lesonderwerp 2 les 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Les 3

Programma

• Stukje herhaling vorige les
• Invloed van aandoeningen op seksualiteit
• Casus 
• Filmpje seksuele zorg
• Gezondheid en positieve gezondheid
• Persoonsgerichte zorg bij dementie
• In eigen kracht zetten
• Participatie

Doelen

De student:

• Kent regulerende methodieken t.a.v. seksualiteit en intimiteit
• Kent de Nieuwe definitie van Gezondheid (WHO);
• Weet wat de term Positieve gezondheid betekent;
• Weet welke mogelijkheden er zijn om als professional een zorgvrager in zijn eigen kracht te zetten
• Kan werken met hulpmiddelen om dag -structuur aan te brengen
• Kent de 4 (5) g’s
• Weet wat participeren is.
• Weet wat dag invulling/ dagbesteding is

Wat....

Zwakbegaafdheid

1. Deze mensen hebben af en toe begeleiding nodig
2. Hierbij is het belangrijk om uit te gaan van de mogelijkheden
3. Is soms te genezen
4. Allen zijn juist

De gevolgen van het hebben van een beperking kun je altijd zien

1. Juist
2. Onjuist

Stigmatiseren is....

Bij mensen die langdurig eenzaam zijn treedt na ongeveer 9 maanden een hersenverandering op

1. Juist
2. Onjuist

Seksualiteit hoort erbij

• Je mag het zorgvragers niet ontzeggen
• In rapportage wordt vaak g.b. geschreven
• Is een van de 11 gezondheidspatronen van Gordon

Invloed op seksualiteit

• Dementie, Parkinson, COPD, hart en vaat aandoeningen     depressiviteit, 
•  Medicatie kan een belangrijk effect hebben
•  Algemene lichamelijk en geestelijke conditie, bijvoorbeeld moeheid, van invloed.
  

Gevolgen dementie

• seksueel passiever of juist actiever worden.
  
• ontremd of eisend gedrag vertonen op seksueel gebied.
  
• anders of niet meer reageren op aanrakingen van de partner.
  
• onbegrepen of verlaten voelen door afwijzingen op het gebied van seks, minder oog hebben voor de gevoelens en behoeften van de partner.

Aantal brochures

Seksualiteit bij:

Astma en COPD

hart en vaatziekten

Diabetes

Chronische ziektes

Opdracht casus

3 groepjes krijgen elk 1 casus

Bespreek samen wat jullie zouden kunnen doen in deze situatie.

https://www.waardigheidentrots.nl/wp-content/uploads/2016/12/Verslag-intimiteit-ouderenzorg-Casu%c3%afstiek-met-uitwerking_def.pdf 

Casus 1

Man met dementie (73 jaar) Woont op kleinschalig verblijfsafdeling. 

Dhr. wordt aangetroffen in slaapkamer van buurvrouw, aan het masturberen met behulp van hand van diep demente buurvrouw (die echt niet weet wat ze aan het doen is). Volgende dag wordt dhr. aangetroffen in het bed van zijn buurvrouw. Er is nog niets gebeurd. Dhr. ligt nog op de dekens maar intentie is duidelijk. Team helemaal in rep en roer. Dit moet stoppen. Dhr. moet van mw. afblijven. Mw. moet beschermd worden want ze weet niet wat ze doet. 

Casus 2

De heer Jansen (81 jaar) Woont in verzorgingshuis. Altijd een vriendelijke, nette man geweest maar sinds een aantal weken maakt hij seksueel getinte opmerkingen naar het personeel. Dit neemt steeds meer toe. Het team is er klaar mee. Dit moet ophouden. Wanneer Ingrid met het team in gesprek is komt zij erachter dat hij sinds ongeveer 8 weken een verblijfskatheter heeft. Dhr. was gewend zich te bevredigen. Dit lukt niet meer met de katheter. Maar dit geeft hij niet aan (schaamte). Ondertussen lopen wel zijn frustraties hoog op met als gevolg de seksueel getinte opmerkingen. 

Casus 3

Echtpaar (85 en 83 jaar) Beiden hebben dementie en wonen samen op een kleinschalige verblijfsafdeling. Ingrid werd ingeschakeld omdat dhr. steeds aan zijn vrouw zit en het team van mening is dat mw. wel intimiteit wenst (knuffelen, hand vast houden) maar niet meer dan dat. Het team is bang dat dhr. door zijn dementie over de grenzen van zijn vrouw gaat en wil weten hoe ze dit aan moeten pakken. In gesprek met dhr. alleen vertelt hij dat hij graag veel bij zijn vrouw wil zijn. Ze hebben nu ieder een eigen slaapkamer. Dit tot groot ongenoegen van dhr.. Hij wil samen met zijn vrouw slapen. Dhr. vertelt dat hij nu regelmatig met mw. naar zijn kamer gaat. Even wat meer privacy en dus ook om te vrijen. Alleen durft mw. niet omdat ze steeds bang is dat er iemand binnen komt lopen. Ze doen nu alles stiekem en snel en dat voelt niet goed. In gesprek met mw. en dhr. samen bevestigt mw. het verhaal van haar man. Ook zij mist intimiteit en wil graag samen op 1 kamer slapen. 

Mogelijke oplossingen casus 1

• Belangrijk hier is dat het niet alleen gaat om het begrenzen van het gedrag van dhr.
• Zorgen dat mw. veilig is (wat natuurlijk ook moet).
•  Maar het is zeker zo belangrijk te kijken naar de behoefte van dhr. 
• Hoe kun je hem prikkels kunnen geven zodat hij een stimuli krijgt waardoor hij zin krijgt, maar niet bij zijn buurvrouw.  bv. pornoblaadje, porno-dvd of het inschakelen van een sekswerker. 

Mogelijke oplossing Casus 2

Met de arts en dhr. zijn andere mogelijkheden voor de katheter besproken waardoor dhr. toch weer kon masturberen. Het gesprek hierover aangaan was erg belangrijk

Mogelijke  oplossing casus 3

Wat bij dit soort casuïstiek lastig is, is dat kinderen vaak niet willen horen (weten) dat hun ouders nog seksueel actief zijn. Ook in deze casus hadden de kinderen het gevoel dat hun moeder in bescherming moest worden genomen. Belangrijk is daarom om de kinderen in het proces te betrekken en uitleg te geven over de wensen van hun ouders. Voor de kinderen was het belangrijk om te horen dat hun beide ouders graag samen willen zijn. Voor elkaar willen zorgen, willen knuffelen, ’s avonds elkaar een nachtzoen kunnen geven even elkaar vasthouden en niet na 50 jaar uit elkaar gehaald willen worden. En de seks.. ja die is er wel. Maar moeten de kinderen dit weten?

Proberen mogelijk te maken dat ze op 1 kamer kunnen slapen.
 

'Sekswerk' voor mensen met een beperking

• Ultieme zorg
• SAR (stichting alternatieve relatiebemiddeling)

www.rtlnieuws.nl

Stellingen

Gezondheid

Definitie van de WHO: (1948)

Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijke en maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van een ziekte.

Deze definitie is achterhaald dus...

Nieuwe definitie van gezondheid

Huber 2011: “Het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven“. 

Deze definitie gaat niet uit van ziekte, maar van functioneren, kwaliteit van leven en een holistisch mensbeeld. Fysieke, mentale en sociale staat vormen hierin één geheel.

Positieve gezondheid

Machteld Huber introduceerde het concept positieve gezondheid in Nederland in 2012. In dit concept wordt gezondheid niet meer gezien als de af- of aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. In deze visie is gezondheid niet langer meer strikt het domein van de zorgprofessionals, maar van ons allemaal. Het gaat immers om het vermogen om met veranderende omstandigheden om te kunnen gaan. 

6 dimensies positieve gezondheid 

• Lichaamsfuncties 
•  Mentale functies en beleving
• Spirituele existentiële dimensie
• Kwaliteit van leven 
• Sociaal maatschappelijke participatie: 
• Dagelijks functioneren

Wat biedt positieve gezondheid het werkveld?

• De mens staat centraal.
  
• Het concept benadrukt het ‘potentieel’, niet wat er niet meer gaat.
  
• De focus op ‘gezondheid’ in plaats van op ziekte helpt beleidsmakers en politici anders te denken en het aanbod beter aan te laten sluiten bij de vraag.
  

7 tips persoonsgerichte zorg bij dementie

• Stel de persoonlijkheid en levensgeschiedenis van de persoon met dementie centraal.
  
• Zorg dat de zorg en omgeving afgestemd is op de behoefte van de persoon met dementie.
  
• Weet dat relaties en persoonlijk contact een positief effect kunnen hebben op het welbevinden.
  
• Zorg voor gezamenlijke besluitvorming en stem continu af op de wensen en verwachtingen van de persoon met dementie en zijn of haar mantelzorger.

• Stem je communicatie (verbaal en nonverbaal) en taalgebruik af op wat iemand met dementie nog kan en begrijpt.
  
• Gedrag kan een manier zijn om behoeften te uiten; interpreteer gedrag daarom altijd vanuit het perspectief van de persoon met dementie.
  
• Zorg voor een relatie gebaseerd op wederzijds respect (gepast afstand) en verbondenheid (gepaste nabijheid); dit is net zo belangrijk als de zorgtaken.
  

In eigen kracht zetten 

(van zorgvrager of zorgverlener)

• Hulpmiddelen die helpen bij aanbrengen dag structuur
  
• De 4 – 5 G’s
  
• Participeren
  
• Dag invulling dagbesteding
  
• Domotica robotica in het kader van in eigen kracht zetten als begeleidingsmethodiek

Hulpmiddelen aanbrengen dagstructuur

• dagschema's
• pictogrammen
• Robots
• agenda
• wekker 

etc.

Welke hulpmiddelen zijn er nog meer?

4/5 G schema

Het G-schema is een hulpmiddel dat gebruikt kan worden om erachter te komen welke gedachten ertoe leiden dat een bepaalde gebeurtenis bepaalde gevoelens bij je oproept. 

Participatie/ inclusie

• Een inclusieve samenleving is een samenleving waaraan iedereen kan meedoen.
• Het gaat over meedoen en erbij horen van mensen met een beperking
• Mensen met beperkingen zijn burger als ieder ander en wonen niet alleen in instellingen maar maken deel uit van de maatschappij.
  
• Zij vervullen meer sociale rollen dan alleen die van cliënt in de zorg
  

 

3 voorwaardes van actief participeren

Vermogen

Verbondenheid

Verlangen

GRIP

Gelijke Rechten voor Iedere Persoon met een handicap komt op voor inclusie. 

m.facebook.com

Segregatie

Exclusie

Uitsluiting: vindt plaats wanneer de toegang tot deelname aan de samenleving wordt geweigerd aan de persoon.

In eenvoudige taal: Je mag niet meedoen, omdat je een handicap  hebt.

Voorbeeld: Leerkracht weigert leerling: ‘in onze school geven we geen les aan kinderen met een verstandelijke beperking’.

Segregatie/ separatie

Segregatie: personen met een handicap leven samen in een omgeving die speciaal voor mensen met een beperking apart en geïsoleerd van mensen zonder handicap.

In eenvoudige taal: Je leeft in een aparte omgeving, samen met andere personen met een handicap.

Voorbeeld: ‘ik werk in een maatwerkbedrijf (beschutte werkplaats) samen met andere mensen met een handicap’

Integratie

Integratie:  personen mogen meedoen als ze zich kunnen aanpassen. De bestaande structuren worden (bijna) niet aangepast.

In eenvoudige taal: Je mag meedoen, maar je moet zelf de 'drempels' wegkrijgen.

Voorbeeld: ‘Ik kan niet meedoen aan de teamdag, omdat de plaats niet toegankelijk is’ (wanneer de persoon de drempels zelf niet kan overstijgen, komt hij of zij in een handicapsituatie terecht en dreigt er uitsluiting)  

Inclusie

Inclusie is het recht op volwaardige deelname aan de samenleving op gelijke voet met andere burgers, een onafhankelijk leven met gelijke keuzemogelijkheden en met respect voor individuele keuzes.

In eenvoudige taal: Je kan even goed meedoen, je hoort erbij en de drempels zijn weggewerkt.

Voorbeeld: ‘Ik kan in mijn huis blijven wonen, met goede ondersteuning’

Opdracht

Zoek 10 verschillende mogelijkheden van dagbesteding in de buurt.

kijk of de dagbesteding een voorbeeld is van: exclusie, segregatie, participatie of integratie

Volgende lesonderwerp:

De sociale omgeving van de zorgvrager

Als voorbereiding doorlezen: