Les 3 - 4.3 Staat en kerk & 7.3 Het stadse leven

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Steden en Staten

Les 3:

4.3 Steden en Staten - Staat en kerk

6.3 Steden, burgers en koningen in de Middeleeuwen - Het stadse leven

Welkom bij geschiedenis!

Onze afspraken

1. In onze klas mag je altijd een vraag stellen. 
2. Rust in de klas                                        - Als ik uitleg -> stilte.                          - Geconcentreerd werken -> stilte
3. Telefoon, jassen, petten en AirPods zijn niet zichtbaar zonder mijn toestemming. 
4. Vertrouwen

Lesdoelen

1. Ik kan aan het einde van de les uitleggen hoe middeleeuwse steden werden bestuurd en welke rol stadsrechten speelden. 🏛️
2. Ik kan aan het einde van de les uitleggen welke rol de kerk speelde in het dagelijks leven van de middeleeuwse stad. ⛪
3. Ik kan aan het einde van de les beschrijven hoe handel en ambachten de economie van de stad beïnvloedden. 💰
4. Ik kan aan het einde van de les verklaren waarom ziekten zoals de pest zich zo snel verspreidden en welke gevolgen dat had. 🤢

🏰 1. Hoe werd een stad bestuurd?

• Steden kregen stadsrechten en mochten zichzelf besturen.
  
• Ze betaalden belasting aan de heer en de vorst.
  

Bestuurders:

1. Schout: de baas van de stad.
   
2. Schepenen: hielpen bij rechtspraak en het bestuur.
   

Alleen rijke burgers hadden invloed; arme mensen niet.

Strenge stadsregels (keuren) zorgden voor orde. Wie ze overtrad, kreeg straffen! ⚖️

HAVO + VWO

🏰 2. Wie had de macht?

De samenleving bestond uit drie groepen (standen):

1️⃣ Geestelijken (paus, bisschoppen, priesters) ✝️

2️⃣ Adel (ridders, graven, hertogen) 🏇

3️⃣ Boeren en burgers 👨‍🌾🏘️

De koning probeerde steeds meer macht te krijgen en minder naar edelen te luisteren.

💰 3. Handel en geld verdienen

Steden groeiden door handel. 📦
Op de markt werd gehandeld en stond de waag om spullen te wegen. ⚖️
Rijke kooplieden bouwden grote huizen. 🏠

• Gilden waren groepen ambachtslieden(bakkers, smeden, timmerlieden)
  
• Ze controleerden de kwaliteit van producten.
  
• Ze hielpen elkaar bij ziekte of nood.
  
• Je begon als leerling, werd gezel en kon meester worden. 🏅
  

🏰 4. Hoe verdedigden steden zich?

• Steden bouwden stadsmuren, grachten en poorten. 🚪
• Bij gevaar werd de ophaalbrug opgehaald. 🌉
• Schout en schepenen zorgden voor veiligheid en orde.
  

⛪ 5. De invloed van de kerk

• Bijna iedereen was christen en de kerk had veel macht. ✝️
  
• Geestelijken zorgden voor onderwijs en ziekenzorg. 🏥📖
  
• Mensen gaven geld aan de kerk om een plek in de hemel te krijgen. 💰😇
  

🤢 6. Gezondheid en ziektes

• Steden waren druk en vies. 🏘️💩
  
• Mensen moesten hun straat schoonhouden, maar afval ging vaak in de gracht. 🌊🚮
• De pest (Zwarte Dood) doodde miljoenen mensen. ☠️
• Zieken gingen naar een pesthuis of leprozerie. 🏥
  

🏙️ 7. Samenvatting

✔️ Steden groeiden en kregen meer zelfstandigheid.

✔️ De handel zorgde voor rijkdom, maar ook voor ongelijkheid.

✔️ De kerk had grote invloed op het dagelijks leven.

✔️ Ziekten zoals de pest vormden een groot gevaar.

✔️ Toch groeiden steden uit tot belangrijke handels- en machtscentra. 🏰💰

Opdracht(en)

VMBO-T: 4.3 Staat en kerk

HAVO/VWO: 7.3 Het stadse leven

Als het niet af is = huiswerk

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Huiswerk

VMBO-T: 4.3 Staat en kerk

HAVO/VWO: 7.3 Het stadse leven

Wanneer inleveren: Voor de volgende les

Waar inleveren: Tijd voor geschiedenis

• Lesplan
• Lesdoelen
• Herhaling
• Instructie
• Opdracht(en)
• Lesdoelvragen
• Afsluiting

Lesdoelen

1. Ik kan aan het einde van de les uitleggen hoe middeleeuwse steden werden bestuurd en welke rol stadsrechten speelden. 🏛️
2. Ik kan aan het einde van de les uitleggen welke rol de kerk speelde in het dagelijks leven van de middeleeuwse stad. ⛪
3. Ik kan aan het einde van de les beschrijven hoe handel en ambachten de economie van de stad beïnvloedden. 💰
4. Ik kan aan het einde van de lesVerklaren waarom ziekten zoals de pest zich zo snel verspreidden en welke gevolgen dat had. 🤢

Lesdoelen-Check