§6.1 Sporen uit de ijstijd deel 1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

 §6.1 Sporen uit de ijstijd (deel 1)

Programma

• Planning komende periode
• Opening
  

• Uitleg deel 1
• Verwerking
• Einde
  

Programma

20 mei veldwerk (alle lessen vallen dan uit)

Dit cijfer telt 50% mee van je cijfer. Dit is in een groepje.

Andere cijfer is een toets over hoofdstuk 6

Wat weet jij over de ijstijden?

Waarom weten we dat er een ijstijd was in Nederland?

Mammoeten?

Stenen?

Grondsoorten?

Heuvels?

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les weet je:

Wat tijdens het Pleistoceen de invloed van de natuurkrachten (ijs, water en wind)
op de vorming van het Nederlandse landschap is geweest;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat een ijstijd is;
Je weet wat een gletsjer is;

Koude periode, ook een glaciaal genoemd. 

Enorme ijsmassa die langzaam naar beneden schuift. 

Eventjes terug in de tijd....

Vroeggggaaaaaaahhhhhhhh

Geologische tijdschaal

holoceen (warm)

pleistoceen (Afwisseling warm en koud)

Interglaciaal & glaciaal

Glaciaal = ijstijd

Interglaciaal = warme periode tussen de ijstijden in

Momenteel zitten we in een interglaciaal

Waardoor ontstaan ijstijden eigenlijk?

Boren in het ijs

Hoe zag een ijstijd in NL eruit?

• Koud! Er groeide vrijwel niets in NL
  
• Neerslag valt als sneeuw en blijft op het land,
  gletsjers groeien
• Daardoor minder water in zee 

Ijstijden in het Pleistoceen

• Pleistoceen kende meer dan 20 ijstijden
  

• Meestal groeiden de gletsjers van Scandinavië niet helemaal tot over Nederland 

Vlechtende rivier

Rivieren liepen anders tijdens Pleistoceen

Ijstijd laat sporen achter

• De gletsjers sleepten allerlei stenen zoals klei, grind en zand mee
  
• Ook onstonden er rivieren bij het smelten van het ijs.
  

Vlechtende rivier

Rivieren liepen anders tijdens Pleistoceen

Rivieren in de ijstijd

• De rivieren van NL liepen naar het noorden toe

• Zomer veel water afvoer van smeltend ijs vanuit bergen uit Duitsland. Winter bevroren (verschil regiem)
  

• Rivieren lieten veel materiaal achter = puinwaaier
  

Vlechtende rivier

Rivieren liepen anders tijdens Pleistoceen

Laatste drie ijstijden

glaciaal

interglaciaal

glaciaal

interglaciaal

glaciaal

R	2p	Wat is het verschil tussen een glaciaal en een interglaciaal?
T1	3p	Hoe kon het dat alleen drie ijstijden in Nederland merkbaar waren?
T2	3p	Wat voor sporen liet een gletsjer achter en waar vind je dat in NL?
I	2p	Waarom hebben we momenteel geen ijstijd en vroeger wel?

Houdt PTD aan

Wat?	Maken §6.1 opdrachten 1, 2cd, 3bcd, 4 en 5
Hoe?	Zelfstandig (dus alleen). Oortjes mogen in
Tijd?	20 minuten
Klaar?	Lees dan deel 2 van §6.2 en maak opdrachten 6, 7, 8, 9 en 10

Aan de slag!

Afsluiting

• Wat zijn het pleistoceen en holoceen?
• Hoeveel ijstijden heeft Nederland gehad?
• Wat zien we terug van de ijstijden in Nederland?