5.3 Het einde van de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

5.3 het einde van de Koude Oorlog

Planning

•    Leerdoelen 5.3
•   Korte terugblik
•   Uitleg
•   Huiswerk

Leerdoelen

• A. Je kunt drie veranderingen noemen die Gorbatjov doorvoerde en uitleggen waarom hij dat deed.  
• B. Je kunt beschrijven welke gevolgen de politiek van Gorbatjov had voor de landen in Oost-Europa.  
• C. Je kunt uitleggen welke gevolgen het uiteenvallen van de Sovjet-Unie had. 

Korte terugblik

Overleg met je buur:

• Wat zijn de twee machtsblokken na 1945?
• Wat is communisme? Wat is kapitalisme?
• Wat zijn invloedssferen?
• Wat gebeurde er bij de blokkade van Berlijn?
• Welke 3 belangrijke conflicten vonden er buiten Europa plaats tijdens de koude Oorlog?

De Sovjet-Unie veranderd

Detente

• Ontspanning in de jaren '70 tussen de Verenigde Staten en de communistische wereld

Waarom?

• Reagan wordt herkozen als president van de VS in 1984: hij kan nu iets vriendelijker richting de Sovjet-Unie zijn

• Nieuwe leider voor de Sovjet-Unie, Michail Gorbatsjov, brengt een ander geluid
  

Video

Kerncentrale Tsjernobyl

Kijkvragen

• Wat ging er mis in Tsjernobyl?
• Wat waren de gevolgen van de kernramp in Tsjernobyl?

Video

https://schooltv.nl/video-item/de-ontploffing-van-tsjernobyl-een-radioactieve-ramp

Michail Gorbatsjov

• Drie veranderingen IN SU: 

• Glasnost: openheid, vrijheid burgers/journalisten
  

• Perestrojka: economische hervormingen, bedrijven zelf laten bepalen

• Democratisch: zelf het bestuur kiezen/toestaan andere partijen

Buitenlandse politiek

• Gorbatsjov wil een betere relatie hebben met de Westerse landen

• Verschillende, belangrijke ontmoetingen tussen Reagan en de Gorbatsjov

• Dus ook minder Sovjet-soldaten buiten de Sovjet-Unie
• Vergeet dit ook niet: wat betreft Gorbatsjov is de wapenwedloop voorbij. De Sovjet-Unie doet in ieder geval niet meer mee.

• Eenzijdige ontwapening van de Sovjet-Unie

• Terugtrekking van de Sovjet-troepen uit Afghanistan

Zelfstandig werken

H5.3A De Sovjet-Unie verandert (opdracht 1 t/m 4)

Lezen: blz 66

Tip: Leer alvast de begrippen van dit hoofdstuk! 

5.3 B Het jaar 1989

Leerdoelen

• A. Je kunt vijf veranderingen noemen die Gorbatjov doorvoerde en uitleggen waarom hij dat deed.  
• B. Je kunt beschrijven welke gevolgen de politiek van Gorbatsjov had voor de landen in Oost-Europa.  
• C. Je kunt uitleggen welke gevolgen het uiteenvallen van de Sovjet-Unie had. 

Revolutiejaar 1989

De val van het communisme in Oost-Europa

Hongarije zet de grens 

met Oostenrijk open

mei 1989

Veel andere inwoners van Oost-Europese landen 

vluchten via Hongarije naar het westen.

Het IJzeren Gordijn gaan open... 

Deze Oost-Europese leider begrijpt wél de ideeën van Glasnost en Perestrojka: hij wil zijn volk meer vrijheid geven.

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

Wat is er aan de hand?

• Bevolking van Oost-Berlijn en Oost-Duitsland wil meer vrijheid en openzetten van de grens

• ... maar de Oost-Duitse regering wil dit absoluut niet!
  

• Grote demonstraties tegen de regering in Oost-Berlijn
  

• Ook tijdens het 40e verjaardagsfeest van de DDR, in oktober 1989

Gorbatsjov is eregast...

...hij komt niet om feest te vieren, maar om de leiders van Oost-Duitsland te waarschuwen: de Sovjet-Unie helpt niet meer bij het neerslaan van demonstraties

Elke avond zijn er demonstraties in Berlijn

De druk op de Oost-Duitse regering neemt toe, 

terwijl de wereldpers kijkt naar de situatie in Oost-Berlijn

Val van de Berlijnse Muur

9 november 1989

nos.nl

Daarna gaat het snel...

Totale ineenstorting 

van het communisme in Oost-Europa

• 16 november 1989: communistische leider van Bulgarije wordt afgezet

• 28 november 1989: communistische partij van Tjecho-Slowakije staat haar macht af

• 25 december 1989: communistische leider Roemenië wordt terechtgesteld

• april 1990: vrije verkiezingen in delen van Joegoslavië

Duitsland herenigd

3 oktober 1990

Eind goed, 

al goed?

Nee, in sommige delen van het voormalige Oost-blok ontstaan grote en kleine problemen

• Economische achterstand 'Oost-Duitsers' t.o.v. 'West-Duitsers'

• Sommigen, niet alleen Oost-Duitsers, moesten wennen aan het kapitalisme (ongeveer 65% vond het communisme beter)
  

• Joegoslavische Burgeroorlogen (1991-2001)

Zelfstandig werken

H5.3B Het jaar 1989 (opdracht 5 t/m 8)

Lezen: blz 68

Tip: Leer alvast de begrippen van dit hoofdstuk! 

5.3 C De Sovjet-Unie valt uiteen

Leerdoelen

• A. Je kunt vijf veranderingen noemen die Gorbatjov doorvoerde en uitleggen waarom hij dat deed.  
• B. Je kunt beschrijven welke gevolgen de politiek van Gorbatsjov had voor de landen in Oost-Europa.  
• C. Je kunt uitleggen welke gevolgen het uiteenvallen van de Sovjet-Unie had. 

Einde van de Sovjet-Unie

25 december 1991

Sovjet-Unie wordt Rusland

• Hervormingen doen niks aan de economie. Veel tekorten
• Veel onrust en kritiek
• Sovjet-Unie valt uiteen in 1991 en er ontstaan nieuwe landen zoals Oekraïne 
•  Rusland wordt kapitalistisch en democratisch

Vladimir Poetin sinds 1999

Tot 1989

Na 1989

Nieuwe machtsverhoudingen

• Ineenstorting communisme
• Nieuwe machthebber na de val van de Sovjet-Unie 
• Optimisme: we dachten dat de democratie gewonnen had... 
• Nu komen er weer spanningen tussen de VS en Rusland 

Zelfstandig werken

H5.3C Sovjet-Unie valt uiteen (opdracht 9 t/m 14)

Lezen: blz 70

Tip: Leer alvast de begrippen van dit hoofdstuk!