argumentatie op basis van vergelijking

Er wordt een vergelijking gemaakt tussen twee gevallen. 

Argumentatie op basis van autoriteit

Een standpunt wordt ondersteund door een uitspraak van een deskundige of gezaghebbende.

Wat is het argument?
Je moet zonnepanelen op je dak plaatsen. Het is goed voor het milieu en goed voor je portemonnee.

1. Je moet zonnepanelen op je dak plaatsen.
2. Het is goed voor het milieu en goed voor je portemonnee.

Van wat voor argumentatie is er sprake?
Je moet zonnepanelen op je dak plaatsen. Het is goed voor het milieu en goed voor je portemonnee.

1. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg
2. Argumentatie op basis van een kenmerk of eigenschap
3. Argumentatie op basis van voorbeelden
4. Argumentatie op basis van voor- of nadelen

Wat is het argument?

De Eerste Kamer heeft het verbod op de rituele slacht tegengehouden. Het wetsvoorstel over de vleestaks zal het dus vast ook niet halen.

1. De Eerste Kamer heeft het verbod op de rituele slacht tegengehouden.
2. Het wetsvoorstel over de vleestaks zal het dus vast ook niet halen.

Van wat voor argumentatie is er sprake?
De Eerste Kamer heeft het verbod op de rituele slacht tegengehouden. Het wetsvoorstel over de vleestaks zal het dus vast ook niet halen.

1. Argumentatie op basis van vergelijking
2. Argumentatie op basis van voor- of nadelen
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van kenmerk of eigenschap

Van welke argumentatie is er sprake?
Je moet voortaan twee keer in de week vis eten. Laatst bleek uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat regelmatig vis eten goed is voor je hart.

1. Argumentatie op basis van vergelijking
2. Argumentatie op basis van voorbeelden
3. Argumentatie op basis van autoriteit
4. Argumentatie op basis van oorzaak en gevolg

Welke drogreden herken je?

Het aantal mensen bij wie staar wordt geconstateerd, neemt de laatste jaren sterk toe. Mensen krijgen steeds slechtere ogen.

1. verkeerde vergelijking
2. onjuist beroep op autoriteit
3. cirkelredenering
4. overhaaste generalisatie

Welke drogreden herken je?

Die verslaggever van Nieuwsuur is altijd slordig gekleed en heeft een afstotelijke boksersneus. Naar zo iemand luister je toch niet graag?

1. ontduiken van de bewijslast
2. persoonlijke aanval
3. bespelen van het publiek
4. vals dilemma

Welke drogreden herken je?

Ga toch niet skiën! Op alle skipistes ligt kunstsneeuw, zo'n vakantie is peperduur en de kans dat je op krukken terugkomt is levensgroot.

1. overdrijven van de nadelen
2. overhaaste generalisatie
3. onjuist beroep op autoriteit
4. vertekenen van het standpunt

Welke drogreden herken je?

Wie het niet met mij eens is, beschouw ik als mijn tegenstander.

1. overdrijven van de nadelen
2. cirkelredenering
3. bespelen van het publiek
4. vals dilemma

Aan de slag!

Ga naar de Google Classroom.

Argumentatieve vaardigheden

Maak opdracht 1 t/m 19 uit de katern

Ging deze LessonUp goed? Dan kun je hoofdstuk 1 overslaan.