V6: herhaling middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Middeleeuwen

Monniken en Ridders

Steden en Staten

Middeleeuwen

Deze les:

- Filmpje beeldvorming: what if you lived in the Middle Ages? 

- Slides met tips voor samenvatten tijdvak 3 en 4 

- Oefenen met examenvragen

Introductie

De periode van ca. 500 tot 1500 is historisch gezien erg interessant. Lang dachten mensen aan ellende, verderf en ziektes. Niet voor niets is hier ooit de term middeleeuwen op geplakt, alsof het een gat is tussen beschaving en cultuur. Toegegeven, in de vroege middeleeuwen was er (in West-Europa!) veel analfabetisme, weinig handel en veel onveiligheid. Maar hier komt al na een paar eeuwen verandering in. Kun je deze hele periode over één kam scheren? En is het terecht dat we de term middeleeuwen gebruiken? Of begon de herleving niet al veel eerder? 

KA's middeleeuwen

Zorg dat je zowel van tijdvak 3 als 4 een korte samenvatting hebt met de kenmerken. Let hierbij op de historische domeinen (politiek, sociaal-economisch, cultureel) en op de verschillen en overeenkomsten tussen de vroege en late middeleeuwen (want daar komen vaak vragen over!). Op de volgende slides laat per domein wat tips zien voor je aantekeningen/ samenvatting. En tot slot vind je een aantal examenvragen om mee te oefenen. 

Politiek

Politiek

Vroege middeleeuwen

Feodalisme

- Waarom is dit politieke systeem ontstaan?

- Waarom is Karel de Grote van belang?

- Welke relatie is er tussen leenman en leenheer

Late Middeleeuwen

Centralisatie en staatsvorming

- Welke verandering is er?

- Welke rol speelt de herleving van een geldeconomie?

- Welk probleem krijgen koningen met de paus? (investituurstrijd)

- Welk probleem krijgen leenheren met steden? 

--> Welke vorm van continuïteit is er ten opzichte van de vroege middeleeuwen? En welke veranderingen? 

Sociaal- Economisch

Vroege middeleeuwen

Domeinstelsel

- Waarom is dit een economisch systeem? 

- Kenmerken: autarkie, ruilhandel, isolatie, herendiensten, horigen

Late Middeleeuwen

Herleven agrarisch-urbane samenleving

- Waarom hoeft niet iedereen boer te zijn? Wat is het gevolg?

- Opkomst handel. Hoe kan dat?

Toenemende zelfstandigheid 

- Welke rol spelen stadsrechten? Wat zijn de gevolgen? Zowel economisch als politiek?

Cultuur: godsdienst

Vroege middeleeuwen

verspreiding christendom

- Binnen paar honderd jaar heel west-europa christelijk + dominant

- Hoe wordt het christendom verspreid?

- Waarom laten koningen zich dopen? Welke politieke voordelen biedt het christendom?

- Welke rol spelen kloosters en monniken?

Islam

- Op welke manier (SUPER SNEL) verspreid?

- Houding t.o.v. christenen/ niet-moslims?

- Kenmerken + overeenkomsten/ verschillen joden- en christendom 

Late middeleeuwen

verspreiding christendom buiten Europa

- Oorzaken en gevolgen kruistochten

Investituurstrijd

- Wat is dit? Waarom vindt dit conflict plaats?

Investituurstrijd

Voor het geval je het moeilijk vindt de term investituurstrijd te onthouden of je nog steeds niet zo goed weet wat het is, luister eens naar het volgende liedje :) 

Filmpjes KA's

Uiteraard kun je voor info over de KA's goed terecht bij de volgende YouTube kanalen:

- Jort geschiedenis 

- WME geschiedenis

- Wiewatwanneer (korter en wat 'grappiger' (als het je vorm van humor is...)

En deel vooral met elkaar waar nog meer fijne filmpjes te vinden zijn. MAAR! Eigen aantekeningen leren werkt ALTIJD het beste :) Iets opschrijven zorgt ervoor dat het ergens in een hersenkamertje wordt opgeslagen. Kost werk, maar alleen door moeite te doen sla je iets op :) Neem maar van me aan! Daarnaast is het een goede oefening voor als je straks op de uni voor één tentamen drie boeken moet kennen en er ook geen YouTubefilmpjes zijn met informatie. 

Wat vind je nog onduidelijk/
moeilijk van tijdvak 1 t/m 4?

Oefenvragen

Op de volgende slides vind je een aantal examenvragen over de middeleeuwen. Kijk je eigen antwoord kritisch na en let op! Bij de komende toets ga ik geen losse punten meer geven. Soms krijg je dan, als je maar een deel van het antwoord geeft, helaas geen punten. 

VRAAG 1
Een bewering:
De opkomst van handel en nijverheid droeg bij aan de versterking van het centrale gezag in de late middeleeuwen.
Leg deze bewering uit.

Vraag 2

Gebruik bron 2.

Galberts beschrijving past bij de middeleeuwen. Toon dit aan door:

 het doel te noemen dat Galbert met zijn beschrijving heeft en

 de reden te geven waarom Galbert vertelt over de snelheid waarmee

het nieuws over de moord zich verspreidt en

 aan te geven waardoor dit past bij de middeleeuwen.

Schrijf hier het antwoord op de vraag of upload een foto

Vraag 3

Gebruik bron 2.

Uit deze bron blijkt dat er na de vroege middeleeuwen in de bestuurlijke verhoudingen zowel sprake is van continuïteit als van verandering. Geef aan, telkens met een verwijzing naar de bron:

− welke continuïteit er bestaat met de vroege middeleeuwen en

− welke verandering er na de vroege middeleeuwen plaatsvindt.

Schrijf hier het antwoord op de vraag van de vorige slide