Overstromingen en wateroverlast - Kust / Delta

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Programma

• SO: waar staan we nu?
  
  
• HW bespreken
  
  
• Uitleg 2 stukken: kust  + beleid 
  
  
• Oefenen 

SO

• Reken percentages uit
• Vul je eigen voortgang in
• Had je dit verwacht?  

1

2

3

4

5

6

Ga naar quizlet live! 

Oefenen alle begrippen Domein E: NL

Wat hebben we vorige les ook alweer gedaan? 

Log in op LessonUp! 

Schrijf alles op wat je nog weet...

Huiswerk nakijken

• De geo 2.2 opdracht   2, 3, 4, 6, 7, 
  
  
• Kijk je eigen werk na met behulp van antwoordmodel
  
  
• Bespreek met je buur wat je nog niet begrijpt, komen jullie er samen wel uit? 

Overstromingen en wateroverlast - Kust / Delta

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g

Openingsfoto

Dit is een zandmotor in de buurt van scheveningen, 

je kan er op de fiets zelf heen!

Een zandmotor is een manier van natuurlijkkustbeheer: het zand wordt kunstmatig neergelegd en verspreidt zich op natuurlijke wijze (door golven/wind). Zo groeit de kust aan en beschermd ons tegen zeespiegelstijging 

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g

Weekplenda

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Interne systeem aarde Exogene processen	Externe systeem aarde Kringlopen	Landschaps- zones Middellandse Zeegebied	Overstroming rivieren + ijsselmeer	Kust Beleid Water Regionale problematiek	Stad	Herhalings- week

Systeem Aarde

Leefomgeving NL

SO

SO

Programma

• Uitleg deel 1 kust
• Uitleg deel 2 beleid 
  
  
• Oefenen examenvragen 

Lesdoel(en) Deel 1

Aan het einde van de les kan/ken je:

• de overstromingsgevaren voor Nederland vanuit zee opnoemen
  
  
•  de kenmerken van de Nederlandse kust opnoemen
  
  
• omschrijven waarom de Nederlandse kust een dynamisch systeem is en hoe menselijk ingrijpen en de zeespiegelstijging dit dynamische systeem veranderd.

Overstromingsrisico's en wateroverlast in 4 gebieden:

1. kust
2. rivierengebied
3. ijsselmeergebied
4. zuidwestelijke delta

Risico's overstromingen zee

Combinatie van:

• Springtij
• Noordwesterstorm
• Hoge waterstand in rivieren

Watersnoodramp 1953 door noordwesterstorm

Risico's overstromingen zee

Klimaatverandering                             afslag schuift landinwaarts 

Bekijk de illustraties in deze volgorde...

Duinafslag

afslag sinds 1679

zandbalans

Kenmerken van de kust in NL

• dynamiek: water en zand in en uit
• natuurlijke kustprocessen: opbouw en afbraak van de kust

Typen kust

Klik op de verschillende kusten om info en foto's te zien

Waddenkust

zeegaten en eilanden.

wadden overstromen alleen bij hoogwater, bij laagwater droog.

speciaal natuurgebied

Gesloten duinenkust

Van Den Helder tot Hoek van Holland.
Strandwallen en duinen

Estuariumkust

Zeearmen en eilanden in het mondingsgebied.

Trechtervormige riviermonding waar zoet rivierwater en zout zeewater zich vermengen. 

Zachte en harde kusten

Meeste kust in NL is zachte kust
- opgebouwd uit zand
- kan bewegen

harde kust
- rotsen en zeedijken
- minder dynamisch, kan niet bewegen

Zachte kust	Harde kust
- strandwallen - duinen - wadden - estuaria	- zeedijk voor bescherming - op plekken waar de zachte bodem niet genoeg bescherming biedt

Kust beleid = basiskustlijn behouden

kan alleen als:

• zeebodem moet flauw aflopen
• stroming moet zand aanvoeren
• verschil tussen hoog - en laagwater mag niet te groot zijn
• geen té snelle stijging van zeespiegel 

Kust beleid

Zandsuppletie

Extra zand aanbrengen naar plekken waar duinen veel last hebben van afbraak. Kan op het strand, voor de kust of in de vorm van kunstmatig eiland (zandmotor). 

1

Harde kustverdediging

Zeedijken

2

Geen bolwerkvorming

Dorpen en steden aan de kust mogen niet zomaar richting de kust uitbreiden. 

3

Aanleg slufters

Op plekken waar het nodig is de zee de ruimte geven om bij hoogwater het land in te stromen. Dit is dynamisch kustbeheer. 

4

Slufter

Even checken...

Aan het einde van de les kan/ken je:

• de overstromingsgevaren voor Nederland vanuit zee opnoemen
  
  
•  de kenmerken van de Nederlandse kust opnoemen
  
  
• omschrijven waarom de Nederlandse kust een dynamisch systeem is en hoe menselijk ingrijpen en de zeespiegelstijging dit dynamische systeem veranderd.

Wat is kustafslag en waarom is het een probleem?

Wat zijn de drie typen kust in NL?

Waarom zijn zachte kusten dynamisch?

Programma

• Uitleg deel 1 kust
• Uitleg deel 2 beleid 
  
  
• Oefenen examenvragen 

Beleid water + vraagstukken op regionale schaal

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

De midoceancische rug

https://www.youtube.com/watch?v=qkukhWR-V1g

Wat weet jij van ruimte voor de rivier?

www.rijkswaterstaat.nl

Drietrapsstrategie

vasthouden

opvangen van overtollig water op de lek waar het overschot ontstaat: teveel water verspreiden over grotere oppervlakte. Bijv. groene daken, regenpijp los van riolering. Bebossing.

1

bergen

Als vasthouden onvoldoene lukt, moet water bewaard worden in open water, zoals plassen, retentiebekkens, waterplein. 

2

Afvoeren

Pas als vasthouden en bergen niet lukt. Obstakels verwijderen zodat snel afgevoerd kan worden.

3

Wateroverlast en tekort op
regionale schaal

Verzilting

Als gevolg van ingrepen in het verleden liggen veengebieden onder zeeniveau. Deze diepe polders zijn kwetsbaar voor verzilting. 

Bij verzilting stijgt het zoutgehalte in de bodem. Dit komt door indringing vnauit zee. Dit is nadeling voor landbouw en natuurlijke ecosystemen. 

Verdroging

Het grondwater daalt, dit kan gebeuren doordat de mens veel water gebruikt voor consumptie, industrie of beregening van gewassen. Ook verharding speelt een rol. 

Wateroverlast

Steden zijn kwetsbaar voor wateroverlast.

- groene daken
- waterplein
- regenpijp afkoppelen van riolering
- retentiebekkens

Regenpijp los koppelen van riolering

Groene daken

Aan de slag

Lezen	Samenvatting p.57 - 62
Oefenen	Examenvragen uit de samenvatting: - vraag 26, examen 2018 - vraag 27, examen 2015 - vraag 30, examen 2015 De Geo H2 examentraining vraag 1 en 2

Artikel:

https://www.geografie.nl/sites/geografie.nl/files/Hospers%20-%20Krimpdorpen%20in%20een%20global%20village.pdf

Documentaire:

https://www.youtube.com/watch?v=Iwa3vLoeNmQ

Quizlet:

link

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Deltaprogramma

Zandsuppletie

zandmotor

bolwerkvorming

slufter

dijkverlegging

kribverlaging

nevengeulen

uiterwaarvergraving

vasthouden
bergen
afvoeren
verzilting

verdroging

watertoets

groene daken

waterpleinen

retentiebekkens

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

duinen

wadden

estuaria

zeedijken

waterkeringen

harde kust

zachte kust

zeestroming

getijdenstroming

eb en vloed

springtij

absolute zeespiegelstijging

relatieve zeespiegelstijging