Nederlands blok 3 grammatica vmbo-bk

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Grammatica

Blok 3

Leerdoelen

• Aan het einde van de les kun je de persoonsvorm vinden in een zin met meer dan één werkwoord;
• Aan het einde van de les kun je het werkwoordelijk gezegde in een zin benoemen;
• Aan het einde van de les kun je de zelfstandige naamwoorden in een zin benoemen;  
• Aan het einde van de les kun je de lidwoorden in een zin benoemen.  

Wat is de persoonsvorm?

Hij sloeg de spijker op de kop.

1. hij
2. kop
3. spijker
4. sloeg

Hoe vind je de persoonsvorm in een zin? 

-Vraagzin maken 

-Tijdsproef gebruiken 

Geef een voorbeeld van het voltooid deelwoord en het hele werkwoord

Het voltooid deelwoord = een hulpwerkwoord (zijn, hebben en worden) + het voltooid deelwoord. 

Het voltooid deelwoord begint vaak met ge, maar kan ook beginnen met be, ver, ont, of her. 

Het hele werkwoord =  werkwoord in de tegenwoordige tijd in het meervoud.

Werkwoordelijk gezegde 

Een zin is een verzameling van woorden. De werkwoorden in een zin vertellen wat er gebeurt of wat iemand doet. We noemen alle werkwoorden samen het werkwoordelijk gezegde (wwg). 

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit één of meer werkwoorden: de persoonsvorm + soms het voltooid deelwoord + soms het hele werkwoord. 

Werkwoordelijk gezegde

De tamme grasparkiet vliegt door de kamer. --> wwg: vliegt

De tamme grasparkiet kan uren door de kamer vliegen. --> wwg: kan vliegen 

De tamme grasparkiet wil het liefst vrij kunnen vliegen. --> wwg: wil kunnen vliegen

Het werkwoordelijk gezegde van de volgende zin is?

Evelien was gisteren te laat op school gekomen.

1. was gekomen
2. Evelien was gekomen
3. te laat gekomen
4. was te laat

Het werkwoordelijk gezegde van de volgende zin is?

Daarom is ze vanmorgen maar wat vroeger van huis vertrokken.

1. is vroeger vertrokken
2. ze is vertrokken
3. is van huis vertrokken
4. is vertrokken

Zelfstandige naamwoorden 

Woorden voor mensen, dieren en dingen noem je zelfstandige naamwoorden. Voor een zelfstandig naamwoord kun je altijd de, het of een zetten. 

Zelfstandige naamwoorden 

Een zelfstandig naamwoord kan enkelvoud, meervoud, verkleinwoord enkelvoud of een verkleinwoord meervoud zijn. 

Ook namen zijn zelfstandige naamwoorden! 

Lidwoorden

De, het en een.

De kat.

Het bos.

Een vakantie.

Uitzondering!

'Het' is alleen een lidwoord als het voor een zelfstandig naamwoord staat!

'Het is hier heel erg regenachtig.'

GEEN LIDWOORD!

'Het weer is heel erg regenachtig.'

WEL EEN LIDWOORD!

Woordsoortenspel

Doel: lidwoord en zelfstandig naamwoorden kunnen benoemen

Nodig: blaadje en pen

-Een leerling kiest een thema, bijvoorbeeld speeltuin;

-Je probeert in 1 minuut zoveel mogelijk woorden (lidwoord + zelfstandig naamwoord) op te schrijven;

-Antwoorden bespreken, elk goed antwoord = 1 punt.

Wie heeft de meeste punten??

Aan de slag: 

Grammatica, blok 3.

Basis: 11, 12, 13, 14 (blz. 103 t/m 105)

Kader: 11, 12, 13, (14) (blz. 119 t/m 121)